Nederland: kan waterstof helpen om de netcongestie op te lossen?
Netcongestie wordt in Nederland een steeds groter probleem. Bedrijven die willen verduurzamen kunnen vaak geen nieuwe of grotere stroomaansluiting krijgen. Ondanks miljardeninvesteringen duurt nog minstens tien jaar voordat de elektriciteitsnetten voldoende zijn versterkt om de wachtlijsten voor een aansluiting weg te werken. Is waterstof een mogelijke oplossing? Jawel, zo lijkt het, maar verwacht geen snelle oplossing.
In het Friese Oosterwolde vindt een interessant experiment plaats (foto). In 2022 opent energieprojectontwikkelaar GroenLeven er een zonnepark met een vermogen van 50 megawatt. De 132.000 zonnepanelen zijn een flinke impuls voor de regionale energietransitie. Maar het bijzondere van de installatie is dat Groenleven er samen met netwerkbedrijf Alliander ook een elektrolyser van 1,5 megawatt naast zet: project Sinnewetterstof (Fries voor zonnewaterstof).
Het idee is simpel: als de stroomopwekking op zonovergoten piekuren groter is dan wat het lokale energienetwerk kan wegwerken, gebruik dan de overtollige elektriciteit om groene waterstof te produceren. Als dat in Oosterwolde goed werkt, dan kan dat ook elders toegepast worden. Dat betekent dat het elektriciteitsnetwerk minder vaak verstevigd hoeft te worden om zonneparken of windturbines aan te sluiten. Leg geen dikkere kabel naar een zonneweide of windmolen, maar zet er een elektrolyser naast. Probleem opgelost.
Elbert Huijzer werkt op de strategieafdeling van Alliander en is enthousiast, maar tegelijkertijd is hij voorzichtig met zijn optimisme: “We hebben het project opgezet om te begrijpen wat er allemaal bij komt kijken als je waterstofproductie koppelt aan het opwekken van duurzame elektriciteit.”
De eerste conclusie van Huijzer luidt dat de markt voor het bouwen van zulke complexe installaties er nog niet helemaal klaar voor is. “Je hebt niet alleen een elektrolyser nodig, maar ook een compressor en nog allerlei andere apparatuur”, legt hij uit. “Alles is nieuw. We hebben gemerkt dat de partijen die betrokken zijn bij de bouw niet op elkaar zijn ingespeeld.
Als de lessen van Sinnewetterstof getrokken zijn, is het volgens Huijzer tijd voor opschaling. “Straks zeggen we: okay, we snappen nu hoe het werkt en hoe het allemaal in elkaar grijpt. Laten we een consortium vormen en 50 van dit soort installaties in Nederland neerzetten.”
Dan dienen zich meteen de volgende vragen aan. “Gaan we bij ieder zonnepark een kleine elektrolyser neerzetten? Of plaatsen we bij de onderstations van Tennet een grotere waterstoffabriek? Dan heb je serieuze productie. En gaan we dan rondrijden met vrachtwagens om de waterstof af te voeren? Of leggen we dan een pijpleiding aan?” Kortom, er zijn nog veel vragen.
Marijke Kellner-Van Tjonger, manager energiesysteem bij Gasunie weet in ieder geval dat het energiesysteem ‘in samenhang’ zal veranderen. “Vraag en aanbod, flexibiliteit en opslag, elektronen en moleculen; we zullen integraal de overgang naar een klimaatneutraal energiesysteem moeten realiseren.”
Dit is een samenvatting van het eerste deel van een drieluik over netcongestie en waterstof. Het hele eerste deel leest u op de website van Missie H2 via deze link.
Tekst: Missie H2 / Waterstof Magazine
Lees ook: hydrogen-academy-van-waterstofnet-komt-naar-eindhoven