De Duitse autoproducent BMW heeft een primeur in China. De Chinees-Duitse joint venture BMW Brilliance is daar de eerste autofabrikant die vrachtwagens op groene waterstof inzet voor het transport van nieuwe voertuigen vanaf de fabriek naar dealerbedrijven. Door waterstoftrucks in te zetten bij het transport ontstaat er vraag naar waterstof bij het plaatselijke tankstation. BMW Brillance hielp eerder bij de oprichting van het eerste waterstoftankstation in Shenyang, provincie Liaoning.

Franz Decker, president en CEO van BMW Brillance, laat weten dat het bedrijf een actieve bijdrage wil leveren aan de waterstofontwikkelingen. "Met de steun van overheden op alle niveaus heeft BMW Brilliance de handen ineengeslagen met lokale partners om innovatie en ontwikkeling in de waterstofenergiesector actief te stimuleren. Dit is geheel in lijn met het beleid van de nationale overheid."

De autofabrikant zet zich al jaren in voor duurzame ontwikkeling. Het meest recente initiatief is het onderzoek naar waterstoflogistiek. Waterstofvrachtwagens bieden aanzienlijke voordelen op het gebied van logistiek, zoals een groot bereik, snel tanken, een laag gewicht en nul emissies. Partner China Huadian heeft inmiddels een grootschalige productielocatie voor groene waterstof gebouwd die het tankstation van waterstof voorziet. China National Petroleum Corporation heeft zich aangesloten bij het consortium en heeft het waterstoftankstation gebouwd.

Decker meldt dat BMW vertrouwen heeft in de vooruitzichten van groene waterstofenergie. “Met meer dan 40 jaar ervaring in waterstofaangedreven systemen, met name in waterstof-brandstofceltechnologie, heeft BMW aanzienlijke expertise en technische voordelen ontwikkeld. Ons bedrijf heeft inmiddels laten weten om in 2028 zijn allereerste serieproductievoertuig met brandstofcel op de markt te brengen.”

In Duitsland rijdt BMW inmiddels met 50 testvoertuigen op waterstof en onlangs heeft het bedrijf bekend gemaakt dat het samen met Toyota de brandstofceltechnologie verder gaat ontwikkelen.

Foto: Een vrachtwagen aangedreven met groene waterstof, geladen met BMW-voertuigen, verlaat de productiebasis van BMW Brilliance in Shenyang, provincie Liaoning.

Lees ook: groningen-airport-eelde-wil-assemblagefabriek-voor-waterstof-vliegtuigen

Een vooruitstrevend initiatief in Noord-Nederland. Diverse overheidsinstellingen, het onderwijs en het bedrijfsleven hebben een intentieverklaring ondertekend die moet leiden tot een assemblagefabriek voor vliegtuigen op waterstof. Deze moet komen op het terrein van Groningen Airport Eelde.

Het is nog niet de definitieve handtekening voor de bouw van de fabriek, meldt de lokale omroep Oog, maar de partijen (provincies, onderwijsinstellingen en bedrijven) spreken wel af om een onderzoek te starten naar de bouw ervan. Fokker Next Gen (een zijdelingse opvolger van het originele Fokker-concern) wil haar hoofdkantoor in Noord-Nederland bouwen. In 2035 wil Fokker een nieuw type vliegtuig op de markt brengen. Per jaar moeten zo'n 150 toestellen per jaar worden geproduceerd, waarvan de helft in Nederland. Fokker kijkt naar Groningen Airport Eelde, omdat het vliegveld zich in een regio bevindt waar veel met waterstof wordt gedaan. Het bedrijf verwacht dat de komst van de fabriek tegen 2035 zal zorgen voor 1900 voltijdbanen.

Op het vliegveldterrein is nog zo'n vijftien tot twintig hectare aan bedrijventerrein vrij. Volgens Fokker-CEO Juriaan Kellerman zou de komst van de fabriek een 'mooie en logische stap zijn' om de vliegtuigen te bouwen in de "eerste officiële Hydrogen Valley van Europa, dus in het hart van de waterstofontwikkelingen in Noord Nederland".

Als alles volgens plan verloopt, zet Fokker Next Gen de onderdelen voor de waterstofvliegtuigen in elkaar in Letland. Daarna vervoert men ze per schip naar de Eemshaven en brengt ze vervolgens naar Groningen Airport Eelde, waar de nieuwe assemblagefabriek de vliegtuigen in elkaar zal zetten. Het bedrijf wil ook een zogenaamde ‘Iron Bird’ op Eelde installeren, een opstelling waarbij ze de vliegtuigsystemen testen.

“Op Groningen Airport Eelde vinden we geschikte ruimte voor de bouw van onze assemblagehal”, zegt Juriaan Kellermann, directeur van Fokker Next Gen. “Het is een uitstekende locatie voor onze productiefaciliteit. We zijn blij met de steun uit de regio van zowel de overheid als het onderwijs, en we zijn enthousiast over de mogelijkheden om een stabiel luchtvaartsysteem in Nederland te ontwikkelen.”

Lees ook: duitsland-medewerkers-ministerie-van-verkeer-en-waterstaat-sjoemelen-met-h2-subsidie

Een waterstofschandaal in Duitsland. Daar is op het federale ministerie van Verkeer en Waterstaat (foto) gesjoemeld met het toekennen van subsidie voor waterstofprojecten. Klaus Bonhoff, hoofd van de beleidsafdeling, is bij het bekend worden van het schandaal onmiddellijke ingang ontslagen en Adam Mutwil, hoofd van de afdeling waterstof en brandstofcellen, is inmiddels overgeplaatst. De twee werknemers worden nu geconfronteerd met een disciplinaire hoorzitting vanwege beschuldigingen dat zij niet onpartijdig waren bij het toekennen van staatssteun

Het Duitse ministerie van Transport heeft de terugbetaling van subsidies voor één project geëist en de uitbetaling van nog eens twee projecten stopgezet, nadat er een onderzoek was ingesteld naar de vraag of de subsidies voor waterstofvoertuigen wel onpartijdig zijn toegekend. Uit onderzoek blijkt nu dat daarover twijfels zijn ontstaan.

De zaak rond Bonhoff draait om een subsidiebedrag van 1,4 miljoen euro voor het innovatiecluster HyMobility. Werner Diwald, een persoonlijke vriend van Bonhof en voorzitter van de Duitse Waterstof- en brandstofcelvereniging, zou hebben geregeld dat de subsidie naar dat project ging. Na klachten is er een onderzoek ingesteld dat zich steeds verder uitbreidde.

Het onderzoek richtte zich op vijf ontvangers van een totaalbedrag van 31-miljoen euro aan subsidie. In één geval was het besluit om staatssteun toe te kennen “formeel en inhoudelijk onrechtmatig”. Het bedrijf moet het subsidiebedrag nu terugbetalen. Twee andere projecten krijgen te maken met  een externe juridische toetsing als check of de subsidie terecht is toegekend. “Op basis van de bevindingen van de Interne Auditdienst bestaat het vermoeden dat de twee medewerkers onder meer de onpartijdigheid van hun ambt, de loyaliteitsplicht en de informatie- en waarheidsplicht hebben geschonden”, meldt het ministerie.

Net als bij de projecten waarvan de financiering werd gekort of waarvan de subsidie moet worden terugbetaald, heeft het ministerie de namen van beide medewerkers niet bekendgemaakt.

Lees ook: duitsland-gemeentelijk-vervoerbedrijf-rebus-gaat-rijden-met-52-bussen-op-waterstof

In  de regio Rostock in het noorden van Duitsland wordt de komende maanden een van de grootste busvloten op waterstof gelanceerd. Het gemeentelijk vervoersbedrijf Rebus Regionalbus heeft bij Solaris 52 bussen op H2 gekocht die nog voor het einde van het jaar in de dienstregeling worden opgenomen. Voor de voertuigen worden door het Nederlandse bedrijf Resato twee nieuwe waterstoftankstations gebouwd waar groene H2 kan worden getankt die regionaal wordt geproduceerd. Als alle bussen rijden betekent dat dat ongeveer een derde van het totaal aantal bussen geen emissies meer uitstoot. Daarmee wordt volgens Rebus jaarlijks de uitstoot van 2 miljoen kilogram CO2 bespaard. De eerste 15 bussen zijn deze week in gebruik genomen.

Er wordt in totaal zo'n 40 miljoen euro geïnvesteerd in het project, voor de aankoop van de voertuigen, waarvan 47 voertuigen van 12 meter en vijf gelede modellen, en twee waterstoftankstations in Güstrow en Bad Doberan. Geheel vrijwillig gaat het verduurzamen van het openbaar vervoer in Duitsland niet. De overheid verplicht de ov-bedrijven een steeds hoger percentage emissievrije voertuigen aan te schaffen. Om de extra kosten te financieren wordt rijkelijk met subsidie gestrooid. Vanuit de landelijke overheid is bijna 18 miljoen euro subsidie verstrekt, de regio doet daar nog eens 8 miljoen bij.

In augustus 2021 heeft de Duitse overheid de Europese vereisten van de Schone Voertuigenrichtlijn (CVD) omgezet in Duits recht. Sindsdien zijn alle publieke opdrachtgevers wettelijk verplicht om 45 procent van de nieuwe bussen aan te schaffen met alternatieve energie- en aandrijfconcepten. De helft daarvan moet zelfs volledig emissievrij zijn. Voor bussen die vanaf 2026 worden aangeschaft, stijgt dit quotum naar 65 procent.

Voor Rebus-baas Thomas Nienkerg kwam bij de keuze voor duurzame energie alleen waterstof in aanmerking. Als het om batterij-elektrische bussen ging, was hij bang dat ze te vaak en te lang naar het laadpunt zouden moeten. Op het terrein van de waterstofbussen na waren er, afgezien van een nieuw tankstation, geen aanpassingen nodig.

20 kilometer ten zuiden van de stad Rostock, in Rostock Laage, heeft waterstofproducent H2Apex een electrolyser van 2 MW gebouwd die wordt gevoed door groene stroom uit zon en wind. Vanuit hier wordt de waterstof per vrachtauto naar de tankstations gebracht. Maar volgens de plannen van directeur Peter Rößner komt daar binnenkort verandering in, meldt hij op de omroep ZDF. “Het grote voordeel dat Duitsland heeft is een bestaand distributienetwerk voor gas, namelijk het aardgasnetwerk. En als dit ook klaar is voor waterstof, dan hebben we een enorme kans om Duitsland te transformeren met groene waterstof, want we hebben een zeer energie-intensieve industrie.”

Hoewel niet ieder waterstofproject een succes wordt blijft H2Apex investeren. Naast Rostock Laage komt er binnenkort een tweede productielokatie in Lubmin aan de Greifswalder Bodden. Daar hoopt het bedrijf de groene waterstof binnenkort in het bestaande gasnetwerk te kunnen invoeden en ondergronds naar de industriegebieden elders in Duitsland te transporteren.

Het vervoersbedrijf Rebus in Rostock zal niet lang een van de grootste bedrijven die bussen laten rijden op waterstof zijn. De stad Duisburg heeft inmiddels aangekondigd in 2030 honderd bussen op groene waterstof laten rijden, waarbij de eerste elf voertuigen eind 2024 in gebruik worden genomen.

Lees ook: frankrijk-ephyra-opent-waterstoftankstation-voor-de-pleziervaart-in-anse-de-la-reserve

De Provençaalse start-up Ephyra heeft de afgelopen week in Marseille het eerste waterstoflaadstation ter wereld voor pleziervaartuigen geopend. Het waterstoftankstation staat op de kade van de kleine jachthaven van Anse de la Réserve, aan de voet van het Palais du Pharo. Initiatiefnemer is de bekende zeilster Chloé Zaied, die met de start-up Ephyra sinds enkele jaren actief is bij het ontwikkelen van maritieme waterstofprojecten langs de Franse zuidkust.

Hoewel de officiële opening afgelopen week heeft plaatsgevonden is het tankstation al enkele maanden in gebruik. De installatie is deze zomer getest tijdens de Olympische Spelen, waarvan de zeilwedstrijden deze zomer voor de kust van Marseille plaatsvonden. Ephyra vervoerde met haar 12 meter lange boot op waterstof (foto), zeven uur per dag, honderden vip’s en officiële delegaties naar de wedstrijden.

De boot op waterstof is ontworpen op de scheepswerf La Ciotat door het bedrijf Hynova, eveneens eigendom van Chloé Zaied. Met het waterstoftankstation kan het vaartuig in 15 minuten worden opgeladen met groene waterstof geproduceerd via elektrolyse van zeewater. Deze waterstof wordt in de haven van Marseille geproduceerd.

Oprichter Chloé Zaied wil de komende jaren het ecosysteem ‘boot en laadstation’ ook in andere jachthavens ontwikkelen. De havens van Saint-Tropez en Ramatuelle zijn al in de running, het uiteindelijke doel is om de waterstofoplossing uit te breiden naar de hele Middellandse Zee.

Helemaal nieuw is een waterstoftankstation op de kade en bestemd voor de zeevaart niet. In de haven van Antwerpen staat al enkele jaren een waterstoftankstation dat een veerboot van energie voorziet. Bij dit tankstation kunnen ook personenauto’s, bussen en vrachtauto’s tanken.  

Lees ook: busfabrikant-iveco-verkoopt-in-een-maand-tijd-31-bussen-op-waterstof-in-frankrijk

September was een uitstekende maand voor de waterstofafdeling van Iveco. Het Italiaanse bedrijf dat vrachtauto’s en bussen in Europa produceert heeft aan 2 bedrijven, binnen het openbaar vervoer in Frankrijk, in totaal 31 bussen op waterstof verkocht. Iveco plaatst in de bussen een brandstofcel van Hyundai.

Het eerste openbaar vervoersbedrijf dat overstapt op Iveco bussen op H2 is Palm Bus in de regio Cannes aan de Middellandse zee. Het plaatselijke busbedrijf koopt 12 bussen op waterstof die over een jaar moeten worden geleverd. Inmiddels zijn de voorbereidingen voor een nieuw groot waterstoftankstation, dat moet komen bij het busdepot in het stadsdeel Cannes La Bocca, in volle gang. Hier ligt ook de productielocatie van waterstof, waar 800 kilo per dag wordt geproduceerd.

Lorient Agglomération, een samenwerkingsverband van 25 verschillende Franse gemeenten in Bretagne, in West-Frankrijk, heeft de afgelopen weken ook gekozen voor de Iveco bus om het wagenpark te verduurzamen. Het regionale busbedrijf IziLo Mobilités  heeft 19 bussen van Iveco gekocht waarvan er 5 eind volgend jaar gaan rijden.

De door Cannes en Lorient gekozen waterstofbrandstofcelbus is een van de resultaten van de samenwerking tussen Iveco Group en Hyundai Motor Company die in 2022 werd gelanceerd. Het model is uitgerust met een brandstofcelsysteem ontwikkeld door HTWO, het commerciële merk voor waterstof van Hyundai Motor Group, en een batterijpakket van FPT Industrial, een bedrijfsonderdeel van Iveco Group dat zich toelegt op het ontwerp en de productie van motoren met een lage impact op het milieu.

Het busmodel van Iveco heeft een Hyundai-brandstofcel van 100 kW, vier hogedruktanks waarin waterstof wordt opgeslagen en een batterijpakket van 69 kWh. IziLo spreekt over een bijzonder efficiënte bus in termen van het verminderen van het waterstofverbruik (15 tot 20% lager dan marktnormen), waardoor het thermisch comfort wordt geoptimaliseerd en tegelijkertijd een uitstekende passagierscapaciteit en een autonomie tot 450 km worden gegarandeerd. Met een modern en aerodynamisch ontwerp is het voertuig geschikt is voor de stedelijke omgeving. De door Iveco BUS gebruikte waterstoftechnologie is in Duitsland en Spanje al beloond met twee prijzen als erkenning voor de technische prestaties ervan.

“We zijn verheugd dat we door Lorient Agglomération zijn geselecteerd om haar te ondersteunen bij de inzet van waterstofbussen”, aldus Solène Grange , algemeen directeur van Iveco France. “Onze GX 337 H2 LINIUM BHLS zal het, met zijn hoge prestatieniveau, mogelijk maken om de uitdagingen van koolstofvrije mobiliteit volledig aan te gaan. Met deze nieuwe referentie in Cannes en Bretagne bevestigt de fabrikant zijn belangrijke rol in de implementatie van nul-emissie mobiliteitsoplossingen’.

In het voorjaar van 2023 kondigde Lorient Agglomération de bouw aan van een langzaam tankstation voor hernieuwbare waterstof. Dit langzame laadstation, het eerste in Frankrijk, is uitgerust met 19 dispensers om bussen te kunnen tanken. Dat gebeurt niet zoals gebruikelijk met snelle vulsystemen. Het busbedrijf laat de bussen ’s nachts langzaam vollopen met waterstof. In vier uur tijd worden alle bussen getankt zonder menselijke tussenkomst.

Lees ook: duitsland-h2-mobility-bouwt-europa-s-grootste-openbare-waterstoftankstation-in-duesseldorf

Een belangrijke stap bij de ontwikkeling van waterstoftankstations in Europa. In de Duitse stad Düsseldorf wordt een compleet nieuw groot en krachtig waterstoftankstation gebouwd met een capaciteit van 5000 kilo per dag. Het ‘waterstoftankstation van de toekomst’ wordt gerealiseerd door de projectpartners H2 Mobility, Hoerbiger en Ariel en markeert een belangrijke stap in de richting van een duurzame en betrouwbare transportinfrastructuur.

Het nieuwe waterstoftankstation heeft een capaciteit die vijf keer hoger ligt dan de andere grote waterstoftankstations in Europa. En dat betekent een belangrijke stap voor grote transporteurs die op waterstof willen gaan rijden. De belangrijkste ontwikkeling bij het tankstation is de opschaling van de compressietechnologie.  Door de technologische samenwerking tussen Hoerbiger en Ariel is een compacte, maar krachtige compressor ontwikkeld die is afgestemd op de mobiliteit.

De compressor is nu een integraal onderdeel van Hoerbiger's nieuwe waterstofcompressorpakket HCP 500, dat zal worden gebouwd in Trnava, Slowakije. De HCP 500 is voorzien van het unieke compressor-capaciteitssysteem "eHydroCOM", dat uitstekende regelbaarheid van stroomsnelheden biedt, gekenmerkt door een hoge regelnauwkeurigheid en een breed regelbereik. Dit zorgt voor een perfecte afstemming op de vereisten van elektrolysers en waterstoftankstations, waardoor een hoge massastroom van meer dan 250 kg/u (105.802 scf/u) mogelijk is. De Total Cost of Ownership (TCO)-prestaties zijn aanzienlijk beter vergeleken met de huidige technologieën op de markt.

H2 Mobility, eigenaar van de meeste waterstoftankstations in Duitsland, gebruikt het compressorpakket voor het nieuwe heavy-duty tankstationconcept. In combinatie met hun nieuwe modulaire dispensers wordt een toekomstgericht tankconcept ontwikkeld voor zware voertuigen, waaronder vrachtwagens en bussen. Dit systeem kan tanken bij drukken variërend van 350 bar tot 500 bar.

“De prestaties van het Düsseldorfse tankstation aan de Höherweg zijn momenteel ongeëvenaard in Europa”, legt Frank Fronzke, Managing Director en COO van H2 Mobility Deutschland, uit. “Het vertegenwoordigt de nieuwe generatie H2 Mobility-tankstations. In Düsseldorf kunnen meerdere 350 en 700 bar voertuigtypen (bussen, vrachtwagens, lichte bedrijfsvoertuigen en personenauto's) gelijktijdig en achtereenvolgens op dezelfde locatie tanken. Dankzij onze gepatenteerde tanktechnologie is tanken met hoge prestaties nu mogelijk. Onze klanten profiteren meer dan ooit van moderne technologie en de voordelen van waterstofaandrijving: korte tanktijden met een groot bereik,”

Lees ook: nederland-24-uur-waterstof-challenge-2024-start-volgende-week-op-media-park-hilversum

Het Media Park in Hilversum wordt het decor van de start van de 24 uur Waterstof Challenge 2024. De deelnemers verzamelen zich op vrijdag 11 oktober vanaf 11 uur in het gebouw van De Radiofabriek. Daar ontmoeten ze ook de gasten van het radioprogramma Future Friday. Om 13:45 vertrekken de deelnemers van het Media Park voor hun 24 uur durend waterstofavontuur. 

“Rijden op waterstof is niet nieuw', zegt Arjan de Putter namens de organisatie. Rijden op H2 is al ongeveer 10 jaar mogelijk. Bij de start van de eerste editie van de 24 uur Waterstof Challenge telde Nederland nog maar drie waterstoftankstations, dat zijn er inmiddels bijna 30. En er zijn initiatieven voor nog veel meer tankstations.” 

Met de groei van het aantal tanklokaties neemt ook het aanbod van auto’s toe. BMW heeft aangekondigd om in 2028 in samenwerking met Toyota een nieuw model op de marktte brengen. De echte doorbraak gaat komen van de bestelwagens. Nederland telt ongeveer één miljoen bestelwagens. Ook die moeten over naar zero emission. Onder andere Renault en Stellantis brengen nu betaalbare bestelwagens op waterstof op de markt met een flinke actieradius. 

Met de 24 uur Waterstof Challenge wordt zichtbaar gemaakt wat er mogelijk en onmogelijk is met waterstof binnen de mobiliteit. Naast de jaarlijkse Nederlandse editie is er inmiddels ook gereden in Duitsland en Denemarken. 

De deelnemers hebben 24 uur de tijd om zo veel mogelijk punten te verdienen. Die krijgen ze voor afgelegde kilometers, tankbeurten, bezochte landen en voor het inchecken op ‘hot spots’. Ook wordt hun kennis getoetst met vragen en een online ‘pubquiz’. De teams kiezen zelf hun route. Hun avonturen zijn live te volgen via de website. 

Op zaterdagmiddag 12 oktober om 13.45 uur finishen de voertuigen gezamenlijk bij Toyotadealer gebroeders van Gent aan de Copernicuslaan 7-9 in Ede. Om 14.30 uur is daar ook de prijsuitreiking. 

Meer informatie op www.waterstofchallenge.nl 

Lees ook: nederland-deze-week-waterstof-inspirience-van-missie-h2-op-de-grote-markt-in-groningen

De inmiddels in heel Nederland bekende Waterstof Inspirience van Missie H2 is vanaf vandaag te beleven in de stad Groningen. Na een rondreis langs steden als Rotterdam, Parijs en Delfzijl is de ‘waterstof-beleving’ de hele week te bezoeken op de Grote Markt voor de Martinitoren. De jeugd en volwassenen kunnen uitleg krijgen over wat waterstof is en waarvoor het de komende decennia gaat worden toegepast. Tienduizenden belangstellenden hebben het event inmiddels bezocht.  

De Inspirience is een interactieve ervaring die opgebouwd is in twee grote tenten in het centrum van Groningen. Hierin leren bezoekers op een leuke en uitdagende manier over de toekomst van waterstof in Nederland. De eerste tent is gereserveerd voor de 'Mindsetshow'. Dit is een spectaculaire film van een paar minuten over de uitdagingen en waterstofkansen die voor ons liggen. Daarna kunnen bezoekers in de tweede tent de ‘expo’ verkennen. Deze heeft verschillende modules waar men meer leert over waterstof in relatie tot de energietransitie, met thema's als transport, productie en toepassingen. 

Iedereen die wil weten hoe de wereld van waterstof en nu en in de toekomst uitziet is nog tot en met zaterdag 5 oktober van harte welkom. De Inspirience op de Grote Markt is mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Groningen en RWE.

Lees ook: boundless-verkoopt-waterstof-water-voor-sporters-ouders-en-kinderen

In Australië adverteert het bedrijf Boundless met gezond waterstof-water. Het product is in drie varianten te koop bij webwinkels en de retailketens WH Smith, Everyday Market en HealtyLife. Een blikje Australisch hydrogen-water kost € 1,54. Liefhebbers kunnen ook een traytje met 24 blikjes kopen voor omgerekend € 36,89.

Op de redactie van Waterstof Magazine vinden we het maar een bijzonder product. Mede omdat water bestaat uit een reactie van zuurstof- en waterstofmoleculen. Maar het bedrijf in Australië ziet alleen maar voordelen en communiceert met wervende teksten. ‘Ontdek de kracht van waterstof voor gezondheid en welzijn. Ervaar de transformerende voordelen van waterstof in uw dagelijkse routine. Van hydratatie tot huidverzorging, wij brengen u het best bewaarde geheim van de natuur. Wij geloven in de transformerende kracht van waterstof. Onze reis begon met een simpele vraag: hoe kunnen we dit natuurlijke element benutten om onze gezondheid en ons welzijn te verbeteren? Van hydratatie tot huidverzorging: onze missie is om u de tools te geven om een ​​gezonder en vitaler leven te leiden.’

Het bijzondere waterstofwater is te koop in drie varianten. Boundless Sport Hydrogen Water is wetenschappelijk ontwikkeld om atleten te helpen topprestaties te leveren. Met een perfecte waterstofverhouding van 1,0 PPM verbetert het de prestaties, het herstel en houdt het je gehydrateerd.

Boundless Detox is ontwikkeld met zakelijke professionals, drukke ouders en hoog presterende studenten in gedachten. Met 1,2 PPM bevat Boundless Detox een iets hogere concentratie waterstof dan Boundless Sport.

Boundless Kids helpt ​​kinderen gehydrateerd en gezond te blijven en het maximale uit het leven te halen. Zonder conserveringsmiddelen, zoetstoffen of toegevoegde vieze dingen helpt Boundless Kids speelse kinderen om het maximale uit elke dag te halen.

Iedereen kan kennismaken met het Australische hydrogen-water. Bestellen kan via de website van Be-Boundless, verzendkosten vanuit Melbourne komen er nog wel bij.

nederland-wereldrecord-bouw-van-nieuw-werkschip-op-waterstof-duurt-slechts-een-half-jaar

Een nieuw werkschip van de Nederlandse provincie Overijssel vaart sinds september 2024 op waterstof. Het batterij-elektrische schip wordt gebruikt bij het onderhoud van de vaarwegen in de Kop van Overijssel in verschillende Natura 2000 gebieden. Een range-extender aan boord zorgt ervoor dat de batterij niet na een werkdag al leeg is, maar dat tot vier dagen achter elkaar kan worden gewerkt.

