Grote internationale energiebedrijven die de afgelopen jaren grote waterstofprojecten aankondigden maken een terugtrekkende beweging. Investeringen in waterstoffabrieken van honderden megawatt’s, die de afgelopen jaren met veel bravoure werden aangekondigd, worden met enkele jaren uitgesteld. Oorzaak: het produceren van groene waterstof wordt door externe factoren aanzienlijk duurder dan gedacht. Op die manier kan het emissievrije gas nooit concurreren met de aanzienlijk goedkopere fossiele brandstoffen. Maar er is ook goed nieuws: de aanleg van het internationale waterstofnetwerk is al in volle gang en gaat gewoon door (foto).
Groningen, Wind meets Gas, oktober 2022. Vanaf een enorm scherm maken duizenden bezoekers kennis met grote waterstofplannen. Twee dagen lang ontmoeten internationale bedrijven die investeren in windenergie op zee de gasleveranciers en energieleveranciers op land. Er is slechts ruimte voor groot, groter en groots. Windmolenparken zijn volop in ontwikkeling, de groeiende vraag naar waterstof wordt de komende jaren enorm en tussen het aanbod en de vraag staan grote electrolysers. Er moet een compleet nieuwe emissievrije energieketen worden opgebouwd. De energie spat vanaf het podium de enorme kerk in. Het internationale publiek is enthousiast. ‘Vanaf vandaag gaan we de wereld een stuk groener maken’.
Maar in de coulissen van het tweedaags event voert Waterstof Magazine een bijzonder gesprek met een van de topmensen in de gaswereld. Voor het zesde jaar wordt het internationale event in Groningen gehouden en voor het zesde jaar knallen grootse plannen de kerk in. Maar wie gaat er nu eens beginnen? Wie bouwt nu een windpark, levert stroom aan een enorme electrolyser en transporteert waterstof richting de afnemers? Na zes jaar zijn er nog geen defdinitieve investeringsbeslissingen genomen. De stemming in de coulissen is somber. Anderhalf jaar later, in 2024, wordt duidelijk dat die beslissingen er voorlopig ook niet gaan komen. De excel-berekeningen laten veel onzekerheden zien, er is geen topman te vinden die de moed heeft om gewoon te beginnen. Niemand wil dat waterstof het eindpunt van z’n carrière is.
Ook Rene Peters, waterstofspecialist bij het Nederlandse kennisinstituut TNO, ziet ook dat het bij plannen blijft. “Het gaat ronduit slecht met de uitvoering van waterstofplannen. Door wereldwijde ontwikkelingen wordt het steeds duurder. De electrolysers die het groene waterstofgas produceren blijken duurder dan gedacht, de prijs van windenergie is verdubbeld en dan stijgt de rente voor investeerders ook nog eens van 0 naar 4%. Kortom, geen bedrijf durft nu deze grote investeringsbeslissingen te nemen”, laat hij weten in de Nederlandse krant Trouw.
Het afgelopen jaar was dat al zichtbaar. Waterstofproductiebedrijf Hycc stelt de investeringsbeslissing voor een grote waterstoffabriek in het noorden van Nederland voorlopig uit, Uniper gaat voorlopig niet bouwen op de Maasvlakte in Rotterdam en het internationale plan van Engie en Shell om grootschalig waterstof te produceren in Portugal en te verschepen naar Nederland ligt stil. Geen enkele afnemer koopt dure groene waterstof als fossiele brandstoffen een stuk goedkoper zijn.
Voormalig waterstofgezant van Nederlands, Noé van Hulst, vindt dat de overheid een rol heeft om de knelpunten op te lossen. “Want zonder groene waterstof in de komende decennia kan een deel van de industrie niet verduurzamen.” Van Hulst is blij dat er in elk geval één groot project wel doorgaat. Voor de productie van veel groene waterstof vanaf 2025, bouwt Shell op de Rotterdamse Maasvlakte een grote fabriek van 200 megawatt, goed voor 5 procent van de groene waterstof die Nederland in 2030 wil gebruiken. Dat het met groene waterstof verder niet wil vlotten, is geen uniek Nederlands probleem, legt Van Hulst in Trouw uit. “Je ziet dat internationaal gebeuren. Er liggen wereldwijd zo’n 1500 plannen voor de bouw van waterstoffabrieken klaar. Overal zie je dat die met tegenwind te kampen hebben. Wereldwijd gaat slechts 4 procent van alle projecten tot uitvoering over.”
Maar ondanks de stagnaties is waterstofexpert Peters niet pessimistisch. “Als de stroomprijzen en rentestanden dalen kan de sfeer weer snel omslaan naar optimisme. En met de vele miljarden subsidie die waterstofprojecten wereldwijd kunnen binnenhalen, kan het financiële plaatje er zomaar anders gaan uitzien.” Peters is ook enthousiast over het internationale netwerk van transportpijpen voor waterstofgas door heel Europa, dat ondanks alles volop in ontwikkeling is. “Er gaan ook heel belangrijke projecten gewoon door.”
Lees ook: h2-tankstationketen-firstelement-fuel-op-lijst-belangrijkste-greentech-bedrijven