Het is een bijzonder vaartuig dat door Gedeputeerde Liesbeth Grijsen van provincie Overijssel bij steunpunt Beukers in Wanneperveen is onthuld. Het werkschip wordt gebruikt voor inspectie en schouw van de Overijsselse vaarwegen, het oplossen van meldingen en calamiteiten en het uitvoeren van incidenteel klein onderhoud. Het schip is nét geen 20 meter, zodat een vaarbewijs niet nodig is. Daarnaast moet de werkboot uiterst flexibel zijn, scherp kunnen draaien en vooral niet te hoog zijn om alle sluisjes te kunnen passeren. Op het voordek staat een elektrische inklapbare kraan om werkzaamheden uit te kunnen voeren.

Maar de grootste prestatie is de snelheid waarmee het waterstofwerkschip is ontworpen en gebouwd. Binnen een half jaar was de emissievrije boot volledig operationeel, dankzij een zeer doortastende samenwerking tussen de provincie Overijssel, projectbureau Maritime Developers en scheepswerf Groeneveld in Hendrik Ido Ambacht.

Waterstof Magazine krijgt antwoordt op de vraag hoe het kan dat veel scheepsprojecten met H2 vele jaren duren en miljoenen euro’s kosten, terwijl de aanbesteding voor de bouw van dit schip een jaar geleden nog open stond. De snelheid binnen het traject is volgens de ontwikkelaars goed verklaarbaar. De creatieve bouwers hebben als eerste het schip als batterij-elektrisch laten registreren om ingewikkelde vergunningsproces te omzeilen. Er is een compact batterijpakket geplaatst, zodat er voldoende ruimte overblijft voor het waterstofsysteem. Hoewel in eerste instantie is gezocht naar een passende brandstofcel, bleek gedurende het proces een waterstofverbrandingsmotor een stuk voordeliger. Dit standaard product is geproduceerd door het Belgische bedrijf e-power, heeft een vermogen van 35 kW en is als een stroomaggregaat op het dek geplaatst. Het aggregaat kan ook weer makkelijk van boord getakeld worden. De generator laadt de accu aan boord op wanneer walstroom niet beschikbaar is en tijdens langere werkdagen en meerdaagse (inspectie)vaarten. Doordat het hele waterstofsysteem eenvoudig van boord getakeld kan worden is er sprake van een mobiele unit die niet geregistreerd hoeft te worden. De tankvoorziening is ook geen probleem. Het H2-werkschip hoeft niet langs het tankstation, maar krijgt standaard fessenpakketten aan boord getakeld, ieder bestaande uit 16 cilinders.  De provincie schat in dat het jaarlijkse waterstofverbruik ongeveer 400 á 500 kilo is.

Het waterstofschip Beulake, zoals het nieuwe schip is gedoopt, vervangt het huidige werkschip De Buffel. Het oude, door een dieselmotor aangedreven, schip nadert het einde van zijn levensduur. Voor de provincie is dat een goed moment om over te schakelen naar duurzaam varen. Het beperken van uitstoot van schadelijke stoffen en geluidsreductie zijn voor de regionale overheid belangrijke uitgangspunten, omdat het schip veelal vaart in Natura 2000 gebieden waaronder De Wieden en Weerribben.

Omdat dit concept relatief nieuw is, kwam het schip als pilotproject in aanmerking voor de Specifieke Uitkering Schone Lucht Akkoord (SpUk SLA,) thema Binnenvaart en Havens. RvO heeft deze aanvraag gehonoreerd en de maximale bijdrage van 500.000 euro toegekend.

Lees ook: waterstof-wordt-steeds-belangrijker-voor-componentenleverancier-parker-hannifin

Dat de waterstofeconomie zich snel ontwikkelt merken leveranciers van componenten als eersten. Parker Hannifin, wereldwijd marktleider in de ontwikkeling, productie en verkoop van technologieën, systemen en componenten op het gebied van aandrijving ziet de belangstelling voor waterstof-toepassingen dan ook fors stijgen. Het bedrijf heeft daarom een white paper uitgegeven waarin geïnteresseerden kunnen lezen wat de belangrijkste aspecten zijn waarmee rekening gehouden moet worden bij het gebruik van waterstof als brandstofbron. Het bedrijf heeft waterstofexperts in dienst die klanten begeleiden bij de uitdagingen van de integratie van brandstofsystemen, veiligheidsmaatregelen en regelgeving. Parker maakt gebruik van zijn uitgebreide ervaring met olie- en gas- en waterstofprojecten om verbindingstechnologie-producten en expertise te leveren, waaronder kleppen, flenzen, slangen, filtratie en compressieproducten.

Waterstof neemt een steeds belangrijkere plaats in binnen de energietransitie. We zitten volop in de stroomversnelling van realisaties. De vraag naar waterstof-gerelateerde producten wordt snel groter. Zijn de toeleveringsbedrijven daar klaar voor? Parker Hannifin in ieder geval wel.

 Waterstof wordt een steeds aantrekkelijkere optie voor veel bedrijven die hun uitstoot willen verminderen. Parker Hannifin, wereldwijd marktleider in aandrijvings- en besturingstechnologieën voor industriële en mobiele markten (en al actief op de waterstofmarkt tijdens de landing van de Apollo 11 op de maan), heeft een brede range aan waterstofproducten ontwikkeld.  ondersteund door productie-, opslag-, distributie-, gebruiks- en brandstofceloplossingen.

 Ontdek op de website hoe Parker u kan helpen om een betere toekomst mogelijk te maken. Welkom bij Parker Hannifin.

Lees ook: noorwegen-norwegian-hydrogen-opent-hellesylt-hydrogen-hub-aan-geirangerfjord 

 In de Noorse plaats Hellesylt heeft premier Jonas Gahr Støre de afgelopen week de Hellesylt Hydrogen Hub officieel geopend. Direct aan de Geirangerfjord wordt groene waterstof geproduceerd door energie opgewekt uit waterkracht. Norwegian Hydrogen gaat de waterstof aanbieden aan de lokale industrie, het wegvervoer, veerboten en cruiseschepen om de overgang van fossiel naar fossielvrij makkelijker te kunnen maken. De testproductie van de hub was afgelopen zomer al opgestart.

“Het is iets groots en veeleisends dat Norwegian Hydrogen hier heeft gerealiseerd”, zegt premier Jonas Gahr Støre in de plaatselijke media. “Hier produceren we waterstof dat deel gaat uitmaken van het energiesysteem van de toekomst waarin we de uitstoot moeten terugdringen. Ondanks enorm veel waterkracht kampt ons land met een tekort aan stroom, daarom gaan we de netwerken fors uitbreiden. Hiervan gaan de waterstofproducenten profiteren.” Jaarlijks kan Norwegian Hydrogen in Hellesylt 1,3 miljoen kilo groene waterstof produceren. In totaal heeft de fabriek 8,5 miljoen euro gekost. Bijna de helft van de investering is verkregen via subsidie.

Een van de eerste klanten van de waterstofhub is bouwbedrijf Veidekke Norge die de groene waterstof gaat gebruiken om de uitstoot van asfaltfabrieken in de regio aanzienlijk te verminderen, meldde Waterstof Magazine eerder dit jaar. Een ander deel van de waterstof zal worden gebruikt door Vireon, een dochteronderneming van Norwegian Hydrogen, dat ernaar streeft de grootste exploitant van waterstoftankstations voor zwaar transport in de Scandinavië te worden.
De Noorse afdeling van het internationale bedrijf Eurotainer heeft bij Hexagon Purus in Duitsland een aantal waterstoftransportcontainers gekocht om aan klanten te leasen.
De nieuwe waterstofopslagsystemen, geproduceerd in de fabriek in Weeze, Duitsland, zullen tegen het einde van het jaar worden geleverd.

Lees ook: duitsland-mtu-aero-engines-meldt-succesvolle-test-met-cryogene-waterstof-in-vliegtuigen

De Duitse fabrikant MTU Aero Engines, kortweg MTU, heeft een succesvolle test uitgevoerd met de opslag van cryogene waterstof voor vliegtuigmotoren. Waterstof wordt vloeibaar bij 254 graden onder nul en moet in het vliegtuig worden verwarmd om in gasvorm naar de motoren te worden geleidt. De luchtvaart kijkt naar de toepassing van vloeibare waterstof omdat dit een hogere energiedichtheid heeft dan gasvormige opslag en de ruimte in een vliegtuig beperkt is. MTU is een beursgenoteerde onderneming die zich bezighoudt met de productie en onderhoud van motoren voor civiele en militaire vliegtuigen. Het hoofdkantoor is gevestigd in München.

MTU Aero Engines testte het systeem enkele weken lang - met vloeibare waterstof bij een temperatuur van zo'n -254 graden Celsius. Het systeem was eerder bij ontwikkelingspartner MT Aerospace in Augsburg getest met vloeibare stikstof, dat een stuk gemakkelijker te hanteren is.

“De tests tonen aan dat de systeemarchitectuur veilig en betrouwbaar is en zoals voorspeld werkt. Er kan een gereguleerde en op behoeften gebaseerde toevoer van gepreconditioneerde waterstof naar de brandstofcel kan worden gegarandeerd”, zegt Barnaby Law, hoofdingenieur van de “vliegende brandstofcel” bij MTU in München.

"Nu we de functionaliteit volledig hebben bevestigd, kunnen we onze gezamenlijke capaciteiten nu richten op lichtgewicht constructies, integratieconcepten en geoptimaliseerd gebruik van de ruimte", aldus Dr. Günther Schullerer, directeur Future Technologies bij MT Aerospace AG.

MTU en MT Aerospace ontwikkelen gezamenlijk een compleet vloeibaar waterstofbrandstofsysteem voor de burgerluchtvaart. MT Aerospace is verantwoordelijk voor het cryogene waterstofopslag- en toevoersysteem, additief vervaardigde warmtewisselaars, sensoren en systeemintegratie. Het veiligheidssysteem, de besturing en de kleptechnologie zijn afkomstig van MTU, die tevens de systeemleider is.

Nadat de waterstof in het vliegtuig is omgezet van vloeibaar naar gas moet een gedefinieerde massastroom naar de brandstofcel worden geleid. “We hebben nu precies dit concept gevalideerd, inclusief alle sensoren en functies die nodig zijn in het vliegtuig”, zegt Law.

Volgens MTU zal in 2026 een brandstofcel voor vliegtuigen worden getest. Deze testen vinden in eerste instantie plaats met vliegtuigen op de grond.

Lees ook: bedrijven-en-kennisinstellingen-presenteren-eerste-elektrolyser-op-h2-hub-twente

Verschillende opleidingsinstituten en het bedrijfsleven in Twente hebben gezamenlijk een  innovatief elektrolyser systeem ontworpen voor het omzetten van groene energie uit wind en zon in groene waterstof. Op grotere schaal kan het systeem in de toekomst een bijdrage leveren aan de netcongestie. Het project met de naam Hygenesys is uitgevoerd op de H2 Hub Twente in Almelo.

Nederland wil in 2050 CO2-neutraal zijn. Hiervoor is grootschalig gebruik van zon- en windenergie noodzakelijk. Maar zon- en windenergie zijn afhankelijk van het tijdstip, de weersomstandigheden en de seizoenen. Om ervoor te zorgen dat er altijd voldoende energie beschikbaar is, is het belangrijk om die energie tijdelijk en grootschalig op te slaan. Wanneer er een overschot aan duurzame energie is, kan dit worden gebruikt om waterstof te genereren. Doordat het energieoverschot dan wordt opgeslagen in waterstof, vermindert dit de belasting van het stroomnet. De opgeslagen energie in waterstof kan vervolgens weer worden omgezet naar elektriciteit bij windstil en bewolkt weer.

“Nu wordt groene waterstof voornamelijk nog geproduceerd op grote, centrale plaatsen in het land”, vertelt Benno Aalderink, associate lector Waterstoftechnologie en applicaties bij hogeschool Saxion. “Maar om de klimaatdoelen te halen, is het ook nodig om lokaal (decentraal) groene waterstof te produceren. Dat kan met kleinschalige elektrolysesystemen, zoals ontworpen in project Hygenesys. Daarmee kan decentrale waterstofproductie een cruciale rol spelen in de energietransitie. Ook het lokaal gebruiken van de zuurstof die in het proces ontstaat kan interessant zijn in de toekomst.”

Het uiteindelijke doel van het samenwerkingsverband in Twente is om een waterstofproductiesysteem op de H2Hub in Twente te realiseren en onderzoek te doen naar decentrale industriële toepassingen van waterstof.

Voor het Hygenesys-onderzoekproject werken uiteenlopende partijen samen als Cogas, Demcon, H2Hub Twente, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, HyMatters, ROC van Twente, Hogeschool Saxion, Universiteit Twente, VDL Energy Systems en Waterschap Vechtstromen.

Studenten, onderzoekers, bedrijven en partners onderzoeken op de H2 Hub Twente samen de mogelijkheden voor waterstofproductie via decentrale elektrolysesystemen.  Dat doen zij onder leiding van het lectoraat Sustainable Energy Systems van hogeschool Saxion.

Lees ook: china-spelende-kinderen-getroffen-door-knallende-feestballon-gevuld-met-waterstof

Een ontploffende ballon gevuld met waterstof heeft brandwonden veroorzaakt bij een klein kind in China. In een huis in Taiyuan speelden kinderen met een ballon die niet was gevuld met het dure helium, maar met goedkopere waterstof. Toen de ballon een scherp voorwerp raakte spatte deze uit elkaar en zorgde voor verschroeide wenkbrauwen en wimpers.

Het ongeluk gebeurde afgelopen zondag en is vastgelegd via een camera in de woonkamer. Op de beelden is te zien dat de vouw op een bank zit, terwijl twee kinderen met een rode ballon spelen. Plotseling knalt deze uit elkaar en zorgt kortstondig voor een flinke vlam. Hierop beginnen de kinderen te schreeuwen en zoeken ze hulp bij de vrouw op de bank. Er was na afloop geen sprake van levensbedreigend letsel.

Ballonnen gevuld met waterstofgas zijn razend populair in China. Het H2-gas is aanzienlijk goedkoper dan het wereldwijd veelvuldig gebruikte helium, maar zorgt ook voor gevaren. Feestballonnen gevuld met waterstof kunnen gemakkelijk ontploffen als gevolg van verschillende factoren, zoals zonlicht, temperatuur en druk. Daarbij is de explosieve kracht sterk, melden de lokale media in China. Het wordt dan ook afgeraden ballonnen te vullen met H2.

Lees ook: noorwegen-equinor-meldt-flinke-vertraging-bij-aanleg-waterstofpijp-naar-duitsland

Opnieuw komt er vroegtijdig een einde aan een veelbelovend waterstofproject. Het Noorse energieconcern Equinor ziet voorlopig af van plannen om samen met het Duitse RWE een pijpleiding aan te leggen voor het transport van waterstof van Noorwegen naar Duitsland. Een van de redenen is de regelgeving van de overheid die enerzijds beweert dat de energietransitie snel moet worden ingezet, maar tegelijkertijd met gecompliceerde regelgeving projecten commercieel gezien volledig oninteressant maakt. Onlangs meldde een topman in de waterstofsector nog dat het eenvoudiger is een grote chemische fabriek vergund te krijgen dat een kleine electrolyser.

Equinor, het grootste olie- en gasbedrijf van Noorwegen, zet de plannen voor grootschalige productie van groene waterstof in de ijskast om een gebrek aan vraag vanuit klanten. Ook zou de huidige regelgeving te wensen overlaten. De initiatiefnemers zeggen niet dat de waterstoftransportleiding er niet komt, maar dat deze mogelijk met flinke vertraging wordt aangelegd.

Equinor en RWE presenteerden hun plannen om samen te werken aan waterstofprojecten in januari vorig jaar. Het idee achter de krachtenbundeling was het versterken van de energieonafhankelijkheid van Duitsland. Ook zou de samenwerking de Noorse economie helpen minder afhankelijk te worden van de verkoop van olie en gas. Een woordvoerder van Equinor meldt dat de plannen voor de ontwikkeling van nieuwe, voor waterstof geschikte gascentrales wel doorgaan. Wanneer deze concreet worden is nog niet te zeggen. De inspanningen op dat vlak bevinden zich nog in een zeer vroeg stadium bevinden.

In Noord-Europa heeft Noorwegen de beste papieren om grootschalig groene waterstof op te gaan opwekken door overvloed aan zon, wind en waterkracht. De Duitse industrie moet op termijn een van de grootste afnemers worden van Noorse H2, maar de Duitse maakbedrijven zijn terughoudend omdat waterstof - door gecompliceerde regelgeving - aanzienlijk duurder is dan fossiele brandstof.

Lees ool: nederland-waterstoffabriek-van-shell-snel-van-start-door-creatieve-oplossing-voor-stroomtoevoer

Energiebedrijf Shell, de Nederlandse netbeheerder Tennet en Port of Rotterdam maken bekend een oplossing te hebben gevonden voor de stroomtoevoer voor de grootste electrolyser in Europa. In afwachting van een uitbreiding van het stroomnet kan Shell tijdelijk gebruik maken van de reservecapaciteit op het net. Als deze nodig is voor andere klanten kan TenneT Shell verzoeken de productie van waterstof tijdelijk af te schalen of zelfs helemaal stil te leggen. Door creatief om te gaan met de verdeling van stroom kan Shell snel aan de slag. De eerste kilo’s waterstof zouden al dit najaar kunnen worden geproduceerd.

Bij het project Holland Hydrogen 1 , zoals de waterstoffabriek op de kop van de Maasvlakte heet, is het vooral pionieren op onbekend terrein. Diverse energiebedrijven hebben weliswaar uitgewerkte plannen en toegekende subsidies voor grootschalige groene waterstofproductie in Nederland, maar Shell is de eerste die, al twee jaar geleden, besloot daadwerkelijk met de bouw te beginnen. Die is inmiddels in volle gang (foto).

Het energiebedrijf investeert grofweg 1 miljard euro in de fabriek die ‘in de tweede helft van dit decennium’ op een vermogen van 200 megawatt groene waterstof gaat produceren. De fabriek verrijst achter de duinen van de Nederlandse kust, op de Tweede Maasvlakte. De Holland Hydrogen 1 gaat onder andere de fabrieken van Shell Energy and Chemicals Park Rotterdam (Pernis) helpen verduurzamen. Een speciale waterstofleiding verbindt de waterstoffabriek met de haven van Rotterdam. Daar worden de moleculen gebruikt voor het verduurzamen van de petrochemische industrie.

De omvang van het project is aan de ene kant indrukwekkend. Nergens in Europa wordt er aan een grotere ‘elektrolyser’ gebouwd. Tegelijkertijd is de waterstoffabriek nog maar een bescheiden eerste stap op weg naar de totale vergroening van Shell in Pernis. De enorme electrolyser kan slechts 10% van de waterstofvraag van de raffinaderij leveren.

Maar met de eerste stap op weg naar verduurzaming is Maarten Abbenhuis, COO van TenneT, al zeer tevreden. “Omdat er ruimte vrijkomt op deze tijdelijke aansluiting, kunnen we de waterstoffabriek van Shell nu al faciliteren. Door goede samenwerking met Shell en Port of Rotterdam hebben we deze oplossing kunnen vinden. Het is een mooi voorbeeld van een slimme en onorthodoxe oplossing om partijen toch aan te kunnen sluiten, ondanks de schaarse ruimte op het net.”

Lees ook: verenigde-arabisch-emiraten-eerst-waterstofbussen-in-golfregio-rijden-in-abu-dhabi

Een bijzondere ontwikkeling in het Midden-Oosten. In een regio waar de olie nagenoeg onbeperkt en goedkoop beschikbaar is, is de eerste serie waterstofbussen gelanceerd. Sinds vorige week rijdt het Integrated Transport Centre met emissievrije bussen in de miljoenenstad Abu Dhabi. De voertuigen, die op waterstof en elektriciteit rijden, zijn onderdeel van het plan om de CO2-uitstoot te verminderen en het openbaar vervoer duurzamer te maken.

Het Integrated Transport Centre  van het Department of Municipalities and Transport  lanceerde de vloot onder de naam Green Bus Programme. Het doel is om Abu Dhabi Island te transformeren tot een groene openbaarvervoerzone. De groene busdienst zal in eerste instantie rijden op route nummer 65 tussen Marina Mall en Shams Boutique op Reem Island. Het programma omvat het evalueren en selecteren van optimale waterstof- en elektrische bustechnologieën om aan de lokale behoeften te voldoen. Het Green Bus Program wil van Abu Dhabi Island een groene zone maken tegen 2030 en de overgang naar een duurzaam openbaar vervoersysteem tegen 2050. Het eerste doel is om waterstof- en elektrische bussen technisch en operationeel te volgen tot 2025 zodat een goede basis kan worden gelegd voor verdere uitrol.

De initiatiefnemers werken samen met partners uit Zuid-Korea en China. Het eerste waterstofstation in de Verenigde Arabische Emiraten werd onlangs in het stadsdeel Masdar City geopend.

Lees ook: frankrijk-mobiele-keuken-in-parijs-maakt-gebruik-van-toyota-waterstofcartridges

Toyota presenteerde deze zomer op het circuit van Dreux bij Parijs de nieuwe waterstofcartridge die is ontwikkeld in Japan. De handige cilinder met een gewicht van vijf kilo kan worden gebruikt voor toepassingen binnen de mobiliteit en bewoonde omgeving. Waterstof kan vervolgens worden gebruikt als gas voor verbranding of in een brandstofcel worden omgezet in elektriciteit.

In Parijs werd de cilinder gebruikt voor de waterstoftoevoer van een pizzaoven, een barbecue en een bakfiets met een diepvries waarmee ijs werd uitgedeeld. Het doel van Toyota was om te laten zien dat waterstof niet alleen geschikt is voor mobiliteit, maar ook voor de emissievrije keuken. Waterstof verbrandt bij hoge temperaturen en gecombineerd met zuurstof kan emissievrije stoom worden opgewekt. Dit resulteerde deze zomer in perfect knapperige maar sappige pizza's en een heerlijke BBQ. Het afsluitende ijsje kwam uit een bakfiets met ingebouwde vriezer. Alles werd van energie voorzien door de Toyota waterstofpatronen (foto rechtsonder) met een lengte van 40 cm en een diameter van 18 cm. Als deze leeg is wordt er moeiteloos een nieuwe cartridge ingeschoven.

Toyota somt graag een aantal voordelen van waterstofpatronen op. Waterstof is overal snel beschikbaar zonder dat er een leidingnetwerk moet worden aangelegd. Standaardisering zorgt voor eenvoudige vervanging en een snelle vulling, ook internationaal. En volgens Toyota is de cartridge zeer handig bij een snelle en tijdelijke stroomvoorziening in geval van een ramp. Toyota en dochterbedrijf Woven Planet testen de cartridge momenteel in Woven City, een mensgerichte slimme stad van de toekomst die momenteel wordt gebouwd in Susono City, prefectuur Shizuoka in Japan.

Maar er was niet alleen waterstof voor in de keuken, het Toyota waterstof-evenement op het circuit van Dreux ging veel verder, omdat hier ook andere facetten van waterstofmobiliteit konden worden ontdekt. Bezoekers konden een waterstofheftruck, een Pragma-fiets, een Suzuki-scooter, een Yamaha-golfkar en zelfs een Kawasaki-waterstofmotor zien. In de horecaruimte stond een maquette die Parijs en alle toepassingen van waterstof voorstelde, van productie tot distributie met verschillende voertuigen. Bij de ingang van het circuit was een tankstation geïnstalleerd om alle voertuigen van waterstof te voorzien.

Lees ook: nederland-enorme-stimulans-voor-electrolyse-apart-tarief-voor-h2-in-energiebelasting

Het voorstel om de productie en het gebruik van groene waterstof financieel gunstig te belasten wordt omgezet in een definitieve regeling. Over anderhalf jaar wordt de energiebelasting op waterstof afgescheiden van de huidige energiebelasting op fossiele brandstoffen en ontstaan fiscale voordelen. Dat heeft het Nederlandse kabinet deze week bekend gemaakt. Met de nieuwe belastingmaatregel moet groene waterstof een boost krijgen.

De fiscale maatregelen zijn door de vorige regering al aangekondigd, de huidige regering neemt deze plannen over. Dat aparte tarief komt er nu definitief: per 1 januari 2026 wordt in de Wet belastingen op milieugrondslag (Wbm) in de energiebelasting een apart vlak tarief voor waterstof geïntroduceerd dat lager is dan het reguliere aardgastarief. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen groene, grijze en blauwe waterstof.

In het Belastingplan 2025 schrijft het ministerie van Financiën dat waterstof helpt bij de overgang van fossiele brandstoffen en het diversifiëren van de energiemix. ‘De productie van hernieuwbare en koolstofarme waterstof heeft evenwel vooralsnog een aanzienlijke onrendabele top ten opzichte van aardgas. In de energiebelasting wordt energetisch verbruik van waterstof nu nog hetzelfde belast als energetisch verbruik van aardgas. Daardoor is er op dit moment bij energetische toepassingen geen fiscale prikkel om aardgas te vervangen door waterstof. De energiebelasting op aardgas stijgt bovendien richting 2030.’
De huidige gelijke behandeling van aardgas en waterstof zou er daardoor volgens het ministerie toe leiden dat waterstof net als aardgas de komende jaren zwaarder zal worden belast. ‘Dit kan een belemmering zijn voor de opschaling van de waterstofmarkt, voor de elektriciteitsproductie met waterstof als brandstof en voor de realisatie van emissiereductie bij industriële installaties die niet of moeilijk direct te elektrificeren zijn en gasvormige brandstoffen nodig hebben’, is te lezen in het Belastingplan 2025.
Daarom stelt het kabinet voor om met ingang van 1 januari 2026 energetisch verbruik van waterstof in de energiebelasting te belasten met een separaat tarief dat lager is dan het tarief voor aardgas. ‘Daarmee wordt voorkomen dat de energiebelasting een remmende werking heeft op de energetische toepassing van waterstof waar het als vervanging kan dienen voor aardgas’, duidt het ministerie.’

Op dit moment kent de energiebelasting een vrijstelling voor elektriciteit die wordt ingezet voor de productie van waterstof via electrolyse. Hiervoor is veel elektriciteit nodig. In de praktijk zijn volgens het ministerie vragen gerezen over welke delen van het maken van waterstof via elektriciteit onder elektrolyse vallen. Het kabinet stelt daarom een precisering voor van de betreffende vrijstelling. Hiermee wordt onduidelijkheid weggenomen. 

Lees ook: nederland-mobiliteit-van-de-toekomst-tijdens-green-planet-open-huis-dagen-in-pesse

Tankstation Green Planet bij het Drentse Pesse organiseert begin oktober de Open Huis Dagen. Bij Green Planet kunnen weggebruikers slimmer, schoner en groener tanken. Het tankstation loopt al jaren voorop als het gaat om duurzaam en bewust rijden. Zo verkoopt het tankstation waterstof voor personenauto’s en zware voertuigen, kan er snel elektrisch worden geladen en zijn verschillende transitiebrandstoffen te koop.

De afgelopen jaren kon Green Planet mede dankzij de DKTI-regeling van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) aan de slag met verschillende duurzame innovatieve projecten. Tijdens de trajecten is veel kennis en ervaring opgedaan. Nu een groot deel van de projecten is afgerond, wil Green Planet deze opgedane kennis en ervaring delen met belangstellenden tijdens de Green Planet Open Huis Dagen.

Op dinsdag 1 en woensdag 2 oktober 2024 zijn geïnteresseerden tussen 13.30 uur en 21.00 uur van harte welkom. De hele dag is er van alles te doen en te bekijken. Zo zijn er waterstoftrucks te vinden van MAN, Hyundai en Zepp Solutions en verschillende batterij-elektrische trucks. Serieuze belangstellenden mogen ook zelf met een waterstofvoertuig rijden.

Tijdens de Green Planet Open Huis Dagen presenteert eigenaar Edward Doorten tevens verschillende innovatieve waterstofplannen voor de toekomst. Welke dat zijn blijft nog even geheim.

Locatie: Green Planet,  snelweg A28 Hoogeveen – Assen, direct aan de afslag Pesse.

Lees ook: zuid-korea-overheid-wil-dat-kwart-van-alle-grootstedelijke-bussen-gaat-rijden-op-h2

Het openbaar busvervoer in Zuid-Korea schakelt massaal over op waterstof. De landelijke overheid heeft  bekendgemaakt dat in 2030 25% van alle grootstedelijke bussen op waterstof moet rijden. Deels worden oude bussen op fossiele brandstoffen vervangen door nieuwe en voor een ander deel worden oude bussen omgebouwd.

De Koreaanse regering heeft een plan opgesteld om waterstofbussen te gaan leveren conform het plan ‘Nationaal Broeikasgasreductiedoelstelling 2030’. In heel Zuid-Korea rijden er sinds deze zomer meer dan 1000 bussen op H2, waarvan ongeveer 40 waterstofbussen op grootstedelijke busroutes. Waterstofbussen hebben een groter rijbereik van meer dan 500 km en kortere oplaadtijden dan bestaande batterij-elektrische bussen. Bussen op H2 worden door de overheid gezien als zeer geschikte emissievrije voertuigen die geschikt zijn voor grootstedelijke busroutes die lange rijafstanden vereisen.

Bij nieuwe bussen hoort ook een uitbreiding van de laadinfrastructuur. Vanaf de tweede helft van dit jaar zal niet alleen Hyundai Motors maar ook Hi-Exium Motors participeren in het plan voor waterstofinfrastructuur. In de grootstedelijke gebieden extra laadstations voor vloeibare waterstof en gasvormige komen met grote capaciteit.

Foto: Een waterstofbus laadt op bij het 'Green Hydrogen Charging Station' in Sinheung-dong, Jung-gu, Incheon.

Lees ook: -duitsland-opel-presenteert-tweede-bestelwagen-op-waterstof-tijdens-de-iaa-in-hannover

Opel komt met een tweede bestelwagen op waterstof. Naast de kleine bestelwagen Vivaro, met een laadvermogen van ruim 6m3, komt er een grotere Opel Mavano op waterstof met 17m3 laadinhoud. Het voertuig zal naar verwachting een actieradius hebben van 500 kilometer en dat is 80 kilometer meer dan de batterijelectrisch uitvoering, blijkt deze week uit de presentatie op de beursstand van Opel op de IAA Transportation in Hannover.

Door een combinatie van een waterstofaandrijfsysteem en een batterij kan de ​​ nieuwe Opel Movano Hydrogen meer dan 500 kilometer afleggen en in minder dan vijf minuten worden volgetankt met waterstof. Dat is veel sneller dan een elektrisch voertuig nodig heeft bij een snellader. De elektromotor levert 110 kW vermogen en een maximumkoppel van 410 Newtonmeter. De 11 kWh lithium-ionbatterij biedt ondersteuning bij het starten of accelereren. Volgens Opel werkt het brandstofcelsysteem altijd onder optimale bedrijfsomstandigheden. Dankzij het hybride systeem kan remenergie ook worden teruggewonnen en via de elektromotor als elektriciteit aan de batterij worden toegevoerd.

"Voor het eerst bieden we het grootste lid van de Opel LCV-familie aan als een elektrisch voertuig met waterstofbrandstofcel", zei Opel-CEO Florian Huettl tijdens de presentatie op de IAA Transportation. "In 2021 lanceerden we de Opel Vivaro Hydrogen, de eerste waterstoftransporter van een voertuigfabrikant. Vandaag zetten we met de introductie van de Movano Hydrogen de volgende stap en creëren we een nog sterker aanbod."

Huettl vervolgt: "Onze nieuwkomer erft uiteraard alle voordelen van zijn batterij-elektrische en dieselbroers." Daaronder vallen 21 elektronische hulpmiddelen. De Movano is bijvoorbeeld een van de eerste in zijn klasse die rijhulpsysteem Level 2 biedt. Hij biedt een laadvolume van maximaal 17 kubieke meter - ruim voldoende ruimte voor zakelijke klanten die veel te vervoeren hebben.

Lees ook: nederland-veel-nieuwe-waterstofprojecten-op-de-waterstofkaart-van-missie-h2

De afgelopen maanden zijn er in Nederland veel nieuwe projecten opgestart rond waterstof. Dat blijkt uit een inventarisatie van de Nationale Waterstofkaart van Missie H2. Er zijn in verschillende regio’s nieuwe waterstoftankstations in ontwikkeling en door heel Nederland ontstaan initiatieven om groene stroom om te zetten in groene waterstof. De waterstofproductie wordt door de landelijke overheid ruim gesubsidieerd.

Een van de nieuwste projecten betreft een samenwerking tussen windpark Den Tol in de Gelderse Achterhoek en waterstofbedrijf Kuster H2 Energy. De eigenaren van het windpark willen een 5 MW electrolyser bij de windmolens plaatsen om bij een overvloed aan windenergie waterstof te produceren. Om de H2-productie nóg efficiënter te laten verlopen wordt er nog een nieuw zonnepark aangesloten.

Na jarenlange voorbereiding krijgt Zuid-Limburg volgend jaar het eerste waterstoftankstation. Vanaf het voorjaar 2025 kunnen de eerste personenauto's, bestelwagens én vrachtauto's waterstof tanken bij Minli Strijthagen in Landgraaf. Ook komen er nieuwe waterstoftankstations in Vianen en Tiel en worden plannen uitgewerkt voor een tanklokatie bij de oprit Woerden bij de A12 en in de haven van Rotterdam.

Ook nieuw is het drijvende waterstoflaadstation. Het motorschip Karst van de Beens Groep is het eerste werkschip in de waterbouw dat elektrisch aangedreven wordt door middel van accu’s, waarvan de stroom is opgewekt door groene waterstof. 

Bij steenfabriek Silverschoon aan de Nederrijn bij Renkum is een test uitgevoerd om minder emissies uit te stoten tijdens het bakproces van stenen. Bij het aardgas is in de proefperiode 10, 20 en 30% waterstof bijgemengd om te kunnen onderzoeken of dit invloed heeft op het productieproces. De test is succesvol verlopen en er wordt gekeken naar opschaling.

In het noorden van Nederland worden waterstofinitiatieven op een breed vlak ondersteund door HyNorth. Pioniers in de waterstofwereld kunnen advies op maat krijgen, ondersteuning bij subsidieaanvragen en zijn welkom op netwerkbijeenkomsten om elkaar te leren kennen en mogelijk samen te werken.

Inmiddels staan er bijna 350 waterstofprojecten op de Missie H2 waterstofkaart met daarbij 830 unieke projectpartners. Er stonden 648 foto’s bij de projecten en meer dan 100 korte video’s. De redacie van TKI New Gas werkt ongeveer 30 projecten per maand bij.

Bent uzelf met een waterstofproject bezig en u staat al op de kaart, dan kunt u de vermelding updaten. Nieuwe projecten kunnen met de button linksonder worden aangemeld. Een plaatsing op de Nationale Waterstofkaart is gratis.

Lees ook: waterstofbus-van-solaris-wint-voor-het-eerst-de-titel-bus-of-the-year

Feest bij de Poolse busfabrikant Solaris. De Solaris Urbino 18 op waterstof heeft de prestigieuze prijs Bus of the Year 2025 gewonnen die wordt uitgereikt door de International Jury of the Bus of the Year. Het bedrijf viert het als een historische overwinning, omdat dit de eerste keer is dat een waterstofvoertuig deze prijs krijgt.

De prijs is gisteren uitgereikt op de IAA Transportation show in Hannover, waar Javier Iriarte, CEO van Solaris, de prijs in ontvangst mocht nemen. De Solaris Urbino 18 waterstof onderscheidt zich door zijn geavanceerde waterstoftechnologie, waarmee hij tot 600 kilometer kan rijden op één tankbeurt zonder enige uitstoot - wat het een duurzame en efficiënte oplossing maakt voor modern openbaar vervoer. Solaris is een Europese leider in waterstoftechnologie en heeft inmiddels meer dan 260 waterstofbussen geleverd. Ook de orderportefeuille is goed gevuld met bijna 600 voertuigen.

De Urbino 18 is een gelede bus met een lage vloer en mag maximaal 138 passagiers vervoeren. De Urbino 18 waterstofbus is in 2022 voor het eerst gepresenteerd. Het H2 voertuig van Solaris heeft geen conventioneel motorcompartiment, omdat het is uitgerust met een  modulair aandrijfsysteem. De ruimte die zo wordt bespaard, stelt de busfabrikant in staat om de passagierscapaciteit van het voertuig te vergroten.

Lees ook: nederland-koning-opent-productiestation-voor-groene-waterstof-van-hysolar-in-nieuwegein

Een nieuwe stap binnen de waterstofproductie en distributie in Midden-Nederland. In Nieuwegein wordt een electrolyser via een één kilometer lange waterstofleiding rechtstreeks gekoppeld met een waterstoftankstation. Een primeur in Nederland. De electrolyser heeft een vermogen van 2,5 MW en kan voldoende waterstof produceren voor 1500 personenauto’s of 60 zware voertuigen. Zijne Majesteit de Koning opent vrijdagmiddag 4 oktober het nieuwe productiestation voor groene waterstof. De Koning onthult de elektrolyser, die zonne- en windenergie omzet in groene waterstof. Het productiestation staat op het terrein van KWR Water Research Institute.

De Koning woont gesprekken bij met afnemers van waterstof, een EU-vertegenwoordiger en aandeelhouders van Hysolar. Centraal staat de rol van groene waterstof in de overgang naar een CO2-neutrale toekomst. Groene waterstof biedt duurzame oplossingen voor onder meer mobiliteit, krachtwerktuigen en toepassingen in de industrie. Aansluitend onthult de Koning de elektrolyser met een door waterstof aangedreven kraanmachine. Ook spreekt hij met betrokkenen over innovatie, onderzoek en onderwijs en bekijkt hij voertuigen die op waterstof rijden.

Met het nieuwe productiestation kan Hysolar jaarlijks 300.000 kilo groene waterstof produceren, genoeg voor ongeveer zestig bussen of vrachtwagens. Het behoort hiermee tot de eerste productielocaties in Nederland. Eén van de innovaties binnen het project is de aanleg van een één kilometer lange ondergrondse waterstofleiding naar een afnemer van waterstof. De aandeelhouders van Hysolar zijn Allied Waters, aannemingsbedrijf Jos Scholman en Van Kessel/Greenpoint.

Lees ook: duitsland-explosie-bij-waterstoffabriek-linde-heeft-grote-gevolgen-voor-h2-leveringen

Het incident bij een productielocatie van waterstof van Linde in Leuna, heeft grote gevolgen voor waterstoftankstations in Duitsland. Tientallen H2-tankstations in heel Duitsland, waaronder alle zes H2-stations in de regio Berlijn, zijn inmiddels door hun voorraad heen en zijn gesloten. In het noorden van Duitsland staan de waterstoftreinen stil en zijn inmiddels vervangen door voertuigen op diesel. De problemen waren het eerst zichtbaar bij de tankstations in het oosten van Duitsland, maar breiden zich uit naar het midden en westen.

De problemen begonnen op maandagochtend 26 augustus toen zich een explosie heeft voorgedaan op de chemische locatie Leuna. Bewoners meldden rond 08.00 uur een luide knal in de omgeving van het grootste chemische park van Duitsland. Donkere rook steeg vervolgens op boven het noorden van de locatie in Leuna, in het oosten van Duitsland. Het incident vond plaats op het terrein van gasbedrijf Linde. Hier wordt veel waterstof geproduceerd, deels voor productieprocessen en deels voor de mobiliteit. Na het incident organiseerde Linde een persconferentie en melde dat er een gaslek was ontstaan uit een vrachtwagenaanhangwagen. Als gevolg hiervan vond er een deflagratie (explosieve verbranding) plaats. De aanhanger was geladen met waterstof, maar de verantwoordelijken kunnen nog niet zeggen wat de oorzaak van de brand is geweest. Waar Linde-productiemanager Franz Dey en Infraleuna-directeur Christof Günther vooral blij mee zijn, is het feit dat niemand gewond is geraakt, zo zeiden ze op de persconferentie.

Enkele weken later wordt duidelijk wat de gevolgen zijn. Transporteurs laten massaal hun buizentrailers nakijken om soortgelijke incidenten te voorkomen. Hierdoor ondervindt de distributie van waterstof grote problemen en komen productiebedrijven, tankstations en treinen en bussen binnen het openbaar vervoer zonder waterstof te zitten. Frank Fronzke, Managing Director en COO van H2 Mobility Deutschland vindt het vervelend voor de waterstofrijders in Duitsland: "We hebben te maken met overmacht en doen er alles aan om bij individuele tankstations oplossingen te vinden. Klanten kunnen informatie over individuele tankstations en hun actuele beschikbaarheid vinden op de H2.LIVE-app en de H2.LIVE-website. Wij verontschuldigen ons voor de situatie."

Lees ook: nederland-100-bedrijven-vragen-40-miljoen-euro-bij-subsidieregeling-swim

“De Subsidieregeling Waterstof In Mobiliteit (SWIM) is zwaar overtekend.” Dat zegt Kees Verbogt, senior beleidsmedewerker waterstof op het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vrijdagmiddag in Woerden (foto). Verbogt gaf daar een presentatie over SWIM en keek met ondernemers vooruit naar subsidieregelingen in de toekomst. De belangstelling voor transport op waterstof zit flink in de lift, mede door de netcongestie waardoor transportbedrijven nauwelijks vrachtwagens kunnen opladen.

Door de val van het vorige kabinet liep SWIM vertraging op en stond open tussen 15 juli en 6 september. Ondanks de zomervakantie hebben toch in totaal 100 bedrijven een totaalbedrag van € 39.216.253 euro aangevraagd, veelvuldig als cluster van een waterstoftankstation en bedrijven die willen gaan rijden op waterstof. Dat varieert van bestelwagens op H2 tot vrachtauto’s. Welke en hoeveel bedrijven daadwerkelijk subsidie krijgen wordt uiterlijk 6 december bekend gemaakt. In de subsidiepot zit in totaal 22.000.000 euro. Volgend jaar komt er weer een soortgelijke subsidieregeling.

Verbogt deed zijn uitspraken op een bijeenkomst over waterstof in Woerden. Daar is tankstation D!vers volop bezig om een nieuw waterstoftankstation te vestigen nabij de oprit en afrit van de snelweg A12. Ondernemers uit de regio Woerden werden bijgepraat door onder andere tankstation-ondernemer Henk van Os, Chris Buijtenhuis van MAN Trucks en hoofdredacteur Paul Bombeld van Waterstof Magazine. Wethouder Roy Luca van de gemeente Woerden is zeer enthousiast over de komst van het eerste waterstoftankstation in de regio en werkt volop mee met een vlotte vergunningsvestrekking. Daarnaast gaat hij onderzoeken welke gemeentelijke afdeling als eerste met waterstof aan de slag kan.

De 60 ondernemers in de raadszaal konden na de presentaties buiten op het plein kennismaken met vrachtauto’s, bestelwagens en personenauto’s op waterstof. Na verwachting zal het waterstoftankstation in Woerden in 2026 worden geopend.

Lees ook: nederland-kuster-energy-en-den-tol-produceren-waterstof-aan-de-voet-van-windmolens

Waterstofleverancier Kuster H2 Energy en windpark Den Tol in de Gelderse Achterhoek onderzoeken de mogelijkheid om een fabriek voor groene waterstof te vestigen in Netterden. De bedrijven willen groen waterstof produceren van windenergie die niet meer aan het overvolle stroomnet geleverd kan worden. Vanaf 2027 moet windpark Den Tol energie gaan leveren aan een elektrolyser aan de voet van één van de negen molens. De gemeente Oude IJsselstreek is enthousiast over de plannen.

Volgens de initiatiefnemers gaan de inwoners weinig merken van de fabriek. “Ik realiseer heel goed dat de windmolens impact hebben, ze veranderen echt de skyline van Netterden. Deze waterstoffabriek zorgt echter voor weinig overlast. Het zijn een paar containers aan de voet van een windmolen. Je moet dan ook denken aan iets van maximaal vijf meter hoog”, zegt Eelco Bots namens de eigenaren van het windpark. Het enige wat de inwoners echt gaan merken is volgens de directeur het feit dat er vier of vijf vrachtwagens per dag van en naar de productielokatie rijden. “Ze brengen lege containers en nemen direct weer volle containers mee.”

Kuster heeft nu al een waterstoftankstation in Doetinchem. Eén van hun grootste afnemers is Arriva dat met negen waterstofbussen Achterhoekse reizigers vervoert. “Het is altijd al een stille wens van ons geweest om lokaal geproduceerde waterstof aan te kunnen bieden aan de pomp. Dat lijkt nu te gaan lukken”, zegt Jan Pieter de Wilde, commercieel directeur van Kuster Energy. De bussen van Arriva rijden nu nog op grijze waterstof. Dat is waterstof die geproduceerd is met fossiele brandstoffen. Wij willen groene waterstof dat we zelf lokaal gaan produceren”.  Kuster beschikt inmiddels over vier speciale tankauto’s voor waterstof. Hiermee kan H2 afgeleverd worden op iedere gewenste locatie. “Momenteel staan onze waterstoftransportcontainers bij projecten in de Betuwe, Limburg en Capelle aan den IJssel. Vanuit de Achterhoek bedienen we in stilte heel Nederland.”

Wethouder John Haverdil van de gemeente Oude IJsselstreek is positief over de plannen.  “De productie van waterstof met behulp van windenergie is een innovatieve stap richting een duurzame toekomst voor onze gemeente. Dit project toont aan dat we lokaal niet alleen denken, maar ook doen. Het biedt nieuwe kansen voor zowel onze industrie als ons openbaar vervoer en versterkt onze positie als voorloper in de energietransitie. Wij zijn trots om dit project te ondersteunen en kijken uit naar de positieve impact die het zal hebben op onze samenleving.”

Op het gemeentehuis van de gemeente Oude IJsselstreek in Gendringen is het plan om waterstof te gaan maken met gejuich ontvangen. In de toekomstvisie die drie jaar geleden gepresenteerd is, wordt al gesproken over een mogelijke waterstoffabriek in Netterden. John Haverdil heeft dan ook al een tijdje waterstof in zijn portefeuille als wethouder. “Dit soort kansen moet je met beide handen aangrijpen. Het is niet zomaar een dingetje, we zijn hiermee echt een voorloper in de Achterhoek. Het is helemaal mooi dat die waterstof dadelijk grotendeels lokaal gebruikt wordt”, aldus de wethouder. De initiatiefnemers hebben al gesprekken gevoerd met meerdere grote bedrijven in de gemeente die wel oren hebben naar lokaal geproduceerd waterstof.

Als de ontwikkelingen voorspoedig verlopen moet de waterstoffabriek er in 2027 staan. “We zijn nu bezig met de vergunningen en de subsidieaanvragen. Het gaat om een flinke investering van 16 miljoen”, zegt Bots. “Deze investering wordt gezamenlijk gedaan door Kuster Energy, Den Tol en uit subsidies. Daarnaast blijven we ook gewoon stroom leveren. We zijn nu naast de windmolens ook een zonnepark aan het aanleggen. Het overgrote deel van de groene stroom wordt niet gebruikt voor de productie van waterstof.”

Lees ook: duitsland-sunfire-levert-100-mw-elektrolyser-aan-energiebedrijf-rwe-in-lingen

Zuivelbedrijf Miraka uit de stad Taupō in Nieuw-Zeeland heeft de eerste groene waterstof-melktanker van Nieuw-Zeeland in gebruik genomen. Door te gaan rijden op H2 wordt jaarlijks ongeveer 39.000 liter diesel bespaart. Het groene initiatief maakt deel uit van de doelstellingen van het bedrijf om het milieu minder te belasten en moet leiden tot een aanzienlijke vermindering van de uitstoot van CO2. Landbouwminister Todd McClay was aanwezig bij de lanceringsceremonie en draaide de sleutel om van de Volvo FH16 8x4 700 pk groene waterstof-diesel melkwagen bij de zuivelfabriek van Miraka in Mokai, 30 km ten noordwesten van Taupō.

De eerste tankauto op waterstof van Nieuw-Zeeland legt jaarlijks ongeveer 165-duizend kilometer af en moet twee keer per etmaal worden bijgetankt. Het voertuig haalt melk op bij boeren op het Noorder Eiland en kan 58 ton vervoeren en moet twee keer per dag met waterstof worden bijgevuld. De actieradius met waterstof is 370 km.

"De introductie van onze eerste groene waterstof-dual-fuel melktanker markeert een nieuwe belangrijke mijlpaal voor ons bedrijf", aldus Bruce Scott, voorzitter van Miraka. "Dit nieuwe voertuig sluit aan bij de visie en -waarden van onze oprichters en bij onze toewijding aan milieuzorg. Het ondersteunt de transitie van Nieuw-Zeeland naar een koolstofarme toekomst."

Ook Karl Gradon, CEO van Miraka, toonde zich enthousiast. "Hoewel voertuigen op waterstof nog steeds een opkomende technologie is, geloven wij dat groene waterstof de meest milieuvriendelijke energiebron is voor zwaar vrachtvervoer", aldus Gradon.

Central Transport Ltd (CTL) is een toonaangevend vrachtbedrijf en de exclusieve leverancier van melktankertransport naar Miraka. Het bedrijf heeft 80 vrachtwagens in zijn vloot. "CTL is er trots op om samen te werken met Miraka en Halcyon aan dit op de toekomst gerichte initiatief", aldus Brendon Cane, directeur van Central Transport. "We zijn altijd geïnteresseerd in innovatie en zoeken naar manieren om onze CO2-voetafdruk te verkleinen. Dit groene waterstofvoertuig is daar een geweldig voorbeeld van."

Niet alleen op het gebied van mobiliteit werkt Miraka aan het terugdringen van de uitstoot. De zuivelfabriek in Mokai wordt van stroom voorzien door een nabijgelegen geothermische energiecentrale. Daarmee heeft de fabriek een van de laagste CO2-uitstootcijfers ter wereld. De CO2-uitstoot is 92% lager dan bij een kolengestookte zuivelfabriek.

De Nieuw-Zeelandse melktankauto op waterstof is overigens geen wereldprimeur. Deze gaat naar Nederland waar een melkwagen op waterstof voor zuivelbedrijf Friesland Campina 22 van de 24 uur per dag melk ophaald bij boeren in Groningen. De tankauto rijdt daar al bijna twee jaar.

Lees ook: duitsland-sunfire-levert-100-mw-elektrolyser-aan-energiebedrijf-rwe-in-lingen

De bouw van een enorme elektrolyser bij de Duitse stad Lingen is weer een stap dichterbij. Het energiebedrijf RWE heeft het Duitse bedrijf Sunfire uit Dresden geselecteerd om de electrolyser met een vermogen van 100 MW te leveren. Dat betekent een productie van groene waterstof van 2000 kilo per uur. In eerste instantie gaat de H2 naar industriële klanten in de deelstaten Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen.  

Nils Aldag, CEO van Sunfire is blij met deze enorme opdracht. "Met de realisatie van grote projecten zoals de order van 100 MW van RWE onderstreept Sunfire opnieuw haar leidende positie. Sunfire is een van de weinige bedrijven ter wereld die elektrolysers op industriële schaal kan leveren. Met een orderportefeuille van in totaal meer dan 800 MW zijn we een bevoorrechte partner voor grootschalige projecten."
Ook Sopna Sury, COO Hydrogen van RWE Generation is tevreden over de volgende fase. "Nadat Sunfire al een elektrolyser heeft geleverd voor onze proeffabriek in Lingen, kijken we ernaar uit om deze samenwerking voort te zetten als onderdeel van het GET H2 nucleus-project. Met de elektrolyser van Sunfire zal de GET H2-kern in 2027 zijn volledige productiecapaciteit bereiken. Tegelijkertijd breiden we ons technologieportfolio uit met een alkalische elektrolyser in het driecijferige megawattbereik."

De Duitse stad Lingen ligt 20 km over de Nederlandse grens bij Oldenzaal

Lees ook: zwitserland-hydroride-introduceert-elektrische-fiets-met-oplaadtijd-van-10-seconden

Het Zwitserse bedrijf Hydroride introduceert de Hyryd, een waterstof-elektrische fiets met een zeer korte oplaadtijd. Om het voertuig veel kilometers te kunnen laten rijden is slechts een wisseling van de waterstoffles, die in het frame zit verborgen, nodig. En dan kan de tweewieler er weer 60 kilometer tegenaan.

De Hyryd, ontworpen door Hydroride uit ze Zwitserse plaats Bat, nabij Zurich, gebruikt een waterstoftank om zijn 180W-brandstofcel van stroom te voorzien. Deze 25 cm hoge tank zit in het frame van de fiets en kan in slechts 10 seconden worden vervangen. Met deze eenvoudige handeling kan de fietser tot 60 km reizen voordat er een nieuwe wisseling nodig is.

Vergeleken met elektrische fietsen met lithium-ionbatterijen, waarvan de oplaadtijd tot 6 uur kan bedragen, onderscheidt de Hyryd zich door zijn snelheid en efficiëntie. Deze innovatie zou de stedelijke mobiliteit kunnen transformeren door reizen praktischer en ecologischer te maken. De topsnelheid bedraagt 23 km/u.

Om waterstof toegankelijker te maken heeft Hydroride een compacte generator ontwikkeld die in 5 tot 6 uur 20 gram H2 kan produceren uit 200 ml gezuiverd water. Als deze generator wordt gevoed met zonnepanelen wordt 100% groene waterstof geproduceerd.  

Hyryd waterstoffietsen zijn primair bedoeld voor bedrijven en worden niet aan particulieren aangeboden. Werknemers van bedrijven die deze fietsen aanbieden, kunnen deze huren voor hun dagelijkse woon-werkverkeer, wat een handige en snelle mobiliteitsoplossing oplevert.

Hydroride is ook van plan zijn assortiment te diversifiëren met modellen die geschikt zijn voor stads- en sportliefhebbers. Een scooter op waterstof is inmiddels in ontwikkeling.

Of de waterstoffiets een beter alternatief is voor de batterij-elektrische fiets zal de toekomst moeten uitwijzen. In China, waar diverse fietsfabrikanten H2-fietsen produceren, is het nog geen doorslaand succes.

Lees ook: opel-presenteert-tweede-bestelwagen-op-waterstof-tijdens-iaa-transportation-2024

De Duitse autofabrikant Opel komt met een tweede bestelwagen op waterstof. Naast de Opel Vivaro op waterstof, die nu al leverbaar is, wordt de nieuwe Opel Movano Hydrogen gelanceerd. Het publiek kan voor het eerst kennismaken met de emissievrije bestelwagen op de IAA Transportation 2024 in Hannover, die volgende week maandag 16 september van start gaat. De nieuwe Movano Hydrogen heeft een actieradius van ongeveer 500 kilometer en kan in minder dan 5 minuten worden getankt.

De Opel Movano Hydrogen behoort tot de grootste modellen binnen het lichte bedrijfswagenprogramma van Opel.  De voertuigfabrikant toont hoe er lange afstanden kunnen worden gereden zonder lokale emissies uit te stoten en toch een snelle tanktijd van 5 minuten te hebben. De elektromotor in de waterstofwagen levert een vermogen van 110 kW (150 pk) en een maximumkoppel van 410 Newtonmeter. De lithium-ionaccu van 11 kWh biedt ondersteuning bij het starten of accelereren. Dit betekent dat het brandstofcelsysteem altijd onder optimale omstandigheden werkt.

Een ander groot voordeel van het hybride systeem is dat remenergie kan worden geregenereerd en tijdelijk kan worden opgeslagen. De volledige aandrijftechnologie en de waterstoftanks zijn zo ruimtebesparend ondergebracht dat de bestelwagen geen compromissen sluit op het vlak van dagelijkse bruikbaarheid. Afhankelijk van de variant kan er tot 17 m3 lading worden meegenomen en bedraagt het laadvermogen maximaal 1.370 kilogram.

Opel heeft al een batterij-elektrische variant van de Opel Movano (foto).

Lees ook: spanje-hexacon-purus-maritime-levert-h2-systeem-voor-nieuwe-schip-van-greenpeace

Waterstofspecialist Hexagon Purus Maritime meldt een order te hebben ontvangen voor een waterstofbrandstofsysteem van Freire Shipyard in Vigo, Spanje. De werf gaat een schip met een waterstofsysteem bouwen voor milieuorganisatie Greenpeace. Dit schip met een lengte van 75 meter wordt voorzien van geavanceerde groene technologieën, waaronder waterstof- en e-methanol-energiesystemen. De levering van het waterstofbrandstofsysteem staat gepland voor 2027.

"We zijn verheugd om Greenpeace's missie te ondersteunen om innovatieve oplossingen te presenteren voor het verminderen van maritieme emissies," aldus Robert Haugen, Managing Director van Hexagon Purus Maritime. "Dit partnerschap onderstreept onze toewijding aan het pionieren van zero-emissietechnologieën en het bijdragen aan een duurzame toekomst voor de maritieme industrie."

Het Greenpeace-schip, gebouwd door Freire Shipyard en ontworpen door Dykstra, zal wind- en zonne-energie maximaal benutten door gebruik te maken van meer dan 2000 vierkante meter aan zeilen, batterijpakketten en zonnepanelen. Het zal ook geavanceerde energiesystemen bevatten die het gebruik van groene waterstof en e-methanol mogelijk maken om in de resterende energiebehoeften te voorzien.

In 2023 heeft de International Maritime Organization (IMO) een herziene strategie aangenomen om de uitstoot van broeikasgassen (GHG) door internationale scheepvaart te verminderen. Het beschikbaar maken van groene waterstof voor gebruik in de maritieme sector is cruciaal om de wereldwijde uitstoot van broeikassen omlaag te krijgen. Groene waterstof zal naar verwachting in 2050 tot 25% van de wereldwijde energiebehoefte dekken.
Hexacon meldt dat maritiem vervoer verantwoordelijk is voor ongeveer 2,5% tot 3% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen Het beschikbaar maken van groene waterstof voor gebruik in de maritieme sector is daarom van cruciaal belang om de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

Lees ook: verenigde-staten-drone-van-aurora-flight-sciences-vliegt-zeven-uur-non-stop-op-waterstof

Een drone die verticaal kan opstijgen en landen en is uitgerust met een brandstofcelsysteem, heeft een duurvlucht van 7 uur voltooid. De "SKIRON-XLE" van Aurora Flight Sciences heeft daarmee de tijd van emissievrij vliegen verdubbeld. Een batterij-elektrische variant blijft maximaal 3,5 uur in de lucht. De testvlucht, uitgevoerd op een vliegveld in Virginia, USA, laat aanzienlijke vooruitgang zien in het vlieguithoudingsvermogen van SKIRON-drones.

SKIRON is een hybride eVTOL-platform dat elektrisch verticaal opstijgen en landen combineert met voorwaartse vluchten met vaste vleugels. Het voldoet aan de Amerikaanse FAA Part 107-voorschriften met betrekking tot het gebruik van drones en kan buiten het gezichtsveld vliegen. Voor de zeven uur durende vlucht werd de drone voorzien van twee waterstoftanks van 5 liter, een Intelligent Energy-brandstofcel, een Trillium HD45 EO/IR-camera en een lithium-polymeer hulpbatterij. Bij vertrek bedroeg het gewicht ​​ongeveer 24 kg. Na voltooiing van de vliegtest landde de SKIRON-XLE met een lege waterstofbrandstoftank en voldoende veiligheidsmarge in de batterij weer op het vliegveld.

Jason Grizna, Senior Director of Products bij Aurora Flight Sciences, is enthousiast over de vliegresultaten: “Bij deze laatste vluchttest heeft SKIRON-XLE aangetoond dat het toestel eenvoudig te implementeren en te bedienen is en tegelijkertijd de langere vluchttijden biedt waar klanten naar op zoek zijn. We denken dat we dit baanbrekende product begin 2025 aan onze klanten kunnen leveren.”

Het vliegtuig heeft maximaal vier plekken waar waterstoftanks bevestigd kunnen worden. Dit kan aan de neus, romp en onder de vleugels. Het commandocentrum op de grond kan de drone tot een afstand van 75 kilometer volgen.

Lees ook: belgie-rederij-cmb-tech-opent-r-d-center-voor-waterstofverbrandingsmotoren-in-japan

Het Belgische maritieme bedrijf CMB.Tech verstevigt zijn positie op de Aziatische markt. De rederij heeft samen met de Japanse bedrijven Tsuneishi Facilities & Craft en Kambara Kisen een nieuw R&D-centrum voor waterstofmotoren geopend. Het centrum valt onder de joint venture JPNH₂YDRO, is gevestigd in Japan en is ontworpen om de ontwikkeling van waterstofmotoren te bevorderen.

Het nieuwe R&D-center dat afgelopen week is geopend is uitgerust met een motortestbank met nauwkeurige meetinstrumenten en een waterstoftankstation dat waterstof aan schepen kan leveren. Bij de joint-venture ligt de focus op het op de markt brengen van waterstofmotoren voor schepen en zware toepassingen op het land. Zodra deze motoren volledig zijn ontwikkeld, zullen ze onder andere worden toegepast in schepen die door de Tsuneishi Group worden gebouwd.

De lancering van dit R&D-centrum markeert een belangrijke stap voorwaarts in de ontwikkeling van waterstofmotoren. Het zal ook een belangrijke ondersteunende factor zijn voor de homologatie en goedkeuring van waterstof dual fuel-motoren voor de Japanse markt, waardoor de positie van JPNH₂YDRO in het streven naar schonere energieoplossingen wordt versterkt.

CMB heeft inmiddels ervaring op de Japanse markt. CMB's dochteronderneming CMB.TECH heeft in de loop der jaren een uitgebreide know-how opgebouwd en heeft met succes concrete toepassingen ontwikkeld met dual fuel en monofuel waterstofmotoren. In eerste instantie werd alleen samengewerkt met Tsuneishi binnen het Bingo Research Institute. Inmiddels is de naam veranderd in JPNH₂YDRO en is  Kambara Kisen als partner aangesloten.

CMB en Tsuneishi hebben al samengewerkt bij de ontwikkeling van de HydroBingo, de nieuwe generatie passagiersveerboten met een capaciteit van 80 personen die waterstof als scheepsbrandstof voor de aandrijving gebruiken. In de toekomst gaan de gezamenlijke ondernemingen zich ook toeleggen op de ontwikkeling van waterstofaangedreven uitrusting voor de havenindustrie te land en schepen van verschillende categorieën, zoals ondersteuningsschepen voor offshore-windmolenparken.

Lees ook: nederland-hoofdingenieur-marije-rekker-is-laaiend-enthousiast-over-raceauto-op-h2

Afgelopen weekend werd in Frankrijk de autorace Formula Student gereden. Het Nederlandse HyDriven-team, verbonden met de Universiteit Twente en de hogeschool Saxion was daarbij het eerste team ter wereld dat meedeed met een raceauto op waterstof. Student Marije Rekker is hoofdingenieur van het studententeam en een opvallende verschijning in een wereld waar vooral vrouwelijke studenten het nog laten afweten. Maar dat kan na dit interview natuurlijk veranderen.

• Waarom ben je bij HY DRIVEN gekomen?

Ik ben bij HyDriven gekomen om de praktische kant van technologie te verkennen en te kijken wat voor rol in een technisch team bij mij zou passen. Ook de verbindende ervaring van een heel jaar werken met gepassioneerde studenten uit verschillende disciplines en de hoeveelheid verandering en innovatie die nog moest worden doorgevoerd, trokken mij zeker aan tot dit team in het bijzonder. 

• Wat is jouw rol in het team?

Mijn rol bij HyDriven is hoofdingenieur van het hydro-elektrische subteam. Mijn taak is om te zorgen voor een soepele en efficiënte integratie van de waterstof- en elektrische elementen in de auto.

• Wat is de grootste uitdaging die je bent tegengekomen in het team?

Voor het eerst zo'n complex en groot team managen

• Wat is je mooiste teamherinnering?

Toen we tot laat in de avond werkten omdat we vastbesloten waren om de auto aan de praat te krijgen. Uiteindelijk, toen het super laat werd, begon iedereen er alles aan te doen om de klus te klaren. In plaats van onze eigen klussen te doen en moe en chagrijnig te worden, hielpen we elkaar allemaal, bleven we positief en hadden we een geweldige tijd die werd beloond door onze auto die zijn eerste meters maakte!

•  Wat vind je van de positie van vrouwen in de ingenieurswereld?

Ik denk dat steeds meer mensen zich realiseren hoe belangrijk vrouwen zijn in de technische wereld. Toch is het soms nog steeds lastig om volledig gehoord te worden.

•  Wil je na je studie in de industrie werken?

Ik wil absoluut in de techniek werken, maar ik weet nog niet zeker welke kant ik op wil.

• Waarom denk je dat er zo weinig vrouwen in de Formula Student-teams zitten?

Ik denk dat dat vooral te maken heeft met het lage aantal vrouwen dat zich inschrijft bij  technische universiteiten. Het gevolg is dat de auto-industrie over het algemeen nog steeds erg op mannen gericht is.

• Hoe zorg je ervoor dat vrouwen zich bij een Formula Student-team willen aansluiten?

Behandel ze op dezelfde manier als mannen en laat ze zien dat iedereen gelijkwaardig is in het team.

•  Heb je advies voor jonge vrouwen die de wereld van techniek en industrie willen betreden?

Concentreer je op wat je als vrouwelijke ingenieur toe kunt voegen. Uiteindelijk draait het om het proces en het product, niet om het geslacht van de persoon die het heeft gemaakt.

Dit interview verscheen eerder op Formula Student France

Lees ook: bp-tankstation-d-vers-in-woerden-organiseert-waterstofevent-voor-bedrijven

BP Tankstation D!vers organiseert samen met de gemeente Woerden een event rond waterstof. D!vers is gevestigd aan de oost en west-zijde van de Europabaan, de belangrijkste verbinding tussen woerden en de naastliggende snelweg A12, wil de tanklokatie aan de oostkant in de toekomst uitbreiden met een waterstoftankstation. Tijdens het ‘Woerden Waterstof Werkt Mobiliteit Evenement’ krijgen ondernemers meer informatie over voertuigen op waterstof, het toekomstige waterstoftankstation, subsidiemogelijkheden en kan een proefrit worden gemaakt in verschillende auto’s op waterstof.

“Hoewel er nu al verschillende personenauto’s in Nederland te koop zijn, richten we ons met dit event speciaal op het bedrijfsleven’, laat Henk van Os van D!vers aan Waterstof Magazine weten. “Waterstof is een uitstekende brandstof voor branches waar voertuigen niet iedere keer uren lang aan de stroomkabel kunnen hangen. Soms is daar geen tijd voor of in andere gevallen zijn er problemen met de netcapaciteit. 100% emissievrije waterstof wordt bijna net zo snel getankt als benzine of diesel en zorgt voor nagenoeg een gelijke actieradius. Bij het toekomstige waterstoftankstation in Woerden kunnen personenauto’s, bussen, en vrachtauto’s straks zonder problemen waterstof tanken onder een druk van 350 of 700 bar.”

D!vers organiseert het waterstofevent samen met de gemeente Woerden en Waterstof Utrecht, het samenwerkingsverband van de provincie. Er zijn verschillende sprekers waaronder Kees Verbogt van het ministerie die de subsidiemogelijkheden voor waterstofvoertuigen toelicht en Chris Buijtenhuis over de nieuwe MAT truck op waterstof die volgend jaar op de Nederlandse wegen verschijnt. Waterstofspecialist Paul Bombeld, ervaren waterstofrijder en hoofdredacteur van Waterstof Magazine, geeft een overzicht  van verschillende (bedrijfs)voertuigen die nu al te koop zijn en voertuigen op waterstof die de komende jaren gaan rijden. Hij gaat ook in op de verschillen tussen waterstof-elektrisch rijen en het rijden met een waterstofverbrandingsmotor en op het netwerk van waterstoftankstations in Nederland en Europa.

Het ‘Woerden Waterstof Werkt Mobiliteit Evenement’ wordt gehouden op vrijdag 13 september 2024 in het gemeentehuis van Woerden aan de Blekerijlaan 14. Inloop vanaf 12.30 uur, start bijeenkomst 13.00 uur. Vanaf 15.30 uur is er een Borrel & Bites.

Deelname is gratis, opgeven kan direct via deze link

Lees ook: flinke-pr-campagne-rond-eerste-vuilnisauto-op-waterstof-in-san-francisco-californie

Afvalinzamelaar Recology houdt wel van enige show. Enkele maanden geleden deed een afvaardiging van het bedrijf mee aan de optocht van Carnaval San Francisco door historische en moderne inzamelbakken door de straten van de miljoenenstad te rollen en kwam het bedrijf opdagen met een medewerker verkleed als inzamelcontainer bij de San Francisco Pride. En nu draait een uitgebreide pr-campagne rond de eerste vuilniswagen op waterstof.

Het voertuig draait twee weken lang op proef in San Francisco en is geproduceerd door New Way uit Carroll, Iowa, een producent van inzamelvoertuigen. Het brandstofcelsysteem is ontwikkeld en geleverd door Hyzon. Met de proef wil Recology onderzoeken of emissievrije voertuigen op waterstof over het benodigde vermogen en bereik beschikken om de ophaalroutes af te leggen en zware lasten te vervoeren. In de USA rijden ongeveer 140.000 inzamelwagens voor afval.

Na San Francisco volgen er proefprojecten bij klanten in heel Californië, waaronder in Los Angeles, die lopen tot het einde van het jaar. Daarna verhuist de inzamelwagen op waterstof naar potentiële afnemers in heel West-Canada.

Op plekken zonder elektriciteit bieden waterstofaggregaten tijdens sportevenementen een duurzaam alternatief voor de standaard ‘fossiele’ aggregaten. De technologie werkt, dat hebben de eerste cases al bewezen. Toch blijft het voorlopig wachten op de grootschalige inzet. En is het dus vooral de vraag hoe en wanneer de versnelling volgt. ‘Veel hangt af van de mindset bij alle partijen.’

Het Koninklijk Nederlands Watersportverbond had de hekken kunnen voorzien van kleurige spandoeken. Maar wie had de waterstofaggregaten dan gezien? Laat ze juist maar opvallen, was de insteek. Dus trokken er dit voorjaar tijdens de Dutch Water Week in Almere flink wat bezoekers langs de aggregaten en opslagtanks. Marijn Stokker, bij het Watersportverbond verantwoordelijk voor partnerships en events, kijkt er tevreden op terug. ‘We hebben veel rondleidingen gegeven, bezoekers reageerden positief. Wel viel me op hoe onbekend veel mensen zijn met waterstof.’

Zelf is Stokker ervan overtuigd dat een aggregaat op waterstof net zo veilig is als een variant met diesel. Natuurlijk moeten alle maatregelen op orde zijn. Maar doet een waterstofaggregaat eenmaal zijn werk, dan is de duurzame bijdrage evident – en dat bovendien op hooguit een fluistervolume. ‘Je hoort zo’n aggregaat nauwelijks.’

Een grootschalige inzet van waterstofaggregaten is volgens Stokker gebaat bij doorzetters. Bij partijen die de schouders eronder willen zetten, die laten zien dat het kan. ‘Prijs is een factor, maar waar een organisatie nu vooral tegenaan loopt is het onbekende. Er is geen duidelijke regelgeving. Dat is lastig voor de gemeenten. Zij verlenen de vergunningen, maar zonder duidelijkheid kost een beoordeling veel tijd.

Wilfried van der Veen is projectleider groene waterstof bij EnergyLabNL. Dat valt onder het in Nieuwegein gevestigde Allied Waters en ondersteunt organisaties en bedrijven bij de aanvraag en levering van groene waterstof. Van der Veen herkent zich in het door Stokker geschetste beeld en adviseert organisaties hun aanvraag tijdig in gang te zetten. ‘De vergunning voor een dieselaggregaat komt vaak rond in een paar weken, soms zelfs dagen. Voor waterstof ligt dat voorlopig echt anders. Ga gerust uit van maanden.’

Bij veel organisaties heerst volgens Van der Veen het misverstand dat met de toestemming voor een event alles rond is. ‘Maar de vergunning voor een waterstofaggregaat vraagt om een extra, gedegen plan. Denk aan een handleiding en wisselprotocol. Aan tekeningen van het systeem en een toelichting erop. Een vergunningverlenende instantie wil de inzet van waterstoftechnologie zelf zo goed mogelijk kunnen verantwoorden.’ 

Voor de aanvraag van waterstofaggregaten is ook Van der Veen aangewezen op de gemeente. ‘Maar die laat de vergunning afhangen van de beoordeling door de brandweer. Dat is omslachtig, liever schakel ik direct. Als ik er vervolgens voor zorg dat alle benodigde documentatie telkens in orde is, dan groeit bij de brandweer het vertrouwen. En kost de beoordeling minder tijd.’

Ruben Dubelaar werkt namens zijn adviesbureau Green Wave voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Als programmamanager draagt hij bij aan het streven naar circulaire en CO2-vrije sportevenementen, zodat daar duidelijk wordt wat nu al aan verduurzaming mogelijk is. Showcases zoals tijdens de Dutch Water Week zijn volgens hem dan ook onmisbaar. ‘Aan duurzame ambitie is bij organisaties van sportevenementen geen gebrek. Er zijn genoeg first movers die vanuit een intrinsieke motivatie willen verduurzamen. Maar welke stappen kunnen ze zetten, welke technologieën zijn geschikt? Alles zelf uitzoeken kost een organisatie veel tijd. Daarom brengt ons programma de opties in beeld. En bundelen we ook de kennis van andere initiatieven.’ 

Het is niet alleen aan organisaties van sportevenementen om het voortouw te nemen, vindt Dubelaar. Versnelling van verduurzaming vraagt om een brede bijdrage, zeer zeker ook vanuit de overheid. ‘Verdere regelgeving kan de vraag naar duurzame energie, waaronder groene waterstof, stimuleren. Daardoor daalt de prijs en komt een grootschalige inzet steeds meer in beeld.’ Aan de technologie zelf zal het volgens de programmamanager niet liggen, dat hebben de eerste sportevenementen met waterstofaggregaten wel bewezen.

Dat laatste is wat ook Van der Veen benadrukt. ‘We zoeken partijen die hun nek willen uitsteken, die koploper willen zijn. Een van hen is dus het Watersportverbond, waar ze inmiddels al ervaring hebben met waterstofaggregaten.”  In Nederland worden waterstofaggregaten voor sportevents en bouwplaatsen inmiddels verhuurd en verkocht door Genpower, Nexus Energy en Watermeln.

Tekst: MissieH2 / Waterstof Magazine

Foto: veel belangstelling voor de stroomaggregaten op waterstof bij de Dutch Water Week in Almere

Lees ook: provincie-overijssel-presenteert-werkschip-op-waterstof-in-wanneperveen

De provincie Overijssel presenteert vandaag een nieuw, duurzaam werkschip op waterstof. Het schip met een brandstofcel wordt vanmiddag, woensdag 4 september,  officieel gepresenteerd in Wanneperveen in de Kop van Overijssel. De boot wordt ingezet voor inspecties en schouw van provinciale vaarwegen, het oplossen van meldingen en calamiteiten en het uitvoeren van incidenteel klein onderhoud.

Overijssel gebruikte eerder een schip dat dateert uit 1983. Dit was aangedreven op diesel, een stuk milieuonvriendelijker dus. Er werd daarom besloten om een oplossing te bedenken die een minder schadelijk effect zou hebben op het milieu. Dat is belangrijk, omdat het schip door Europese gebieden, zoals de Weerribben, gaat varen. Behalve dat de schepen langer door kunnen varen dan een schip op enkel batterijen, is het voordeel van waterstof ook dat het geen schadelijke stoffen uitstoot.

Belangrijke uitgangspunten bij het ontwerp van het nieuwe schip zijn geweest: het beperken van de uitstoot van schadelijke stoffen en de vermindering van geluid. De officiële doop is bij het steunpunt Beukers aan de Zomerdijk 20B in Wanneperveen, gemeente Steenwijkerland. Het officiële programma begint om 14.00 uur en omvat onder meer een toelichting door projectleider Bas Spliet, scheepsbouwer Klaas Groeneveldt uit Hendrik Ido Ambacht en maritiem consultant Remko Leinenga. Vervolgens wordt de scheepsnaam onthuld.

Lees ook: vier-manieren-om-waterstof-op-te-slaan-maar-opslag-blijft-een-grote-uitdaging

De opslag van waterstof krijgt aanzienlijk minder aandacht dan de waterstofproductie, maar is zeker zo belangrijk. De brandstof moet namelijk ergens worden opgeslagen totdat deze kan worden getransporteerd of gebruikt. En omdat het in zijn natuurlijke vorm een extreem licht gas is, is het opslaan gemakkelijker gezegd dan gedaan

Hoewel waterstof een geweldige hernieuwbare energiebrandstof is, is het in grote volumes zeer moeilijk op te slaan. Dit komt door de lage energiedichtheid in vergelijking met andere gassen. H2 is zelfs het lichtste van alle gassen. Dit betekent dat waterstof in gasvormige toestand aanzienlijk meer ruimte nodig heeft. Vloeibare waterstof opslaan heeft eveneens de nodige uitdagingen en dan hebben we het nog niet eens over de temperatuur. H2 wordt vloeibaar bij -253 graden Celsius onder nul. En dat is verdraaid dicht bij het absolute nulpunt.

Wereldwijd wordt doorlopend gezocht naar een efficiënte manier om waterstof op te slaan. De plek waar dat gebeurt en het opslagvolume hebben daarbij veel invloed. De vier belangrijkste opslagmethodes zijn op dit moment:

1. Zoutcavernes Enkele kilometers onder de aardbodem liggen dikke lagen zout. Door grotten in deze zoutlagen te spoelen ontstaan ruimtes waar waterstof onder hoge druk kan worden opgeslagen. De omliggende zoutwanden zorgen ervoor dat de H2 niet kan ontsnappen. De opslag in zoutcavernes is vooral geschikt voor grote volumes. In Nederland en in Duitsland wordt deze manier van opslag momenteel getest.
2. Vloeibaar maken. Door waterstof af te koelen naar -253 graden Celsius wordt het gas vloeibaar en neemt de energiedichtheid enorm toe. Vooral op plekken waar veel waterstof nodig is en de opslagruimte beperkt is, is H2 in vloeibare vorm een oplossing. Vrachtautofabrikant Benz experimenteert in Duitsland met vrachtauto’s op waterstof en rakketten vertrekken al jarenlang vanaf de lanceerplatforms op LH2.
3. Waterstofgas onder druk. Voor deze manier van opslag zijn speciale versterkte tanks nodig om H2 in op te kunnen slaan. Het doel is altijd om meer energie in een beperkte ruimte mee te kunnen nemen. Beperkte ruimte is bijvoorbeeld aanwezig in vrachtwagens, bussen en personenauto’s. Daarom wordt waterstof gecomprimeerd en uiteindelijk getankt onder 350 of 700 bar.
4. Verbindingen met andere stoffen. Waterstof kan ook gebonden worden aan andere materialen en vlak voor gebruik weer worden afgescheiden. De meest populaire vorm is om waterstof te binden aan een vloeibare waterstofdrager. De LOHC (Liquid organic hydrogen carriers) is gemakkelijk op te slaan en te transporteren.

Elk van de bovengenoemde methoden heeft zijn sterke en zwakke punten. Het is dan ook waarschijnlijk dat er in de toekomst meerdere methoden voor waterstofopslag populair zullen zijn, waarvan één of twee de overhand zullen nemen.

Foto: opslag van vloeibare waterstof bij de NASA

Lees ook: nederlands-studententeam-succesvol-met-h2-racewagen-tijdens-fs-france

Een belangrijke stap binnen de internationale Formula Student competitie. Een Nederlands team heeft de wereldwijde primeur door voor het eerst met een racewagen op waterstof aan de start te verschijnen. De competitie is een strijd tussen honderden studententeams van over de hele wereld en omvat het ontwerpen, bouwen, testen en racen met een kleinschalige racewagen in formulestijl. In het verleden werd gereden op benzine, tegenwoordig rijden veel teams batterij-elektrisch. Dit jaar rijdt voor het eerst een voertuig op waterstof mee. De racewagen op H2 is ontworpen door een studententeam dat is verbonden aan de Nederlandse Universiteit Twente.

HyDriven, een team van de Universiteit Twente en Hogeschool Saxion, begon in 2011 met deelname aan de Shell Eco-marathon, een competitie waarin teams proberen om met 1 kg waterstof zo ver mogelijk te rijden. Na 10 jaar in deze competitie te hebben gereden heeft het team meermaals de eerste plek behaald en zijn ze wereldkampioen geworden. In 2021 is besloten een nieuwe uitdaging aan te gaan en over te stappen naar de Formula Student.

Dit jaar is het eerste jaar dat verbrandingsmotoren in sommige FS-competities zijn afgeschaft, voor de Nederlandse studenten een goed moment om een statement te maken met waterstof. Het doel van HyDriven is andere FS-teams uit te dagen om de overstap naar waterstof te maken en de innovatie in waterstof, zowel binnen als buiten Formula Student, te versnellen.

De start met de racewagen op een circuit verliep niet vlekkeloos. In juli vond de eerste race van het jaar plaats waar het team deel nam op het TT-circuit in Assen, maar slaagde er helaas niet in om door de technische inspecties te komen. Maar met nieuwe kennis kwam er het afgelopen weekend een nieuwe kans tijdens de Formula Student France. En daarmee had het Nederlandse team de primeurs als het eerste team ter wereld dat met een zelfgebouwde waterstofauto heeft gereden tijdens Formula Student.

Lees ook: nieuw-investeringsplan-van-hy-north-versnelt-transitie-naar-waterstofeconomie

Van plannen naar uitvoering en van lokaal naar regionaal, nationaal en internationaal. Dat zijn twee belangrijke opgaven in het nieuwe Investeringsplan Waterstof Noord Nederland 2024 van HyNorth. Dit plan bouwt verder op de resultaten van het eerste investeringsplan van vier jaar geleden. In die vier jaar is hard gewerkt en veel bereikt. Noord-Nederland heeft zich in die periode neergezet als de leidende ‘Hydrogen Valley’ in Europa waar ondernemers volop bezig zijn met waterstof.

Stichting HyNorth, een initiatief van Gasunie en Groningen Seaports, is er voor bedrijven, kennisinstellingen, overheden en andere belanghebbenden op het gebied van waterstof in Noord-Nederland. Ze brengt initiatieven en partijen op het gebied van waterstof in kaart en volgt actief de ontwikkeling van het waterstofecosysteem in de regio. Van daaruit is HyNorth in staat de meest actuele inzichten te delen en relevante partijen bij elkaar te brengen.

Het investeringsplan draagt in de eerste plaats bij aan het realiseren van de Europese doelstellingen op het gebied van klimaat. Het gaat dan bijvoorbeeld om de bouw van 50 waterstoftankstations in Nederland in 2025 en het opschalen van de waterstofproductie door meer eloctrolysers te realiseren. Voor Nederland is dat doel drie tot vier Gigawatt in 2030. De Europese doelstelling voor dat jaar ligt ongeveer een factor tien hoger. Een steun in de rug voor de ontwikkeling in Noord-Nederland is dat ongeveer 300 miljoen euro uit het Joint Transition Fund voor deze regio beschikbaar is.

Wethouder Eltjo Dijkhuis van de gemeente Het Hogeland ziet inderdaad volop kansen voor Noord-Nederland en de Eemshaven om een grote rol te spelen in de transitie naar de waterstofeconomie. “Onze uitgangspositie is wellicht nog beter dan die van de Maasvlakte bij Rotterdam. Dat heeft alles te maken met de al aanwezige infrastructuur voor energie en onze strategische ligging ten opzichte van Noord-Oost Europa. En niet te vergeten de Noordzee. Deze wint aan belang bij het opwekken van elektriciteit en op termijn de productie van waterstof. Uiteindelijk komt zo’n 30% van de elektriciteit die Nederland gebruikt in onze regio aan land.”

Directeur René Schutte van HyNorth kijkt positief naar de toekomst. Met het nieuwe investeringsplan wil hij werk maken van de versnelling. “Er liggen inmiddels plannen voor zo’n 80 projecten voor de komende 10 tot 15 jaar. Hiermee is een investering gemoeid van 10 tot 15 miljard euro. Belangrijk voor het realiseren van deze plannen is de aanleg van een robuuste infrastructuur voor waterstof en de vergroting van de productiecapaciteit.” 
Terugkijkend op de afgelopen vier jaar heeft René Schutte een wat dubbel gevoel. “Het eerste investeringsplan heeft veel op gang gebracht aan ideeën en projecten op het gebied van waterstof. Maar een aantal ontwikkelingen heeft de vorming van de waterstofeconomie vertraagd”, zegt hij. “De nasleep van corona, oorlog in Oekraïne en oplopende rente en bouwkosten hebben alle voor vertraging gezorgd. De kostprijs van groene waterstof is mede hierdoor flink gestegen waardoor er bij bedrijven en banken een zekere terughoudendheid is om te investeren. Zo is er nog steeds geen besluit genomen om een grootschalige electrolyser in Noord-Nederland te bouwen. Tegelijkertijd zien we wel volop kansrijke initiatieven op meer lokaal niveau. Het is daarom nu de kunst om de stap van lokaal naar nationaal en verder te zetten.”

Volgens directeur Cas König van Groningen Seaports, een van de oprichters van HyNorth, is het voor zo’n schaalsprong belangrijk de krachten te bundelen. “Je hebt meerdere partijen nodig die op hetzelfde moment een investering willen doen. Om die investering te laten renderen zijn ze van elkaar afhankelijk. Want de waterstofeconomie is een keten die start met het opwekken van elektriciteit op zee en via kabel, electrolyser en pijplijn eindigt bij de eindgebruiker van waterstof. Door deze complexiteit is goede afstemming nodig. HyNorth kan een belangrijke rol spelen in het bij elkaar brengen van partijen.”

Het bedrijf Resato uit Assen, dat waterstoftankstations in binnen- en buitenland bouwt, is al volop bezig met het zetten van de stap van lokaal naar internationaal. In nog geen acht jaar tijd heeft Resato in Nederland en een zevental Europese landen 55 van deze brandstofstations gerealiseerd. Resato, dat van oudsher gespecialiseerd is in hogedruk toepassingen, startte in 2016 serieus met de activiteiten op het gebied van waterstof. “Dat past uitstekend bij onze expertise”, verklaart directeur Rob Castien. “Om waterstof voor 700-bar-personenauto’s te kunnen tanken heb je namelijk een druk van 950 bar in het tankstation nodig. Mede dankzij die investeringen in waterstof heeft Resato de afgelopen jaren een sterke groei doorgemaakt”. Castien verwacht dat hij in 2030 een omzet bereikt van 500 miljoen en dat het aantal werknemers tegen die tijd doorgroeit naar zo’n 500 tot 1000. In termen van werkgelegenheid is de impact voor de regionale economie zelfs nog groter, elke baan extra bij Resato levert een extra baan op bij toeleverende bedrijven.

‘Resato is wat mij betreft een goed voorbeeld van hoe wij in Noord-Nederland die beoogde sleutelrol kunnen spelen in het Europese ecosysteem van waterstof’, besluit René Schutte van HyNorth. ‘Niet alleen door de manier waarop men een schaalsprong realiseert, maar ook door de samenwerking met andere partners. De transitie naar een waterstofeconomie is een innovatieve reis die we in gezamenlijkheid ondernemen.
Tekst: MissieH2 / Waterstof Magazine

Lees ook: missie-h2-komt-met-waterstof-inspirience-tijdens-wereldhavendagen-in-rotterdam

Bezoekers van de Wereldhavendagen in Rotterdam kunnen dit jaar voor het eerst kennismaken met waterstof. Het samenwerkingsverband Missie H2 is aanwezig met een ‘inspirience’, afgeleid van de woorden ‘inspiratie’ en ‘experience’. Bezoekers krijgen uitleg over de rol die waterstof de komende decennia gaat vervullen binnen de energietransitie en wat de rol van de havenstad Rotterdam is binnen het intercontinentale waterstoftransport. De stand van Missie H2 is te vinden op de Innovatiekade.

Op de Innovatiekade (de Holland Amerikakade aan de kant van de voet van de Erasmusbrug, bij het KPN-gebouw en De Rotterdam) kunnen bezoekers terecht bij het koepelvormige paviljoen, waar via verschillende interactieve installaties kan worden ontdekt hoe waterstof wordt gemaakt, opgeslagen en vervoerd, wat er nog moet gebeuren voor een duurzame toekomst én wat er momenteel al gebeurt in de Rotterdamse haven en daarbuiten.

Sabine Bruijnincx, directeur van de Wereldhavendagen is enthousiast over de aandacht voor waterstof: “We zijn heel blij met de komst van de Inspirience van Missie H2 naar de Wereldhavendagen. Het is voor het eerst dat onze bezoekers met zo’n totaalervaring alles kunnen leren over het heden én de toekomst van waterstof, dat gezien wordt als een van de veelbelovendste oplossingen voor de energietransitie. Daarmee sluit Missie H2 naadloos aan bij onze ambitie om onze bezoekers het huidige innovatieve karakter én de toekomst van de Rotterdamse haven te laten zien.” Een van de eerste watertaxi's ter wereld op waterstof is eveneens te zien.

De Inspirience is een initiatief van Missie H2, een samenwerkingsverband van Gasunie, Groningen Seaports, Port of Amsterdam, Remeha, Shell Nederland, Eneco, Toyota en Vopak. Gezamenlijk zetten de bedrijven in op waterstof als dé energiedrager die gaat helpen bij het realiseren van de Klimaatdoelen van Parijs: een reductie van 55% CO2-uitstoot in 2030, en een CO2-neutraal Nederland in 2050. 

Zoals gebruikelijk is het grootste deel van het programma van de Wereldhavendagen gratis te bezoeken, zoals de kadeactiviteiten, shows op het water en de spectaculaire zaterdagavondshow. Data: 6, 7 en 8 september 2024

Lees ook: extra-emissievrije-stroom-uit-waterstof-voor-scheepswerf-in-capelle-aan-de-ijssel

Wat doe je als er een schip lange tijd aan je kade wil afmeren, maar je geen 60Hz walstroom kunt leveren via je eigen kade? Wat doe je als je een gebrek aan stroom hebt op je bedrijf, en geen extra emissies mag uitstoten? De oplossing is een stroomaggregaat dat draait op 100% emissievrije waterstof. Op de IJsselwerf van Zwijnenburg in Capelle aan den IJssel wordt aangetoond dat dit nu al realiteit is. Daar wordt een waterstofaggregaat gevoed door waterstof en levert walstroom van 60 Hz voor een schip langszij.

Het schip in kwestie rekent gewoon af per kWh tegen marktconforme tarieven. Het leveren van emissieloze walstroom aan een schip kan aanzienlijke positieve effecten hebben op de duurzaamheidsprestaties van een kade-exploitant, wat rechtstreeks van invloed is op hun CSRD-rapportage en bredere ESG-criteria.

Het waterstof-powerpack met een vermogen van 200 kW is ontwikkeld door Nexus Energy en zorgt voor geen uitstoot, geen lawaai, geen overlast voor buren en draait 24 uur per dag. Dus ook ’s nachts en in het weekend. De waterstof wordt in een container geleverd door Kuster H2 Energy. Per vracht wordt 400 kilo geleverd onder een druk van 300 bar. Als de container leeg raakt wordt er direct een nieuwe geleverd en de oude weer gevuld. Op deze wijze is er maandenlang extra stroom beschikbaar, bedrijfsprocessen komen daardoor niet stil te liggen. Het systeem kan ook opgesteld worden op plaatsen waar tijdelijk emissievrije stroom beschikbaar moet zijn zoals bouwplaatsen en festivals.

Lees ook: waterstof-event-rond-opening-eerste-openbare-h2-tankstation-in-zuid-limburg

Een belangrijke stap voor de ontwikkeling van mobiliteit op waterstof in de Nederlandse provincie Limburg. Minli Bedrijven met tankstations in het zuiden van Limburg en de Belgische grensregio is begonnen met de bouw van het eerste waterstoftankstation. Tijdens een Zero-emissie Event in Landgraaf gaat Minli ondernemers en beleidsmakers van lokale en regionale (semi)overheidsinstellingen informeren over uiteenlopende oplossingen voor emissievrij vervoer en transport. En zijn een aantal vakkundige sprekers en er vallen veel emissievrije voertuigen, waaronder op waterstof, te zien. Elders op het terrein zijn de eerste bouwwerkzaamheden voor het waterstoftankstation inmiddels gestart.

Huub Minten van Minli Bedrijven, met verschillende tankstations in Nederland en België verwacht dat waterstof een belangrijke rol gaat spelen bij intensief vervoer en zwaar transport. “Bij Minli verwachten we dat batterij-elektrisch een blijvertje is, maar dat de totale energievraag voor de mobiliteit op termijn niet via de stroomkabel geleverd kan worden. Daarom investeren we ook in ons eerste waterstoftankstation bij de vestiging in Landgraaf – bedrijventerrein Strijthagen. Hier kunnen transporteurs straks in een kwartiertje hun tank vullen om een hele dag probleemloos en emissievrij de routes te rijden.”

Voertuigen op waterstof zijn inmiddels al enkele jaren te koop. Zo heeft Toyota een indrukwekkende sedan met de naam Mirai waarvan er in Nederland al honderden rondrijden. De Hyundai Nexo is een SUV op waterstof. Hyundai heeft in Europa ook al bijna 100 vrachtauto’s op waterstof op de weg in o.a. Duitsland, Zwitserland en Frankrijk. Deze voertuigen rijden waterstof-elektrisch met een brandstofcel. Vrachtautofabrikant MAN komt volgend jaar met een trekker op waterstof. Deze vrachtauto werkt op met een zero-emissie waterstofverbrandingsmotor en kan moeiteloos in de huidige vrachtvloot worden geïntegreerd. Meerdere merken bestelwagens hebben inmiddels voertuigen op waterstof.

Voor het Zero-emissie Event heeft Minli een aantal belangrijke sprekers uitgenodigd. Theo Heinink van de provincie Gelderland praat met Freed Janssen, wethouder van Gemeente Landgraaf, over de uitrol van Clean Energy Hubs in de regio en andere delen van Nederland. Waterstofspecialist Paul Bombeld, hoofdredacteur van Waterstof Magazine, presenteert de nieuwste wereldwijde ontwikkelingen binnen waterstof en de mobiliteit en Edwin Jongh van Toyota vertelt dat ’s werelds grootste autofabrikant het verminderen van de CO2-uitstoot zeer serieus neemt en daarom veel investeert in waterstof. Subsidiespecialist Igor Savelkouls van ERAC vraagt aandacht voor de vele subsidiemogelijkheden voor ondernemers die willen investeren in zero-emissie.

Na de lunch kunnen bezoekers kennis maken met verschillende voertuigen op waterstof, er is een expositie en er kunnen proefritten gemaakt worden om het rijden op waterstof zelf te ervaren.

Het Zero-emissie event van Minli Bedrijven in Landgraaf is voor iedereen toegankelijk, maar richt zich voornamelijk op beroepsvervoerders van personen en goederen.

Meer informatie kunt u krijgen via:

Inschrijven kan direct via Inschrijving MINLI Event 2024

De energietransitie naar groene waterstof verloopt via de kleur blauw. Dat is de overtuiging van Het Noorse bedrijf Equinor en het Duitse Linde. Samen werken de bedrijven aan een enorm project voor de levering van blauwe waterstof vanuit Eemshaven in Groningen. Deze wordt gemaakt van aardgas, de CO2 die daarbij vrijkomt wordt niet uitgestoten in de atmosfeer, maar wordt opgeslagen in lege gasvelden onder de Noordzee en de Noorse Zee. “Ruimte zat, want de lege gasvelden en andere holtes in de diepe grond onder de zeebodem bieden een bijna onuitputtelijke opslag.”

“Het H2M Eemshaven-project is een onderdeel van onze strategie om de komende 10 jaar waterstofproductie te ontwikkelen in drie tot vijf grote industriële clusters in Europa. Linde en Equinors vullen elkaar binnen deze projecten prima aan”, aldus Grete Tveit, senior vice president voor koolstofarme oplossingen bij Equinor. “Samen kunnen we koolstofarme waterstof produceren om betrouwbare en schone energie voor Europa te garanderen. We kijken ernaar uit om dit belangrijke project samen met Linde te ontwikkelen”,.

Het project met blauwe waterstof zou wel eens een belangrijke doorbraak kunnen betekenen bij het opschalen van het waterstofverbruik, denken de twee bedrijven. De afgelopen jaren presenteerden vele (inter)nationale bedrijven plannen voor de opwek van groene waterstof, alleen kwam er weinig concreets van de grond. Het Noorden zou als Hydrogen Valley Europees koploper worden in de ontwikkeling van een groene waterstofeconomie, maar in praktijk valt dat tegen. Mede omdat er in één keer een groot nieuw energiesysteem moet worden opgetuigd. Er zijn in de beginfase nog geen producenten, distributeurs en afnemers. En dan durft niemand te investeren.

Dat is bij het H2M Eemshaven-project van Equinor en Linde wezenlijk anders, stellen Alexander Jongenburger en Bjørn Sundland van Equinor in hun kantoor in een bedrijfsverzamelgebouw aan het Winschoterdiep in de stad Groningen, op de regionale omroep RTV Noord. “Zolang de groene waterstof-economie nog niet van de grond komt biedt blauwe waterstof een uitstekende tussenoplossing. Het kan volgens helpen het gasverbruik terug te dringen, de CO2-uitstoot te verminderen en dus bijdragen aan het behalen van nationale klimaatdoelstellingen.”

In 2029 moet de H2M-fabriek in de Eemshaven volgens planning de eerste blauwe waterstof produceren. De plannen voor H2M zitten nu in de ontwerpfase en Equinor heeft voor de verdere realisatie een bedrag van enkele tientallen miljoenen euro's gereserveerd. De daadwerkelijke bouw van de fabriek zal overigens een veelvoud vergen. De Nederlandse industrie gebruikt nu al jaarlijks 15 miljard kubieke meter grijze waterstof. Dit is dezelfde H2 dan blauwe waterstof, alleen wordt bij grijze de CO2 niet afgevangen.

In de nieuwe H2M-fabriek in Eemshaven (foto) gaan Equinor en Linde uit aardgas blauwe waterstof maken. Het aardgas ervoor wordt met een reeds bestaande pijpleiding vanuit Noorwegen aangevoerd. De waterstof uit de fabriek gaat het landelijke Gasunie-netwerk en het Europese leidingnet in, richting afnemers. De CO2 die vrijkomt bij het maken van waterstof wordt opgevangen en per schip naar Noorwegen vervoerd. Het idee is het transport later per pijpleiding te doen, maar die moet nog wel worden aangelegd. In Noorwegen wordt de CO2 een kilometer of twee à drie uit de kust in de zeebodem geïnjecteerd. Equinor heeft daar al de nodige ervaring mee, want het bedrijf pompt al sinds 1996 CO2 onder de grond.

‘De bedoeling is dat de CO2 er permanent wordt opgeslagen’, legt Jongenburger uit. “Daar is ruimte zat, want de lege gasvelden en andere holtes in de diepe grond onder de zeebodem bieden een bijna onuitputtelijke opslag. We kiezen voor de productie van blauwe waterstof voor Eemshaven omdat geen enkele andere haven zo gunstig ligt voor het CO2-transport”, aldus Jongenburger. “Bovendien is er de aansluiting op de gasleiding- en toekomstige waterstofnetwerk en ook komt de aardgaspijpleiding vanuit Noorwegen in de Eems aan land.”

Nederland reageerde volgens Jongenburger trager dan buurlanden Duitsland en België, die beiden tijdens de recente energiecrisis direct de banden met Noorwegen aanhaalden. Om zich te verzekeren van voldoende gasaanvoer, maar ook om samen na te denken over onder meer (blauwe) waterstofproductie. Beleidsmakers hebben volgens Jongenburger ook hier in de gaten gekregen dat de doelstellingen voor groene waterstofproductie op de kortere termijn onhaalbaar zijn.

Ook het huidige kabinet ziet blauwe waterstof zitten. In het hoofdlijnenakkoord wordt het genoemd als tussenstap op weg naar een groene waterstofeconomie.

Lees ook: h3-dynamics-levert-brandstofcelsysteem-voor-toekomstige-vliegtuigen-op-waterstof

Een commercieel succes voor de bouwer van brandstofcellen voor vliegtuigen H3 Dynamics. Het bedrijf, met de Europese hoofdvestiging in Toulouse, gaat apparatuur leveren voor het Clean Aviation-project HyPoTraDe, waarbinnen vliegtuigen worden ontwikkeld die geluidloos en emissievrij vliegen op waterstof. Het project heeft als doel om een ​ 500 kW modulaire brandstofcel-systeem te ontwikkelen dat later kan worden uitgebreid naar 1 MW of meer.

De plannen zijn erop gericht om in 2026 te beginnen met grondtesten, gevolgd door proefvluchten in 2030. Pipistrel, een dochteronderneming van Textron eAviation, zal een demonstratievliegtuig met 19 zitplaatsen leveren. Gegevens uit het project zullen worden gebruikt als input voor toekomstige inspanningen om waterstof-elektrische aandrijflijnen te introduceren voor kleine vliegtuigen die vallen onder de CS-23-categorie van EASA, waaronder forensenvliegtuigen met maximaal 19 stoelen vallen. 

Enkele consortiumleden die deelnemen aan het HyPoTraDe-programma hebben eerdere ervaring met de prestaties van geavanceerde brandstofceloplossingen van H3 Dynamics. De TU Delft vestigde een nieuw Guinness World Record door de brandstofcellen van H3 Dynamics voor de ruimtevaart in een efficiënt wegvoertuig te plaatsen en daarmee 2.499 km af te leggen met slechts 0,95 kg waterstof. Dat leverde de eerste plaats op in de finale van de Shell Ecomarathon-competitie in 2023. H3 Dynamics levert ook het AERODELFT Liquid Hydrogen Aircraft-programma van de TU Delft, dat zijn eerste vloeibare waterstof-elektrische aandrijflijn heeft ontworpen op een verkleinde versie van waterstofvliegtuigen. Tegenwoordig biedt H3 Dynamics een volledig assortiment geavanceerde waterstofoplossingen voor de gehele luchtvaartwaardeketen, van voortstuwingsvermogen voor vliegtuigen tot oplossingen voor grondapparatuur op luchthavens.

HyPoTraDe ontwerpt het voortstuwingssysteem op een manier die schaalbaar is, zodat het mogelijk megawattklasse voortstuwingssystemen voor grotere vliegtuigen kan maken. HyPoTraDe, mede gefinancierd door de Europese Unie, is een consortium waarin H3 Dynamics, het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR), de Duitse onderzoeksorganisatie Fraunhofer Society, de Universiteit van Stuttgart in Duitsland en de Technische Universiteit Delft in Nederland participeren. Het project wordt gefinancierd door de Clean Aviation Joint Undertaking van de Europese Unie , een publiek-private samenwerking tussen de Europese Commissie en de Europese luchtvaartindustrie die tot doel heeft vliegen duurzamer te maken door de introductie van baanbrekende technologieën. 

Lees ook: zwitserland-hydrospider-belevert-eerste-waterstoftankstation-in-het-buitenland

Hydrospider, de Zwitserse leverancier van waterstof voor H2-tankstations in het Alpenland, is voor het eerst de grens overgestoken. Al vier jaar belevert het bedrijf de waterstoftankstations in Zwitserland, maar de afgelopen week is daar het waterstoftankstation van Mint Hydrogen in het zuiden van Duitsland bijgekomen. Hydrospider garandeert de levering van groene waterstof, de Indermühle Gruppe zorgt voor veilig transport naar de tanklokatie in Giengen an der Brenz in Baden-Württemberg.

Mint Hydrogen, een ontwikkelaar en exploitant van groene waterstoftankstations met de hoofdvestiging in Hamburg, opende medio mei zijn eerste tanklocatie op het terrein van de JET Mobility Hub aan de snelweg A7 in op het terrein van JET Tankstellen Deutschland GmbH. De opening was een belangrijke mijlpaal voor Mint Hydrogen binnen zijn plannen om een ​​waterstoftanknetwerk uit te rollen, met locaties langs belangrijke transportroutes door heel Duitsland. Het waterstoftankstation, gelegen op het terrein van de nieuwe JET Mobility Hub aan de Frostelstraße 2, bevindt zich bij de oprit van de snelweg A7. Transportbedrijven op het industriepark Giengen en de omgeving hebben eenvoudig en snel toegang tot waterstof als emissievrije energiebron.

Lees ook: new-way-en-hyzon-testen-vuilnisauto-op-waterstof-in-carroll-iowa

Een opvallend voertuig rijdt door de straten in het stadje Carroll in de Amerikaanse staat Iowa (foto). Daar hebben vrachtautofabrikant New Way en waterstofbedrijf Hyzon de afgelopen weken een nieuwe vuilniswagen op waterstof getest. Het voertuig was voor het eerst te zien op de Waste Expo in Las Vegas in mei dit jaar en is nu klaar voor gebruik op de openbare weg. De testen vinden plaats in de nabijheid van de New Way-fabriek in Scranton, om bij onverwachtse problemen snel te kunnen reageren. Inmiddels is het voertuig goedgekeurd en vervoerd naar Californië. De eerste stad waar de vuilnisauto wordt ingezet is San Francisco. De eerste beelden van emissievrije inzameling van huisvuil staan inmiddels online.

De interesse in de Verenigde Staten in waterstof-aangedreven vuilniswagens is aanzienlijk toegenomen sinds New Way en Hyzon aankondigden dat de emissievrije wagen met een brandstofcel deze maand op routes in de San Francisco Bay Area zal worden getest. Daarna volgen er proefprojecten bij klanten in heel Californië, waaronder in Los Angeles, die lopen tot het einde van het jaar. Volgend jaar verhuist de inzamelwagen naar potentiële afnemers in heel West-Canada.

"Afvalinzameling is een ideale toepassing om de levensvatbaarheid van waterstofbrandstofceltechnologie in de milieudienstensector te demonstreren," aldus Eric Evans , Chief Product Officer van New Way. "De integratie van de prestaties en functionaliteit van onze geautomatiseerde zijlader New Way Sidewinder en de consistente en regeneratieve kracht van de waterstofbrandstofcel-aandrijflijn van Hyzon, biedt een lichtere vuilniswagen met meer laadvermogen, vergeleken met batterij-elektrische, en een vergelijkbaar bereik en prestaties als de diesel- en CNG-vrachtwagens in de wagenparken van klanten."

De proeven met New Way-klanten in Californië en Canada bouwen voort op het succes van Hyzon's brandstofcel-elektrische vuilniswagenproeven in Australië , wat volgens het bedrijf aantoont dat waterstofbrandstofceltechnologie een levensvatbare vervanging is voor traditionele zware dieselmotoren. De waterstofbrandstofcelsystemen van Hyzon zijn voldoende robuust om consistent vermogen te leveren over een verwacht bereik van ruim 200 kilometer, inclusief ten minste 1.200 containerliften en ritten naar het overslagstation.

"Dit op waterstof werkende vuilniswagen is het bewijs van wat er gebeurt als experts uit de industrie en technologie samenwerken om te innoveren en geavanceerde oplossingen te bieden om de industrie vooruit te helpen," aldus Don Ross , Chief Sales Officer voor New Way. "We bevinden ons in een unieke positie om duurzamere, alternatieve energie te kunnen leveren aan afvalvervoerders die streven naar nul-emissiedoelstellingen, initiatieven voor koolstofreductie en andere vereisten voor schone energie."

New Way is een belangrijke Amerikaanse leverancier van afvalwagens, vuilniswagens, afvalpersen, en elektrische vuilniswagens. Al deze voertuigen kunnen worden uitgerust met een voor- zij- of achterlader.

Lees ook: toyota-en-bmw-gaan-samenwerken-bij-de-ontwikkeling-van-voertuigen-op-waterstof

Nikkei Asia komt deze dinsdagochtend met het nieuws dat Toyota en BMW een volledig partnerschap aangaan bij de ontwikkeling van voertuigen met een brandstofcel. De Japanse autofabrikant Toyota zal belangrijke componenten zoals brandstofcelsystemen en waterstoftanks gaan leveren die het Duitse bedrijf BMW gaat integreren met zijn eigen elektrische voertuigtechnologie. Onderdeel van de overeenkomst is de ontwikkeling van de waterstof-tankinfrastructuur in Europa. De twee autofabrikanten zien waterstof als een belangrijke oplossing voor het emissievrij vervoer.

Volgens de twee bedrijven zijn er nu andere strategieën nodig dan elektrische voertuigen (EV’s), waarvan de verkoop afneemt. Grote Japanse en Europese bedrijven bundelen hun krachten om FCV’s te ontwikkelen als optie voor de volgende generatie eco-auto’s. Een samenwerking zal naar verwachting ook de productiekosten verlagen en de serieproductie van BMW's iX5 Hydrogen versnellen, die over een paar jaar gepland staat.

Het idee achter rijden op waterstof is tweeledig. Allereerst vreest BMW dat het stroomnet voor een uitdaging komt te staan als iedereen elektrisch gaat rijden. En ten tweede is ritten plannen naar acculaadmomenten niet voor iedereen een ideaal scenario. Rijden op waterstof zou uitkomst kunnen bieden: het stroomnet wordt niet extra belast met laadpalen en als de tank leeg is kan deze bij een tankstation weer snel worden gevuld, op ongeveer de manier die je gewend bent van benzine- of -dieselauto’s. Uitstoot is er niet, op wat waterdamp na. En er zijn aanzienlijk minder kostbare metalen nodig om accu’s te produceren.

Nikkei Asia meldt dat Toyota en BMW van plan zijn om volgende week een intentieverklaring te ondertekenen. De officiële aankondiging staat gepland voor het media-evenement van BMW op 5 september.

Foto: In Duitsland rijden inmiddels tientallen BMW’s iX5 Hydrogen met een brandstofcel van Toyota op proef bij geselecteerde klanten.


Lees ook: nieuwe-hyzon-vrachtauto-s-op-waterstof-te-koop-voor-25-000-euro-28-000-usd

Een opvallende veiling in Nederland. Wegens bedrijfsbeëindiging is de complete voorraad en het inventaris van de Europese vestiging van Hyzon Motors Europe te koop. Troostwijk veilingen heeft 695 verschillende kavels te koop gezet, waaronder een aantal Hyzon trucks, brandstofcelsystemen en waterstoftanks.

De duurste Hyzon waterstoftrucks staan te koop voor 25.000 euro exclusief BTW en veilingkosten. Het is een vraagprijs, kopers kunnen meer of minder bieden. De veilingmeester heeft geen minimum prijs ingevoerd. Op de website van veilingbedrijf Troostwijk staan 11 trucks te koop. De prijs is overigens erg laag, twee jaar geleden waren deze voertuigen nog te koop voor meer dan een half miljoen euro. Garantie zit er niet op en dat drukt de prijs.

Daarnaast worden er meer dan 10  brandstofcelpakketten aangeboden bestaande uit een fuel cell, radiatorset, dcdc omvormer, uitlaat, ionisatiefilter, waterfilter, luchtfilter, besturingsunit, diverse slangen en bekabeling. Ook zijn waterstoftanks in de aanbieding. Losse tanks, maar ook tanks in een rek die kunnen worden geplaatst achter de chauffeurscabine. De tanks hebben een capaciteit van 205 liter en waterstof kan worden opgeslagen onder 350 bar. Pioniers in de waterstofsector kunnen dus goedkoop aan de slag. 

Het zijn niet alleen waterstof gerelateerde producten. De complete bedrijfsvoorraad en inventaris van Hyzon Europe is te koop, waaronder vaak ongebruikte professionele gereedschappen, complete inrichtingen voor de werkplaats, tientallen laptops, bureaus, kantoorapparatuur en zelfs een paar Hyzon fietsen. Deze rijden overigens niet op waterstof.

Belangstellenden zijn welkom tijdens de kijkdag in Winschoten op woensdag 4 september 2024 tussen 9 en 12 uur. De veiling is op 6 september.

Neem een kijkje op de website van Troostwijk Veilingen via deze link

Lees ook: vergunningsprocessen-zorgen-voor-flinke-vertraging-waterstofnetwerk-in-rotterdam

Flinke tegenslagen voor de uitrol van een waterstofnetwerk in de haven van Rotterdam. Door problemen met vergunningen en beperkte ruimte onder de grond dreigt het plan jaren vertraging op te lopen. De Rotterdamse haven denkt dat de internationale toppositie op termijn gevaar loopt als er niet snel oplossingen komen.

In de vurige wens om de ‘waterstofhub’ van Europa te worden, leek Rotterdam een snelle voorsprong te pakken, schrijft de Nederlandse krant AD. Door de Delta Rijn Corridor (DCR) aan te sluiten op het 1200 kilometer lange waterstofnetwerk van Gasunie, zouden industriële clusters als de Rotterdamse haven, Moerdijk en Chemelot in 2028 van groene waterstof moeten worden voorzien.  De Delta Rijn Corridor is een 270 kilometer lange bundel kabel- en leidinggoot die stroom, CO2 en waterstof transporteert tussen Nederland en Duitsland. De plannen zijn indrukwekkend, maar de bureaucratie lijkt sterker. De afgelopen decennia is er door lokale, regionale en landelijke overheden een veelvoud aan regels en eisen opgesteld die het bijna onmogelijk maken voortvarend te werk te gaan.  

De groene waterstof van de toekomst moet grootschalig geproduceerd worden in het havengebied uit de opbrengst van grote windparken op de Noordzee of via transportschepen arriveren in de Port of Rotterdam. Vandaar moet de waterstof via pijpleidingen naar het achterland. De emissievrije waterstof moet voor grote bedrijven het alternatief worden voor fossiele brandstoffen als olie, aardgas en steenkool. Op deze wijze kunnen bedrijven de klimaatdoelen behalen.

De vlag ging uit toen de bouw van het netwerk vorig jaar oktober van start ging. De Nederlandse koning en talloze andere hoogwaardigheidsbekleders gaven de aftrap voor het eerste deel van het nationale waterstofnetwerk (foto). Maar de aansluiting van de Delta Rijn Corridor op het toekomstige landelijke waterstofnetwerk blijkt veel te ambitieus gepland. Dat project loopt minstens vier jaar vertraging op, schreef toenmalig klimaatminister Rob Jetten in juni aan de Kamer. De ‘gezamenlijke vergunningverlening’ kost veel meer tijd dan verwacht en op sommige plekken blijkt te weinig ruimte te zijn. Er gaan namelijk niet alleen leidingen voor waterstof de grond in, de corridor is ook bedoeld om CO2 van vervuilende bedrijven af te vangen. Ook gaan er elektriciteitskabels de grond in.

Het uitstel leidt tot zorgen en chagrijn in Rotterdam, schrijft het AD. Havenwethouder Robert Simons (Leefbaar) noemt de vertraging ‘onbegrijpelijk, teleurstellend én zorgwekkend’. ,,Het dreigt onze haven en industrie in een verslechterde concurrentiepositie te brengen ten opzichte van andere Europese regio’s.” De wethouder hoopt dat minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei de pijpleiding kan vlot trekken.

Boudewijn Siemons, directeur van het Havenbedrijf Rotterdam, is strijdvaardig. Dertien procent van alle energie die in Europa wordt gebruikt, komt uit de Rotterdamse haven. Siemons is vastberaden die belangrijke rol in de toekomst te blijven vervullen met duurzamere brandstoffen. ,,Deze vertraging moeten we niet zomaar accepteren. Vier jaar is echt te veel.”

Hoogleraar toekomstige energie Ad van Wijk, verbonden aan de TU Delft, maakt zich grote zorgen over de vertraging. ,,Als de infrastructuur er niet ligt, kunnen bedrijven niet overstappen naar waterstof. De transitie wordt daarmee on hold gezet. De vertraging  heeft grote gevolgen voor de Rotterdamse haven en haar concurrentiepositie.” Aldus reacties in het AD.

Foto: koninklijkhuis.nl / P. van Katwijk

Lees ook: eerste-waterstoftrein-van-noord-amerika-gearriveerd-in-san-bernadino-californie

Na een duizenden kilometers lang reis over verschillende continenten is de eerste trein op waterstof in Californië gearriveerd. De trein gaat dit najaar rijden op de niet-geëlektrificeerde spoorlijn tussen San Bernadino en Redlands in het oosten van de metropool Los Angeles. Het voertuig heeft twee passagierscoupé ‘s met daartussen het aandrijfgedeelte dat bestaat uit een waterstofsysteem en een batterijpakket. Op de zijkanten staat Flirt H2.

Aan de komst van de eerste emissievrije trein in de USA is tien jaar gewerkt, waaronder vier jaar aan treinontwikkeling door de San Bernardino County Transportation Authority (SBCTA). Het vervoersbedrijf verzorgt de treindienst in een van de snelst groeiende economische en bevolkingscentra van het land, waar de luchtkwaliteit ook nog eens een groot probleem is.

De wereldreis van de waterstoftrein begon in Oost-Zwitserland, waar het voertuig is gebouwd door treinfabrikant Stadler. Vanaf daar werd het per vrachtwagen en vervolgens per binnenschip naar België vervoerd, waar de reis over de Atlantische Oceaan begon. Bijna een jaar geleden kwam de trein aan in de haven van Galveston, Texas, om vanaf daar door te reizen naar het Transportation Technology Center in Pueblo, Colorado voor veiligheidstests. Aan het einde van de testperiode werd deze zomer de H2-trein aan een Burlington Northern Santa Fe-locomotief gekoppeld om de nieuwe trein in twee dagen ruim 1.600 kilometer te trekken van Pueblo naar San Bernardino.

De nieuwe waterstoftrein is gemakkelijk te herkennen aan het kenmerkende blauw-witte waterdampontwerp dat rondom de twee passagierswagons van de trein en het centrale energiepakket is aangebracht.

Direct na de zomer zal de H2-trein de tests afronden, inclusief ritten op de Arrow-lijn en Metrolink-systeemcontroles. In het najaar worden dan de eerste passagiers in Californië emissievrij vervoerd.

Lees ook: nieuwe-en-boeiende-lezingen-van-waterstof-magazine-op-vijf-plaatsen-in-nederland

De komende maanden geeft de redactie van Waterstof Magazine weer de nodige lezingen over de indrukwekkende ontwikkelingen binnen de nieuwe waterstof-economie. We laten zien wat er gebeurt in Japan, Zuid-Korea, China, Californië, Europa en natuurlijk Nederland. Wat gaat goed en waar zitten de knelpunten? We kunnen het u vertellen, want we maken het nieuws, iedere dag.

De komende weken zijn we in Tiel, Woerden, Landgraaf, Eerbeek en in de Achterhoek met lezingen voor beleidsmakers en ondernemers.

Wilt u in Nederland of Vlaanderen ook op een dynamische wijze kennis maken met nieuwe kansen binnen de wereldwijde waterstofeconomie? Kijk dan direct op www.waterstofmagazine.nl/lezingen

Lees ook: waterstofproject-met-vuilnisauto-mislukt-door-bureaucratie-bij-bouw-h2-tankstation

In 2022 waren de initiatiefnemers nog blij, maar twee jaar later is een ambitieus project om in de Duitse stad Lübeck een eerste vuilnisauto op waterstof te laten rijden is helemaal mislukt. Het voertuig zelf kwam er relatief snel, met een flinke subsidie van de landelijke overheid. Maar het nieuwe waterstoftankstation dat zou moeten verrijzen bij de stortplaats Niemark komt er definitief niet. “De eisen die hieraan worden gesteld zijn vergelijkbaar met die voor de bouw van een chemische fabriek.” De enthousiaste initiatiefnemers zijn door alle bureaucratische regels inmiddels teleurgesteld afgehaakt.

Twee jaar geleden startte in Lübeck een ambitieus project: de eerste vuilniswagen die op waterstof kan rijden, werd in gebruik genomen. Maar ondanks de innovatie wordt de vreugde vertroebeld omdat er in Lübeck geen waterstoftankstation is en de waterstofvuilniswagen niet kan tanken. De reden hiervoor is de bureaucratie met haar strikte regelgeving en lange goedkeuringsprocedures. Het project kreeg steun van het landelijke ministerie van Transport, dat de aanschaf van de dure waterstofvuilniswagen ondersteunde. Want zonder deze financiering zou de aanschaf van het voertuig, dat aanzienlijk duurder is dan een dieselvuilniswagen, niet mogelijk zijn geweest.

Het idee was om op de stortplaats van Niemark een waterstofproductiefabriek te bouwen die waterstof zou produceren uit de energie van het afval. Dit zou als voordeel hebben dat het dieselverbruik van de vuilniswagen, dat zo'n 60 tot 70 liter per rit bedraagt, aanzienlijk zou kunnen worden verminderd.

Maar na twee jaar later is de situatie ontnuchterend. De geplande waterstofproductie-installatie is nog steeds niet gerealiseerd. In plaats daarvan wordt de vuilniswagen alleen aangedreven door elektriciteit uit het stopcontact. Hoewel dit een stil en efficiënt alternatief is voor diesel, wordt niet de gewenste actieradius behaald. Het oorspronkelijke plan was om de accu van het voertuig continu op te laden met een waterstof range extender om een ​​langere rijbereik te garanderen.

Ondanks intensieve inspanningen mislukte de goedkeuring vanwege hoge bureaucratische hindernissen. “De eisen zijn vergelijkbaar met die voor de bouw van een chemische fabriek, waardoor het project aanzienlijk is vertraagd”, melden de initiatiefnemers.

Ondanks de tegenslagen is er nog hoop voor de waterstofvuilniswagen in Lübeck. Een particuliere investeerder is van plan een waterstoftankstation in de stad te bouwen. Er is momenteel echter onvoldoende vraag naar waterstof om de investering economisch levensvatbaar te maken. De realisatie van dit project hangt dan ook grotendeels af van de vraag of er in de toekomst voldoende kopers gevonden kunnen worden.

Samenvattend is het innovatieve waterstofvuilniswagenproject in Lübeck veelbelovend begonnen, maar voorlopig tot stilstand gekomen door het gebrek aan infrastructuur en de daarmee gepaard gaande uitdagingen. Het valt nog te bezien of de plannen van de particuliere investeerder in de nabije toekomst kunnen worden uitgevoerd en of de waterstofvuilniswagen eindelijk zijn volledige potentieel kan benutten.

Foto: in mei 2022 was iedereen nog positief over de komst van de eerste vuilnisauto op waterstof. Jürgen Kowalke van Zöller-Kipper GmbH overhandigt een symbolische sleutel aan Dirk Machinia, hoofd van de afdeling afvalbeheer en logistiek.

Lees ook: solaris-boekt-opnieuw-succes-in-frankrijk-en-verkoop-8-bussen-aan-de-stad-belfort

Een nieuwe stap bij de uitrol van waterstof in de Franse stad Belfort. Het bedrijf dat het openbaar vervoer verzorgt heeft acht nieuwe geledebussen die rijden op waterstof besteld bij de Poolse busfabrikant Solaris. Het Syndicat Mixte des Transports En Commun du Territoire de Belfort is blijkbaar tevreden over de prestaties van de eerste serie waterstofvoertuigen. Vorig jaar nam het bedrijf al zeven exemplaren met een lengte van 12 meter in gebruik die zijn geproduceerd door de Belgische busfabrikant Van Hool. Nu dit bedrijf failliet is wordt overgeschakeld naar de Europese marktleider Solaris. De acht nieuwe bussen hebben een lengte van 18 meter en gaan tanken bij het bestaande openbare waterstoftankstation in Belfort.

In volledige transparantie heeft het vervoersbedrijf enkele interessante cijfers op haar site gepubliceerd. Met name een prijsvergelijking: 282.436 euro voor een dieselbus tegen 695.449 euro voor de elektrische H2-accu. Dankzij een subsidiebedrag van 274.611 euro per bus bedroeg de extra investering van de SMTC slechts 138.402 euro.

 De bestelde Solaris Urbino 18-bussen zullen worden uitgerust met een brandstofcel met een vermogen van 100 kW, een composiettanks op het dak kunnen iets meer dan 50 kg waterstof bevatten bij een druk van 350 bar, en een hulpbatterij met een energiecapaciteit van 60 kWh . De actieradius van dit voertuig, dat 140 passagiers kan vervoeren, bedraagt ​​daarmee ongeveer 350 km.

Het waterstofsysteem is op het dak geplaatst en drijft een elektromotor aan met een vermogen van 240 kW. Voor het comfort van de passagiers worden de bussen uitgerust met een hoogefficiënte airconditioning met warmtepompfunctie. Bestuurders kunnen rekenen op een dodehoekmonitoringsysteem. Voor de wagenparkbeheerder is het eSConnect-systeem voor bewaking en beheer op afstand geïnstalleerd.

De Poolse fabrikant Solaris doet dit jaar goede zaken in Frankrijk. Eerder werden al vier waterstofbussen besteld door Artois Mobilités in het noordwesten van Frankrijk en 22 door Ile-de-France Mobilités in de regio Parijs. Solaris heeft inmiddels de helft van de waterstofbussen die momenteel in Europa in omloop zijn geleverd. Dat zijn meer dan 220 exemplaren in 25 steden.

Lees ook: europese-h2roadtrip-zorgt-voor-interessante-ontmoetingen-en-veel-nieuwe-kennis

André en Els Molengraaf zijn terug in Nederland. Het echtpaar dat ruim drie maanden met hun auto, met daarachter een eigengebouwd tinyhouse door Europa trok, brachten met hun H2RoadTrip het rijden op waterstof verder onder de aandacht. Als zware trekauto tijdens de Europese toer fungeerde een batterij-elektrische Ford 150 Lightning die is aangepast om de batterijen tijdens het rijden met een waterstof range-extender te voeden. Op deze manier krijgt de combinatie een rijbereik van 1200 km. Klaar voor een emissievrije tocht van 104 dagen door 12 Europese landen.

De standaard elektrische pick-up heeft een standaard trekvermogen van 3.500 kg Dat is genoeg om het tinyhouse met range-extender te trekken. In het zelfgebouwde tinyhouse is een H2storage Compressed Hydrogen Storage System geplatst. Deze is aangesloten op een EVS Hydrogen H-450 H2 ICS Wankel Rotatiemotor van 25kW. Deze motor drijft een 400 DC e-Generator aan om de accu's van de Ford direct op te laden. De range extender werkt met een constant toerental met een vermogen van ongeveer 22 kW continu. Gedurende de reis werd duidelijk dat een versie met een dubbele schijfmotor met een vermogen van 50 kW prettiger is om sneller laden te garanderen.

De trip begint officieel in de Noorse hoofdstad Oslo waar is gesproken met vertegenwoordigers van het Institute for Energy Technology om waterstof-ervaringen uit te wisselen. Bij het waterstoftankstation in Göteborg, Zweden, is het even schrikken geblazen als de waterstof daar 35 euro per kilo blijkt te kosten.

Verderop in Zweden wordt kennis gemaakt met de Zweedse ondernemer Hans-Olof Nilsson. Hij besloot 15 jaar geleden om een nieuw huis te bouwen dat in staat is om het hele jaar de eigen energievraag op te wekken. Om een privé-energienet aan te leggen gebruikt hij standaard zonnepanelen op het dak, naast zonnepanelen in de zijwanden van het huis, batterijopslag, elektrolyzers, waterstofcompressoren en -opslag en een brandstofcel. Tegenwoordig is hij in staat om gedurende 10 maanden 2 kg waterstof per dag te produceren, meer dan genoeg voor zijn huis. En nu heeft hij besloten om een H2-auto en een nieuwe compressor te kopen om de auto te zelf te vullen. Hij wil off grid leven en rijden.

In Denemarken wordt Everfuel bezocht en wordt een kijkje genomen bij een waterstofproductielokatie in aanbouw met een vermogen van 20 MW.

Enkele weken later in Spanje blijkt het in praktijk onmogelijk waterstof te tanken. Stations zijn gesloten of per mail en telefoon onbereikbaar. Of ze zijn gevestigd in een afgesloten gebied. De conclusie luidt dat hier nog veel voordeel valt te boeken.

In Italië verschijnt het reizende waterstof-duo op tv en volgt een teleurstelling. Vanuit Italië zijn Griekenland en eindbestemming Turkije onbereikbaar, omdat batterij-elektrische voertuigen en voertuigen op waterstof sinds dit voorjaar niet meer worden geaccepteerd op de veerboten tussen Italië naar Griekenland. Daarom reizen ze via Zwitserland, Frankrijk, Luxemburg en België terug naar Nederland.

Teleurgesteld zijn ze in ieder geval niet. “Dat niet altijd alles goed gaat, hoort bij innovatie en de uitdaging.”

Meer lezen over deze reis? Kijk op www.h2roadtrip.com 

Lees ook: australie-grootste-voertuig-op-waterstof-ter-wereld-arriveert-in-christmas-creek-pilbara 

Het prototype van de waterstofaangedreven vrachtwagen van het mijnbouw- en energiebedrijf Fortescue is afgelopen week aangekomen in de regio Pilbara in West-Australië. Hier zal het grootste voertuig ter wereld worden ingezet in een ijzerertsmijn. De kiepauto met de naam ‘Europa’ wordt op locatie getest op daadwerkelijke inzetbaarheid tijdens de zeer ruige werkzaamheden.

De Liebherr T 264-vrachtwagen wordt getest in een echte mijnomgeving in Christmas Creek en vormt de basis voor beslissingen over de toekomstige vloot emissievrije vrachtwagens van een van de grootste mijnbouwbedrijven ter wereld. Als de ‘Europa’ op locatie in gebruik is genomen, wordt het bijgetankt met vloeibare waterstof vanuit een gasvormige en vloeibare waterstoffabriek, gevestigd bij Fortescue's Green Energy Hub in Christmas Creek. De ‘Europa’ heeft een 1,6 MWh batterij (in-house ontwikkeld door Fortescue WAE) en 500 kW aan brandstofcellen. Het prototype kan meer dan 380 kg vloeibare waterstof opslaan.

Dino Otranto, CEO van Fortescue Metals, is zeer tevreden met de nieuwe stap naar emissievrij: "Het is fantastisch dat ons prototype van de waterstofaangedreven vrachtwagen zich nu bij zijn batterij-elektrische equivalent, de Roadrunner, op de bouwplaats bevindt. De ‘Europa’ integreert voor het eerst een Fortescue Zero-batterij in een Liebherr-dumptruck, wat een enorme mijlpaal is in onze samenwerking met Liebherr. Om mijnbouw te decarboniseren is een systeemoplossing nodig. Dit nieuwe energiesysteem zal voor ons een gamechanger zijn in het verminderen van onze CO2-uitstoot.”

Voor Oliver Weiss, Executive Vice President of R&D, Liebherr-Mining, is de dagelijkse inzet van het voertuig van groot belang. "Wat we van deze hybride truck leren, zal onze toekomstige ontwikkelingsstrategieën voor emissievrij transport in belangrijke mate vormgeven en verbeteren. Het is fascinerend om te zien hoe deze samenwerking helpt om onze geplande ontwikkelingen van nieuwe technologie te versnellen, van ideeën tot demonstratie en gebruik in het veld.”

Lees ook: waterstofveerboot-in-de-baai-van-san-francisco-vervoert-passagiers-gratis

De eerste maand met de MV Sea Change op waterstof in de baai van San Francisco is uitstekend verlopen. Na zes jaar voorbereiding is de eerste ferry op waterstof deze zomer in gebruik genomen. Het emissievrije vaartuig kan maximaal 75 passagiers vervoeren en vaart tussen Pier 41 aan de noordelijke waterkant van de stad en de veerbootterminal in het centrum van San Francisco. En het regionale openbaarvervoersbedrijf San Francisco Bay Ferry en partners heeft goed nieuws voor nieuwsgierigen. Het eerste half jaar mag iedereen gratis mee. Liefhebbers hebben er wel even op moeten wachten, de voorbereiding voor de eerste ferry op waterstof heeft zes jaar deduurd.

De waterstofveerboot kreeg na een lang vergunningstraject in mei dit jaar toestemming van de Amerikaanse kustwacht om commercieel in de vaart te gaan. De veerboot zal gedurende een demonstratieperiode van zes maanden onderdeel uitmaken van het San Francisco Bay Ferry-netwerk. Het doel is om te laten zien hoe brandstofceltechnologie kan worden toegepast als een haalbare strategie voor het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen en het verbeteren van de luchtkwaliteit. Volgens San Francisco Bay Ferry stoot het schip alleen waterdamp uit, waarvan een deel wordt gebruikt in de waterfontein aan boord. Daarmee is het het enige schip ter wereld met drinkbare emissies.

Het schip, ontworpen door Incat Crowther, is uitgerust met brandstofcellen die elektriciteit produceren om elektromotoren aan te drijven, waardoor het schip afstanden tot 300 zeemijl (bijna 500 km) kan varen en snelheden tot 20 knopen (37 km/h) kan bereiken. Het brandstofcelpakket heeft  een vermogen van 360 kW en is geleverd door Cummings, een batterijpakket  van 100 kWh zorgt voor een optimale belasting van de brandstofcel bij piekvragen naar energie. In de brandstoftanks van Haxacon kan 246 kilo waterstof worden opgeslagen. Deze liggen geheel volgens de regels bovendeks.

Frank Wolak , president en CEO van de belangenorganisatie Fuel Cell & Hydrogen Energy Association, benadrukt het belang van de veerboot, omdat het moeilijk is om de uitstoot van broeikasgassen door schepen te verminderen: “De werkelijke waarde van dit project wordt duidelijk als we kijken naar het aantal veerboten dat over de hele wereld vaart. Er schuilt hier een groot potentieel. Dit is één manier om de koolstofintensiteit van onze havens te verminderen.”

Voorstanders hopen dat waterstofbrandstofcellen in de toekomst ook containerschepen kunnen aandrijven. De Internationale Maritieme Organisatie, die de commerciële scheepvaart reguleert, streeft ernaar de uitstoot van broeikasgassen tegen het midden van deze eeuw te halveren.

Lees ook: minli-organiseert-zero-emissie-en-waterstof-event-in-landgraaf-limburg

In het havengebied van Rotterdam wordt volop gebouwd aan de voorlopig grootste electrolyzer van Europa. Energiebedrijf Shell realiseert hier een waterstoffabriek van 200 MW en investeert een bedrag van meer dan 1 miljard euro. Het futuristische gebouw krijgt de naam Holland Hydrogen 1 (HH1).

De electrolyzer wordt gevoed met duurzame elektriciteit van het windpark Hollandse Kust Noord, dat Shell samen met Eneco heeft gebouwd. De elektrolysers die in de HH1 op de Maasvlakte worden geïnstalleerd gebruiken de windstroom van de Noordzee om water te splitsen in waterstof (H2) en zuurstof (O2). Omdat er groene stroom wordt gebruikt, is de geproduceerde waterstof ook groen. Tijdens de hele productieketen komt geen grammetje van het broeikasgas CO2 vrij.

Groene waterstof gaat volgens energie-experts een grote rol spelen in de energietransitie. Met name voor de verduurzaming van de chemie, industrie en de zware mobiliteit. Voor toepassingen waar directe elektrificatie lastig of onmogelijk is, biedt waterstof uitkomst. 

Bij veel bedrijven blijft het bij plannen, maar Shell is het enige bedrijf dat een grote groene waterstoffabriek van deze omvang daadwerkelijk aan het bouwen is. Dat is eigenlijk opmerkelijk, want er is een grote hoeveelheid waterstof nodig om de industrie te verduurzamen. In de Europese RED III-regelgeving (Renewable Energy Directive) is vastgelegd dat de industrie in 2030 tenminste 42 procent van zijn waterstofverbruik moet hebben verduurzaamd. Er zijn allerlei uitzonderingen uitonderhandeld, maar de bottom line is wel dat er een markt ontstaat voor groene waterstof. 

Shell gaat de waterstof die straks uit de HH1 komt gebruiken in zijn fabrieken op Pernis. In de raffinaderij worden op dit moment nog grote hoeveelheden grijze waterstof gebruikt. Die waterstof wordt gewonnen uit fossiele bronnen (en reststromen) en is dus niet duurzaam. Raffinaderijen hebben waterstof nodig om hoogwaardige brandstoffen uit ruwe olie te kunnen produceren. Zo is waterstof essentieel om brandstoffen te ontzwavelen.

De HH1 kan straks 60.000 kilogram groene waterstof per dag produceren. Dat klinkt veel, en dat is het ook. Tegelijk is het maar 5 tot 10 procent van het waterstofverbruik van de Shell-fabriek, de grootste raffinaderij in Europa. “We bouwen de grootste waterstoffabriek van Europa, en tegelijkertijd is het een bescheiden begin”, zegt Lydia Boktor, die als waterstof-expert werkt op de afdeling corporate affairs van Shell.  

Om dat te illustreren: 60.000 kilo groene waterstof per dag komt overeen met 20 duizend ton op jaarbasis. In 2030 zou de Europese Unie volgens de ambities van Brussel 10 miljoen ton groene waterstof moeten produceren, en nog eens 10 miljoen ton per jaar moeten importeren. De productie van de HH1, het grootste groene waterstofproject in Europa, is goed voor 0,2 procent van die Europese ambitie. 

Een klein begin dus. Het is niet voldoende om aan de marktvraag te voldoen die voortvloeit uit de RED III-norm. Om aan de Europese productie-ambitie van 10 miljoen ton groene waterstof te voldoen zijn 500 elektrolysers van de omvang van de HH1 nodig. Nog 499 te gaan dus. Afgelopen week kondigde Shell aan de investeringsbeslissing te hebben genomen om in Duitsland een elektrolyser van 100 megawatt te bouwen. Deze Refyne-elektrolyser moet de fabrieken op het ‘Shell Energy and Chemicals Park Rheinland’ helpen verduurzamen, net als de HH1 dat in Rotterdam gaat doen. 

Nieuwe waterstoffabrieken hikken vanwege de inflatie van de afgelopen jaren tegen hogere kosten aan en moeten bovendien een aansluiting op het stroomnet zien te krijgen, wat vanwege netcongestie geen sinecure is. 

Er zijn kortom positieve ontwikkelingen nodig om een goed functionerende groene waterstofeconomie van de grond te krijgen. Daarvoor moeten de vraag- en de aanbodzijde van de waterstofmarkt zich hand in hand ontwikkelen. Dat blijkt in de praktijk lastig. Bedrijven die groene waterstof willen gaan produceren worden geconfronteerd met hoge kosten en onzekerheden op het gebied van marktvraag en regelgeving. En bedrijven die groene waterstof willen gaan gebruiken, zoals staalfabrieken en chemiebedrijven, moeten hun productieprocessen ombouwen en hebben

Voor de waterstoffabriek in Rotterdam levert het Duitse bedrijf Thyssenkrupp Nucera tien alkalische elektrolysers met een vermogen van 20 megawatt per stuk.

Tekst: Missie H2 / Waterstof Magazine

 Lees ook: nederland-3-5-miljoen-euro-investeringskapitaal-voor-nieuwe-h2-stroomgeneratoren-van-watermeln

Een belangrijke ontwikkeling voor het Nederlandse waterstofbedrijf Watermeln. De innovatieve leverancier van stroomaggregaten op waterstof heeft 3,5 miljoen euro investeringskapitaal opgehaald. Het Amsterdams Klimaat Fonds en BEEQUIP geven daarmee aan vertrouwen te hebben in het bedrijf dat emissievrije stroom kan leveren op evenementen, bouwterreinen en aan bedrijven. Watermeln investeert in totaal meer dan 4 miljoen in de opschaling en aanschaf van waterstofgeneratoren. Vorig jaar wist het bedrijf al ruim 1,5 miljoen op te halen.

Momenteel bestaat de verhuurvloot van het Amsterdamse bedrijf uit drie WM-200-units, elk met een vermogen van 200 kW. Met de nieuwe investering zal de vloot worden uitgebreid naar 13 stuks, waarmee Watermeln aanzienlijk meer projecten kan bedienen. Dit is nog maar het begin: naast de WM-200 wordt er intensief gewerkt aan en geïnvesteerd in de ontwikkeling van zowel kleinere als grotere waterstofaggregaten en opslagtanks, om zo een breder scala aan klanten te kunnen bedienen.

“Onze ambitie is om waterstofgeneratoren toegankelijk en betaalbaar te maken voor een breed publiek,” aldus Jeff Wezel, co-founder van Watermeln. “We zijn enorm dankbaar voor het vertrouwen van onze investeerders. Dankzij hun investering kunnen we onze productie versnellen en ons productaanbod verder uitbreiden. We hebben veel ervaring opgedaan met de stroomvoorziening voor offgrid festivals, laadpleinen en bouwplaatsen. Nu is het tijd om deze ervaring te gebruiken om de markt verder te verbeteren en een leidende rol te spelen in de transitie naar duurzame energie.”

Watermeln ziet nog veel ruimte voor verbetering in de huidige markt. De organisatie is vastbesloten om deze kansen te benutten en een significante impact te maken op het gebied van duurzame stroomvoorziening. De huidige investering stelt het bedrijf in staat om te groeien en een volwassen speler te worden die klaar is voor grootschalige opschaling.

Co-founder Jasper Baltus legt uit: “Watermeln zijn missie is om niet alleen betrouwbare, maar ook veilige en betaalbare waterstofaggregaten aan te bieden die voldoen aan de hoogste eisen van onze klanten. Onze technologie en software is er klaar voor. Met deze financiering zijn we beter uitgerust dan ooit om die belofte waar te maken.”

Lees ook: aardgasleidingen-in-hoogeveen-worden-gereed-gemaakt-voor-transport-van-groene-waterstof

Een inmiddels vertrouwd straatbeeld in de wijk Erflanden in Hoogeveen. Medewerkers van het installatiebedrijf Van Dorp zijn volop bezig met de voorbereidingen voor de komst van waterstof. Het installatiebedrijf en de regionale netbeheerder Rendo zetten de schop in de grond en doen aanpassingen aan de leidingen en in de huizen. Direct na de zomer worden de eerste huizen aangesloten op waterstof. Vanaf dan kunnen de bewoners hun huis verwarmen met het emissievrije gas. Hier moet een praktijktest laten zien of waterstof een goede vervanger is voor aardgas voor de verwarming van nieuwe en bestaande woningen.

De afgelopen jaren is in Nederland ingezet op groene elektriciteit als vervanger voor het veelgebruikte aardgas en benzine en diesel bij de tankstations. Inmiddels begint duidelijk te worden dat het stroomnet deze enorme energievraag niet aankan. Er moeten andere oplossingen gevonden worden om grootschalige energie-zekerheid te bieden aan particulieren en bedrijven.

Waterstof Hoogeveen gaat onderzoek doen naar woningen die worden verwarmd met een cv-ketel die draait op waterstof. Geen mix met aardgas, maar 100% waterstof. Het gaat om nieuw te bouwen woningen in Nijstad-Oost en om bestaande woningen in de naastgelegen wijk Erflanden. Bij deze aanpassing wordt het huidige aardgasnet gebruikt en deze zomer aangepast voor het transport van waterstof. De aanpassing in de woning is beperkt en behoudt de mogelijkheid voor andere oplossingen voor verduurzaming van de woning.

Waterstof Hoogeveen is een van de proeftuinen van het landelijk Programma Aardgasvrije Wijken waarin het Rijk, waterschappen en gemeenten samenwerken in de aardgasvrije opgave. In de proeftuin wordt kennis opgedaan waarmee er randvoorwaarden kunnen worden ingevuld die opschaling van deze methode na 2030 mogelijk maken. Het gaat dan bijvoorbeeld om de technische kennis, beschikbaarheid van waterstof cv-ketels, borging van de veiligheid, goed opgeleide installateurs en wetgeving die de toepassing van waterstof in woningen voor verwarming mogelijk maakt.

Waterstof Hoogeveen is een project van Essent, RENDO, Remeha en Gemeente Hoogeveen.

Lees ook: eerste-mosselschip-met-waterstofmotor-wacht-op-goedkeuring-in-bretagne 

Een opvallende verschijning in de Franse kustplaats Biviers-sur-Mer. Daar is het eerste amfibievoertuig op waterstof gepresenteerd. Met deze bijzondere rijdende schepen wordt voor de kust op mosselen gevist. De afgelopen decennia gebeurde dat met een aandrijving op dieselmotoren, maar sinds twee jaar wordt gezocht naar emissievrije oplossingen.

Het eerste amfibische mosselkweekschip met een waterstofmotor maakt deze zomer zijn eerste ronden in de haven van Vivier-sur-Mer, nabij Cancale. Het project met de naam Estebam legt zich toe op het koolstofvrij maken van de visserij en de aquacultuur. De dieselmotor is daarbij vervangen door een waterstofverbrandingsmotor, ontworpen door de Italiaanse dochteronderneming van de Belgische groep Dumarey. De waterstofverbrandingsmotor is van het type V8 en heeft een cilinderinhoud van 6,6 liter. De ombouw van het eerste schip heeft 574-duizend euro gekost. De verwachting is dat, als de ombouw seriematig gebeurt, deze prijs flink kan dalen.

De amfibieschepen op diesel zorgen voor een flinke uitstoot aan de Franse westkust. In Noord-Bretagne verbruiken de zestig mosselschepen in actie, van de baai van Mont-Saint-Michel tot de haven van Brest, elk per getij van vier tot vijf uur tussen de vijftig en tachtig liter diesel per schip. Zonder verduurzaming zien regionale bestuurders geen toekomst voor de mossel- en oesterkwekerijen.

Het eerste retrofit-schip is een proefmodel. Nu zijn de overheden aan zet om de regelgeving aan te passen zodat amfibievoertuigen op waterstof in de toekomst binnen de wettelijke kaders gaan vallen.  

Lees ook: flinke-kwartaal-groei-voor-fabrikant-van-waterstofvrachtauto-s-nikola

Na zware jaren is er eindelijk hoop voor de Amerikaanse fabrikant van emissievrije vrachtauto’s Nikola. De huidige generatie is zeer populair bij chauffeurs van het bedrijf IMC dat honderden vrachtauto’s heeft rijden in het havengebied van Los Angeles en Long Beach. “Niet allemaal op waterstof, maar de vrachtauto’s van Nikola worden door de chauffeurs wel de ‘Bently-trucks’ van onze vloot genoemd”, zegt Jim Gillis, president van het vervoersbedrijf.

En dat is een flinke opsteker voor Nikola. Het bedrijf heeft een valse start gemaakt met een serie batterij-elektrische trucks waarvan de batterijen spontaan in brand konden vliegen. Daarnaast is de oprichter van het bedrijf tot vier jaar cel veroordeeld voor het verspreiden van leugens over de ontwikkeling en afzetcijfers. Maar sinds het bedrijf eind vorig jaar begon met het leveren van waterstof aangedreven grote vrachtwagens, gaat het een stuk beter.

IMC uit Collierville, Tennessee, dat gespecialiseerd is in het vervoeren van vrachten tussen havens en magazijnen, is een van Nikola's eerste en beste klanten. Momenteel exploiteert het transportbedrijf 50 waterstof TRE FCEV-trucks en zijn er nog eens 50 besteld. En de chauffeurs zijn zeer tevreden. "Als je er voor het eerst een bestuurder in zet zijn ze erg terughoudend. Maar als ze er eenmaal in stappen en een rit hebben gemaakt, willen ze niet meer terug. De gebruikerservaring is gewoon geweldig", meldt het bedrijf aan het Amerikaanse Forbes.

De vrachtwagens op waterstof hebben verschillende voordelen. Ze zijn een stuk stiller dan bestaande ronkende dieseltrucks en er is geen sprake van trillingen. De brandstofcel doet geruisloos zijn werk. Het luide luchtremgeluid is verdwenen, want de voertuigen maken maximaal gebruik van het regeneratieve remsysteem. Door gebruik te maken van waterstof verdubbeld de actieradius ten opzichte van batterij-elektrische trucks en binnen 20 minuten is de tank weer vol.

Maar er zijn ook nadelen, ook aan de oostkust van de Verenigde Staten is waterstof duur. Ongeveer dubbel zo duur in verbruik dan traditionele diesel. En dan is de tankinfrastructuur ook nog niet goed ontwikkeld. Dit kost meer tijd dan aanvankelijk gedacht. In Los Angeles en Long Beach wordt dat opgelost door tijdelijk tankauto’s op parkeerplaatsen de stallen waar vrachtwagenchauffeurs kunnen tanken (foto). Niet ideaal, maar het systeem werkt. In Californië zijn tientallen waterstoftankstations voor personenauto’s, maar er zijn slechts enkele stations waar vrachtauto’s grote volumes H2 kunnen tanken.

Maar ondanks tegenvalleer heeft Nikola de weg naar boven gevonden. Deze week werd bekend dat de omzet in het tweede kwartaal van 2024 is gestegen tot 28 miljoen euro, een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Tegelijkertijd werd een verlies gemaakt van ruim 120 miljoen euro. In het tweede kwartaal werden er 72 vrachtauto’s uitgeleverd en het bedrijf verwacht in 2024 er maximaal 350 te verkopen.

Voor beleggers die er vertrouwen in hebben dat het allemaal goed komt met de waterstofeconomie is het misschien verstandig te overwegen nu in te stappen. Twee jaar geleden stond het aandeel bijna op 2000 euro, tegenwoordig rond de 7. Dat de overheid transportbedrijven dwingt om vooral minder emissie uit te stoten kan wel eens een gouden toekomst betekenen.

Lees ook: hyundai-rotum-levert-34-moderne-trams-op-waterstof-aan-metropool-daejeon

De stad Daejeon in Zuid-Korea gaat 200 miljoen euro investeren in een nieuw openbaarvervoerssysteem op waterstof. Er komt een nieuwe tramlijn rond het centrum van de vijfde stad van Korea met zo’n 1,5 miljoen inwoners. Hyundai Rotum gaat voor dit bedrag 34 zeer moderne trams leveren. De eerste voertuigen, met een actieradius van 200 km, staan gepland voor de eerste helft van 2026 en de laatsten medio 2028.

De stad Daejeon is van plan om later dit jaar te beginnen met de bouw van de nieuwe tramlijn. De 38,1 km lange lijn 2 gaat in een lus rond het stadscentrum lopen, met een tak met één halte in het zuidwesten en een tak met vier haltes in het noordoosten. Er zouden in totaal 45 haltes zijn, waaronder vijf overstappunten met metrolijn 1.

Een deel van de tramlijn loopt door tunnels. Door gebruik te maken van waterstof is het hele traject vrij van een bovenleidingen.

Lees ook: energiebedrijf-rwe-opent-eerste-proeffabriek-voor-groene-waterstof-in-lingen

Een nieuwe stap voor de productie van waterstof in Duitsland. Nabij de voormalige kerncentrale in Lingen is  gisteren een electrolyzer van 14 MW officieel in gebruik genomen. De productiehoeveelheid gaat de komende jaren nog verder worden opgeschaald, de locatie ligt op het belangrijkste electriciteits-knooppunt van Duitsland op de plek vaan de stroom van de enorme windparken op de Noordzee in het Duitse stroomnet worden ingevoerd.

De eerste electrolyzer in Lingen, 30 km over de Nederlandse grens bij Oldenzaal, is slechts het begin. In de directe omgeving van de nu geopende locatie moet volgend jaar een eerste grote elektrolysefabriek met een vermogen van 100 megawatt in bedrijf worden genomen. Deze productie zal naar verwachting tegen 2027 verdrievoudigd zijn.

De waterstof die in de proeffabriek wordt geproduceerd, moet eerst in een uitgebreid testprogramma worden gemengd met de brandstof voor een gasturbine in de naburige RWE-gascentrale. Vanaf medio volgend jaar zullen ook waterstofvoertuigen worden getankt met de daar geproduceerde waterstof. RWE wil de in Lingen geproduceerde waterstof leveren aan industriële klanten in de Duitse regio’s Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen.

De deze week geopende productielocatie voor groene waterstof is voor energiebedrijf RWE een proeffabriek. Hier kan, als het systeem op volle kracht draait, 270 kilo waterstof per uur worden geproduceerd. De ondersteuning van waterstofprojecten is een belangrijke stap “naar een klimaatneutrale en duurzame economie in Duitsland”, verklaarde minister van Economische Zaken Robert Habeck van de politieke partij De Groenen maandag bij de opening van de faciliteit. De premier van Nedersaksen, Stephan Weil (SPD), prees het "voorbeeldige pionierswerk" in Lingen. Het proefproject is bedoeld om bevindingen te leveren die “belangrijk zijn voor toekomstige grootschalige fabrieken op industriële schaal”, legt RWE uit. Het Nedersaksische ministerie van Milieu financiert de faciliteit met acht miljoen euro.

De premier van Nedersaksen, Stephan Weil, zegt dat Lingen een voorbeeld is van de succesvolle transformatie van de energie-industrie. Vorig jaar werd op het RWE-terrein in Lingen een van de laatste kerncentrales in Duitsland gesloten. “Onze regio Nedersaksen zal in de toekomst een belangrijke rol spelen op de Duitse energiekaart”, legt de SPD-politicus uit. Het land is nu al het belangrijkste windenergieland en de regering wil deze positie verder uitbouwen. Er zijn financierings-toezeggingen van de federale en deelstaatregeringen ten bedrage van 490 miljoen euro voor de bouw van het 300 MW-systeem.

Lees ook: europa-busproject-jive-1-succesvol-afgerond-131-bussen-op-waterstof-rijden-in-vier-landen

Per 1 augustus 2024 is er een einde gekomen aan het Europese busproject JIVE. Vanaf het begin is het ambitieuze project gericht op het ondersteunen van de inzet en exploitatie van waterstofbussen en tankstations in heel Europa. In vier landen hebben op deze wijze miljoenen inwoners voor het eerst kennis gemaakt met vervoersmiddelen op waterstof. De doelstellingen die vooraf zijn bepaald zijn allemaal behaald.

Alle busmaatschappijen in heel Europa konden vanaf 2017 intekenen op financiële steun van de EU bij de aankoop van bussen voor het openbaar vervoer. Via zusterproject Merlin was er geld beschikbaar voor een waterstoftankstation. Het baanbrekende initiatief resulteerde in de inzet van 131 waterstofbussen in Duitsland, Italië, Nederland en het Verenigd Koninkrijk, wat wordt gezien als een belangrijke stap is in de richting van duurzaam stedelijk vervoer. Het zusterproject, JIVE 2, loopt nog tot juni 2025.

Het JIVE-project, dat medegefinancierd wordt door het Clean Hydrogen Partnership, heeft belangrijke mijlpalen bereikt, zoals de toename van busfabrikanten die zich richten op de bouw van ov-bussen die rijden op waterstof. Door de afname van meer bussen moest de aankooprijs minimaal dalen naar 650-duizend euro. Dat is gelukt. Voor de Engelse markt zijn dubbeldekkers belangrijk. Deze zijn de afgelopen jaren ontwikkeld en ingezet in plaatsen als Londen en Aberdeen. Door technische vooruitgang is het gelukt de actieradius te laten stijgen tot 500 km. 

Het brandstofverbruik is een belangrijke kostenpost. Op de inkoopprijs van waterstof hebben de projectmanagers geen invloed, maar wel op het waterstofverbruik per gereden kilometer. De doelstellingen werden hierbij overtroffen, regelmatig werd een brandstofverbruik geregistreerd van 6,5 kilo per 100 km.

Het inventariseren van ervaringscijfers is slechts een tussenstap. JIVE heeft zich ook beziggehouden met het delen van de ervaringen met busbedrijven in de hele Europese markt. De initiatiefnemers organiseerden roadshows voor brandstofcelbussen in Centraal- en Oost-Europa, waarbij in totaal 13 landen werden aangedaan. Een vierde roadshow staat gepland voor Scandinavië medio 2025. De evenementen hebben het bewustzijn vergroot en de adoptie van waterstofbussen in een toenemend aantal landen ondersteund.

“Ik ben er trots op te kunnen zeggen dat het vlaggenschipproject JIVE onze initiële doelstellingen heeft overtroffen door 131 waterstofbrandstofcelbussen in te zetten, wat aanzienlijke kostenbesparingen, technologische vooruitgang en milieuvoordelen heeft gebracht. JIVE heeft ook de weg vrijgemaakt voor verdere acceptatie van brandstofcelbussen in andere Europese steden en dient als een succesvol voorbeeld van het leiderschap van de EU bij het bereiken van koolstofneutraliteit tegen 2050", aldus Mirela Atanasiu, hoofd van Unit Operations and Communication, Clean Hydrogen Partnership.

"Er zijn veel lessen geleerd die zeer relevant zijn voor openbaarvervoersautoriteiten, exploitanten en anderen die geïnteresseerd zijn in waterstof in mobiliteitstoepassingen. Ik zou alle geïnteresseerde partijen willen aanmoedigen om te profiteren van de uitkomsten van het project", aldus Michael Dolman, JIVE-projectcoördinator.

De projecten JIVE en JIVE2, die respectievelijk in januari 2017 en januari 2018 van start gingen, zorgen voor ongeveer 300 zero-emissie brandstofcelbussen en bijbehorende infrastructuur in 16 Europese steden en regio's. De bussen van JIVE en JIVE2 worden ingezet in steden en regio's in Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk.

Over het gebruik en de ervaring met waterstofbussen in het Verenigd Koninkrijk is onlangs een rapport verschenen dat u kunt vinden via deze link (Engelstalig)

 Foto: in de Zuid-Franse stad Pau rijden 8 exclusieve trambussen op waterstof

Lees ook: frankrijk-olympische-en-paralympische-spelen-wereldwijde-showcase-voor-voertuigen-op-waterstof

Een indrukwekkende waterstof-show in Parijs. De Japanse voertuigenfabrikant Toyota laat tijdens de Olympische en Paralympische spelen zien welke emissievrije en emissiearme mobiliteitsoplossingen nu al mogelijk zijn. Vooral op het gebied van waterstof is er deze zomer in de Franse hoofdstad veel innovatie te zien. Meer dan 1500 verschillende voertuigen op waterstof zorgen dagelijks voor het vervoer van sporters en officials naar de juiste locaties. Om de voertuigen van voldoende waterstof te voorzien is in en rond Parijs het afgelopen jaar een netwerk van waterstoftankstations opgericht.

Het vervoersmiddel dat het meest te zien is in het straatbeeld van Parijs is de waterstofauto Toyota Mirai. Er rijden al 1000 taxi’s op waterstof onder de naam Hype in de Franse hoofdstad en daaraan heeft Toyota er nog eens 500 toegevoegd. Ook na de spelen blijven deze taxi’s op waterstof in het gebied rijden. Grote blikvangers zijn de bussen op waterstof (foto). Dit zijn CaetanoBus H2.City Gold-bussen en Iveco Crossway-touringcars die door de Franse GCK-groep zijn aangepast om op waterstof te kunnen rijden in opdracht van het bedrijf BE Green. Deze voertuigen zijn uitgerust met een Toyota Motor Europe TFCM2-brandstofcel.

Toyota heeft van de Franse autoriteiten de nodige complimenten gekregen voor zijn twee op waterstof aangedreven Paralympische bussen die speciaal zijn ontworpen voor rolstoelen. Hiermee kunnen complete teams van rolstoelbasketbal- of rugbyteams samen emissievrij reizen. Daarnaast zijn er in Parijs vrachtwagens, boten en vorkheftrucks op waterstof te zien. Uit het Verenigd Koninkrijk zijn tijdelijk een aantal pick-ups op waterstof van het type Hilux naar Parijs verscheept. Deze voertuigen gaan uiteindelijk terug naar het VK, omdat het stuur rechts zit.

Toyota streeft ernaar om de CO2-uitstoot van voertuigen tijdens de Spelen van Parijs 2024 met 50% te verminderen in vergelijking met die van eerdere Spelen. Bovendien is bijna 60% van alle voertuigen in Europa geproduceerd, waaronder 37% in Frankrijk, wat bijdraagt ​​aan de visie van duurzame en lokaal geproduceerde producten voor de Olympische en Paralympische Spelen. 

De vloot emmissievrij voertuigen tijdens de Olympische en Paralympische Spelen is een belangrijke tussenstap naar grotere wereldwijde doelen. Toyota heeft als doel om in 2040 koolstofneutraliteit in Europa te bereiken.

Lees ook: duitsland-fendt-test-in-het-emsland-twee-innovatieve-emissievrije-tractoren-op-waterstof

Trekkerfabrikant Fendt test in het noordwesten van Duitsland twee tractoren op waterstof. Deze vinden plaats op de boerderij van Ralf en Daniel Janssen in Haren, in de deelstaat Nedersaksen, vlak over de Nederlandse grens bij Emmen. De trekkerfabrikant die is gevestigd in de zuidelijke regio Allgäu meldt dat de huidige modellen eerst goed moeten worden getest alvorens gekeken wordt naar serieproductie. En dan is het nog de vraag of er waterstoftankstations in de regio zijn te vinden.

Op de testboerderij zijn vader en zoon Janssen enthousiast over de nieuwe technologie, laten ze weten aan de regionale zender BR24. De trekkers verschillen qua rijgedrag niet van conventionele dieseltrekkers. Tijdens de praktijkproef verspreiden ze mest en bewerken de grond. Dit zijn normale dagelijkse werkzaamheden op de varkens- en akkerbouwboerderij.

Projectingenieur Christian Nöß en zijn collega’s van Fendt hebben drie jaar aan het prototype gewerkt. De ervaringen van de boeren moeten hem helpen bij verdere ontwikkeling. “We vertrouwen op feedback van de boeren en we nemen ook verzoeken om verbetering mee.”

De twee waterstoftrekkers hebben zo’n 140 pk. Wat uit de uitlaat komt is pure waterdamp (foto). Een brandstofcel produceert elektriciteit uit waterstof, die op zijn beurt een elektromotor aandrijft. In de tank op het dak van de bestuurderscabine kan 21 kilogram waterstof onder 700 bar. Dit komt grofweg overeen met de energie uit 100 liter diesel en is voldoende voor een bedrijfstijd van vijf tot acht uur. Voor krachtigere tractoren zou een grotere waterstoftank nodig zijn, maar die mag ook niet te zwaar zijn. "Er is simpelweg geen ruimte meer voor meer waterstof onder de motorkap", legt Christian Nöß uit.

Een tank vullen met waterstof is momenteel twee keer zo duur als 100 liter diesel. En groene waterstof is niet overal in Duitsland verkrijgbaar. Maar in Emsland wel, hier staat al drie jaar een windpark, waarbij ook de Janssens betrokken zijn. Het bijzondere eraan is dat tijdens de bouw ook opslagmogelijkheden voor de opgewekte elektriciteit zijn gepland. Op dagen met harde wind produceren de windturbines meer elektriciteit dan er in de regio gebruikt kan worden en wordt de overtollige stroom enkele kilometers verderop omgezet naar waterstof.

De goede waterstofinfrastructuur was de reden dat Fendt de praktijktesten in het Emsland uitvoert. De boeren moeten zo’n vijf kilometer rijden naar het waterstoftankstation. En dat betekent tijdsverlies. In de toekomst willen ze graag direct in het veld kunnen tanken met een mobiele waterstoftrailer. Na de eerste testdag is Ralf Janssen zeer tevreden: "Het werk vordert iets langzamer dan bij een grote tractor. Maar de rijervaring is volkomen normaal."

“Het hangt onder meer af van de randvoorwaarden van de waterstofinfrastructuur wanneer de tractoren daadwerkelijk in serieproductie kunnen gaan”, zegt ontwikkelaar Christian Nöß op BR24: "In principe bevindt de ontwikkeling van de tractoren zich nog in een vroeg stadium. Wanneer we echt voor de markt gaan produceren en hoeveel ze gaan kosten, kan ik dit moment nog niet te zeggen.”

Lees ok: nederland-holthausen-presenteert-emissievrije-bestelwagen-voor-personenvervoer-op-waterstof

Holthausen Clean Technology uit de Nederlandse plaats Hoogezand presenteert een bestelwagen voor personenvervoer op waterstof. Het voertuig van 3,2 ton rijdt geheel emissievrij met een brandstofcel van 80 kW, heeft een elektromotor op de achteras en een laadvermogen van 960 kilo.

Holthausen heeft het voertuig ontwikkeld en daarbij veel oog gehad voor laadruimte. Daarom zijn de waterstoftanks onder het chassis geplaatst, zodat de volledige laadvloer vrij beschikbaar blijft. In de tanks kan in totaal 7,6 kilo waterstof worden opgeslagen en dat levert een actieradius op van ongeveer 650 kilometer. Holthausen meldt dat de bus in 5 minuten vol getankt kan worden. Het voertuig is ook geschikt voor technische diensten. 

Het voertuig van het type HyCarl 80  heeft voldoende vermogen om een aanhangwagen te trekken en is ook leverbaar als pickup, met een lange of korte wielbasis en op basis van een TGE of Crafter in de uitvoeringen van 3,5 of 4,2 ton.

Lees ook: circul8-energy-bouwt-waterstoffabriek-van-105-mw-in-midden-nederland

Circul8.energy, een bedrijf dat in Midden-Nederland actief is in de opwekking en opslag van hernieuwbare energie, gaat een eigen electrolyzer bouwen voor de productie van groene waterstof. De waterstoffabriek krijgt een capaciteit van 105 MW en wordt opgebouwd met modules van 5 MW. De stroom voor de H2-productie is afkomstig uit zonneparken en windmolens in de provincie Flevoland.

Doordat de fabriek wordt aangesloten op het GDS, het Smart Grid Flevoland, zijn er geen beperkingen voor de netaansluiting. Onlangs tekenden Circul8 en Equans de ‘ATO’, de Aansluit- en Transportovereenkomst, voor het HyDeer project. Dit bevestigde officieel de netaansluiting op het smart grid en brengt de productie van groene waterstof weer een stap dichterbij.

Eerder deze zomer heeft Circul8 al een vergunningsaanvraag ingediend voor de 105 MW-installatie die komt te staan nabij Lelystad. De eerste fase, met een elektrolyse-capaciteit van 20 MW, is naar verwachting eind 2025 operationeel. De fabriek zal dan groene waterstof produceren van brandstofcelkwaliteit. Als de volledige 105 MW operationeel is betekent dat een groene waterstofproductie van 11.000 ton per jaar. Daarvan zal uiteindelijk 80% worden verkocht aan bedrijven die via een pijpleiding zijn aangesloten, de andere 20% gaat via wegtransport naar de klant. De initiatiefnemers denken daarbij aan productiebedrijven en mobiliteit. De compressoren van Circul8 kunnen waterstof opdrukken tot maximaal 500 bar.

De productielocatie is verbonden met het GDS 'Smart Grid Flevoland', dat meer dan 300 MW aan zonne- en windcapaciteit beschikbaar heeft. De fabriek gaat gebruikmaken van de overschotten aan groene energie die anders verloren zouden gaan. Er is een directe verbinding met het 43,8 MWp Circul8 zonnepark en een overeenkomst om het GDS te verbinden met het 380 kV TenneT transportnet, wat een elektrolysercapaciteit tot 500 MW mogelijk maakt.
Een belangrijke partner in het HyDeer-project is de Wageningen University (WUR). Doel is waterstof in te brengen als nieuw energiesysteem in de landbouw, zodat zware tractoren over kunnen naar waterstof.

Circul8 is geen praatclub en heeft inmiddels verschillende duurzaamheidsprojecten daadwerkelijk gerealiseerd. Het bedrijf beheert drie zonneparken met een totale capaciteit van 100 MW. Deze zonneparken zijn verbonden aan een zelfontwikkeld privaat elektriciteitsnetwerk. Het bedrijf heeft ook een batterij-opslagproject van 60 MWh-30 MW opgezet. De zonneparken, batterijopslag en de uiteindelijke waterstoffabriek bevinden zich aan de Edelhertweg 15 in Lelystad.

Lees ook: spanje-nieuwe-onderzeese-waterstofpijpleiding-voor-groene-waterstoftussen-barcelona-en-marseille

Een belangrijke stap voor de ontwikkeling van een Europees waterstofnetwerk via pijpleidingen. De Spaanse overheid heeft een vergunning verleend voor de aanleg van de waterstofleiding H2Med, die de stad Barcelona via een pijp onder de Middellandse zee verbindt met de Franse havenstad Marseille. Internationaal gezien is de pijpleiding van groot belang. De pijp moet Noord-Europa vanaf 2030 voorzien van groene waterstof die op het Iberisch schiereiland in Portugal en Spanje moet worden geproduceerd. Een eerder plan om de pijpleiding over land via de Pyreneeën te laten lopen werd jarenlang tegengewerkt door milieubewegingen.

Het bedrijf Enagas, beheerder van het Spaanse gasnetwerk, heeft de opdracht gekregen om onderzoek te doen naar verschillende technieken voor het project. Spanje is voorstander van de waterstofpijpleiding die nu is goedgekeurd door de ministerraad. Het betreft de aanleg, inbedrijfstelling, monitoring en onderhoud van pijpleiding- en ondergrondse opslagprojecten van waterstof, zo staat in het persbericht. Naast de pijpleiding moet er worden geïnvesteerd in grootschalige ondergrondse waterstofopslag.

Het H2Med-project wordt flink aangejaagd door Madrid en Berlijn en moet het mogelijk maken om zeer efficiënt groene waterstof via Frankrijk naar de landen in Noord-Europa te transporteren. H2Med werd begin april door Brussel uitgeroepen tot “project van gemeenschappelijk belang”. Volgens de ontwerpers zal het tegen 2030 bijna 10% van de in Europa verbruikte waterstof kunnen transporteren, oftewel bijna twee miljoen ton per jaar. Het doel is om de decarbonisatie van de Europese industrie te versnellen door deze toegang te geven tot schone energie, die op grote schaal in Spanje en Portugal wordt geproduceerd dankzij talrijke wind- en zonne-parken.

Lees ook: internationale-samenwerking-tussen-qair-en-resato-bij-bouw-waterstoftankstations

De Nederlandse fabrikant van waterstoftankstations Resato heeft een strategische overeenkomst getekend met de Franse energieleverancier Qair. Resato gaat een aantal waterstoftankstations leveren voor projecten in Frankrijk en IJsland. Het eerste H2-station moet eind dit jaar operationeel zijn in Occitanië, in het zuidwesten van Frankrijk. Dit tankstation is openbaar en gaat waterstof leveren voor de mobiliteit onder 350 en 700 bar. De groene waterstof wordt door Qair regionaal geproduceerd in Port-la-Nouvelle.

Qair is een wereldwijd bedrijf dat zich bezighoudt met de ontwikkeling van duurzame energie. Deze komt uit zon en wind, maar ook uit getijden-wisseling. Vorig jaar maakte het bedrijf bekend dat het subsidie heeft binnengehaald voor de bouw van vijf waterstoftankstations in Occitanië.

In dezelfde regio, voor de Franse kust tussen Narbonne en Perpignan, ontwikkelt Qair een drijvend windpark en een productielocatie voor groene waterstof. Beide projecten zijn inmiddels volop in aanbouw en moeten eind dit jaar operationeel zijn. Ruim een jaar geleden is de bouw van de enorme electrolyzer aan de Middellandse zee begonnen en over een half jaar moet de eerste waterstof worden geproduceerd. De productiefaciliteit kost 60 miljoen euro en zal in eerste instantie jaarlijks 3 miljoen kilo waterstof produceren uit groene energie. Binnen vijf jaar moet de productie zijn verdubbeld.  

“De 3.000 ton die we in eerste instantie gaan produceren, is bestemd voor de zware mobiliteit”, zegt Pierre-Brice Valerio, hoofd waterstoftechniek van het bedrijf Qair. “Dat betekent dat er veel fossiele brandstof wordt bespaard en er 30 ton CO2 niet in de atmosfeer terechtkomt”.  Vier elektrolysers gaan in eerste instantie zuurstof en waterstof uit water halen. Het water dat nodig is voor de productie van waterstof zal uitsluitend afkomstig zijn van een afvalwaterzuiveringsinstallatie. De levering van groene stroom wordt gedeeltelijk verzekerd door de realisatie van twee zonneparken met een totaal vermogen van 20 MW op twee nabijgelegen sites, waaronder een braakliggend terrein van 12 hectare. Er komt ook een nieuw  30 MW offshore proefpark met drijvende windturbines voor de kust van Port-la-Nouvelle.

Als de fabriek rond 2030 helemaal operationeel is gaan acht electrolysers van elk 18,6 MW dagelijks 16-duizend kilo groene waterstof produceren. Het vinden van afnemers voor deze hoeveelheid waterstof is nog niet afgerond. Klanten worden gezocht in een straat van 200 km. De eerste afnemer van waterstof wordt een baggeraar voor de kust. Een ander deel gaat naar de eigen waterstoftankstations.

Lees ook: nederland-ground-power-unit-op-waterstof-zorgt-voor-emissievrije-stroom-voor-vliegtuigen

Op Schiphol Amsterdam Airport is een bijzonder apparaat te zien. Een Ground Power Unit, kortweg GPU, zorgt voor de stroomvoorziening van stilstaande vliegtuigen. De GPU is geheel emissievrij, werkt op groene waterstof en is ontwikkeld door Delftse waterstof scale-up zepp.solutions in samenwerking met Dynell, een Oostenrijkse GPU fabrikant.

De GPU wordt ingezet als vliegtuigen geparkeerd staan aan de gate. In het verleden kwam de stroom van de vliegtuigmotoren die bleven draaien of aggregaten op diesel. Met de GPU, een aggregaat op waterstof, wordt de stroomvoorziening emissievrij  

Schiphol werkt ernaartoe om uitstootvrij te zijn met alle eigen activiteiten op de grond. Een deel van de stilstaande vliegtuigen aan de gates worden nu al van stroom voorzien door de batterij-gebaseerde e-GPU's (electric Ground Power Units). Een uitdaging in het gebruik van deze e-GPU’s is dat ze naar laadpunten verplaatst moeten worden om daar te worden opgeladen. De nieuwe H2-GPU kan door een tankwagen op locatie worden bijgetankt, wat een aanzienlijke tijdsbesparing oplevert. In de GPU kan 16,8 kilo waterstof worden opgeslagen onder 350 bar. Dat is aanzienlijk meer energie dan e-GPU’s met batterijen, waardoor diesel-GPU’s op dit moment soms nog noodzakelijk blijven. De H2 GPU kan daarin ook een oplossing bieden.

Tijdens de pilot op Schiphol wordt uitsluitend gebruik gemaakt van groene waterstof, geproduceerd zonder CO2 uitstoot met elektriciteit van zon en wind.

De test wordt uitgevoerd in samenwerking met KLM en verschillende partners en wordt mede gesubsidieerd door de EU. De H2-GPU is ontwikkeld door zepp.solutions, een scale-up uit Delft, en de Oostenrijkse GPU-producent Dynell. KES beheert de GPU-pool op Schiphol en verzorgt het gebruik. De GPU wordt mede gesubsidieerd door de EU en is onderdeel van TULIPS, een Europees samenwerkingsverband van 29 luchtvaartpartijen en kennisinstituten, geleid door de Royal Schiphol Group.

Zepp.solutions is een toonaangevende leverancier van waterstof-brandstofcelsystemen in Europa. Het bedrijf ontwerpt en produceert drop-in brandstofcelsystemen voor verschillende heavy-duty markten. Zepp.solutions ondersteunt haar klanten bij de overgang naar emissievrije activiteiten door volledig geïntegreerde waterstof-brandstofcelsystemen aan te bieden met een minimale integratiecomplexiteit.

Video: bekijk het filmpje van de GPU via deze link

Lees ook: zwitserland-jekta-en-zeroavia-gaan-samenwerken-bij-ontwikkeling-van-h2-amfibievliegtuigen

De Zwitserse ontwikkelaar van amfibievliegtuigen Jekta gaat samenwerken met waterstofspecialist ZeroAvia voor het vliegen op waterstof.  Jekta is volop bezig met de ontwikkeling van het amfibievliegtuig PHA-ZE 100 en gaat daarin het brandstofcelsysteem van ZeroAvia plaatsen. Het amfibievliegtuig kan landen op gewone vliegvelden, maar ook op het water. Het bedrijf verwacht dat er tussen 2026 en 2030 een wereldwijde vraag is naar meer dan 400 emissievrije vliegtuigen.

Hoewel de batterijtechnologie zich blijft ontwikkelen, zet Jekta zich in om alle mogelijke opties te onderzoeken die het bereik van zijn emissievrije vliegtuigen kunnen vergroten. Aangedreven door ZeroAvia's brandstofcel-PGS, wordt verwacht dat de PHA-ZE 100 een vliegafstand van maximaal 500 tot 600 km kan halen en de lading met maximaal één ton gaat verhogen, waardoor de capaciteit van het vliegtuig nog verder wordt vergroot. De operationele en onderhoudskosten gaan ook naar beneden door een verwachte levensduur van de brandstofcel van 20-duizend uur.

George Alafinov, CEO van JEKTA Zwitserland, is enthousiast over partner ZeroAvia. “Door samen te werken met ZeroAvia en een geschikt brandstofcelsysteem te definiëren, kunnen we onze potentiële klanten de keuze bieden uit twee emissievrije brandstofbronnen, batterij-elektrisch en waterstof-elektrisch. Het waterstofsysteem levert een levensvatbaar alternatief voor traditionele batterijen en belooft een aanzienlijke toename van het bereik. Dat betekent dat het vliegtuig geschikt is voor langere regionale routes. De batterijvoedingsoptie is geschikt voor kortere vliegafstanden. ZeroAvia heeft een sterke marktpositie met een gedegen financiering, een indrukwekkende reeks samenwerkingsverbanden en een goed ontwikkelde infrastructuur, die allemaal hebben bijgedragen aan onze beslissing om met hen samen te werken.”

Zoals Waterstof Magazine eerder meldde is het ZeroAvia al gelukt om een 19-persoons passagiersvliegtuig op waterstof te laten vliegen. De pionier heeft inmiddels een samenwerkingsverband met 20 vliegvelden wereldwijd en ontwikkelt naast vliegtuigen ook de tankinfrastructuur en de productie van waterstof op de vliegvelden.

Lees ook: vliegende-luchttaxi-op-vloeibare-waterstof-maakt-testvlucht-van-ruim-900-kilometer

Een nieuwe stap richting emissievrij vervoer tussen regionale luchthavens.  Het Amerikaanse bedrijf Joby Aviation maakt bekend dat het twee weken geleden een proefvlucht met een stille en emissievrije luchttaxi op waterstof heeft uitgevoerd. Het vliegtuig, dat lijkt op een drone, kan verticaal opstijgen en landen, waarna de propellers naar voren worden gekanteld om vervolgens als een gewoon vliegtuig te kunnen vliegen. Joby Aviation dat inmiddels ruime ervaring heeft met batterij-elektrische luchttaxi’s meldt dat de actieradius spectaculair is gestegen. Een vliegtuig op batterijen heeft een bereik van ongeveer 160 kilometer, de luchttaxi op waterstof haalde 902 kilometer. En toen zat er nog 10% waterstof in de tanks.

Het grote voordeel van waterstofkracht is dat de emissies niets meer zijn dan waterdamp. Het grote nadeel zijn de kosten van waterstof. Helemaal voor het testvliegtuig, hierin zat zeer kostbare vloeibare waterstof. Voor de testvlucht is 36 kilo verbruikt.

Joby hoopt het waterstofbrandstofcelsysteem kunnen gebruiken als een range extender voor zijn bestaande elektrische vliegtuigen. “Met een combinatie van waterstof en elektriciteit kunnen we het regionaal reizen opnieuw definiëren”, aldus CEO JoeBen Bevirt van Joby Aviation. Hij verwacht dat het grootste deel van het ontwerp, de tests en de certificering die het bedrijf heeft voltooid voor het elektrische vliegtuig kan overgaan naar waterstof-luchttaxi’s.

De spectaculaire testvlucht werd vorige maand voltooid in Marina, Californië. Het gebruikte vliegtuig was een omgebouwd Joby batterij-elektrisch prototype, uitgerust met een vloeibare waterstofbrandstoftank en een brandstofcelsysteem. Volgens Joby landde het testvliegtuig met nog 10% waterstofbrandstof in de tank en had het al meer dan 40.000 kilometer aan tests afgelegd als batterij-elektrisch vliegtuig. De vliegende taxi kan tot vier passagiers vervoeren en haalt snelheden van meer dan 320 kilometer per uur.

JoeBen Bevirt, oprichter en CEO van Joby, zegt: "Nu onze batterij-elektrische luchttaxi de manier waarop we ons door steden verplaatsen fundamenteel gaat veranderen, zijn we enthousiast dat we nu een technologische stap kunnen zetten die regionaal reizen met waterstof-elektrische vliegtuigen gaat veranderen.”

Het brandstofcelsysteem is ontworpen en gebouwd door het Duitse bedrijf H2FLY en produceert elektriciteit, water en warmte. De elektriciteit die door de waterstofbrandstofcel wordt geproduceerd, drijft de zes elektromotoren van het Joby-vliegtuig aan, waarbij batterijen extra vermogen leveren, voornamelijk tijdens het opstijgen en landen.

Lees ook: naast-bussen-op-waterstof-komt-er-ook-een-h2-hub-in-aberdeen

De ervaring met 15 bussen op waterstof is de regio Aberdeen, in het noorden van Schotland, goed bevallen. De bussen zijn de afgelopen jaren ingezet om passagiers emissieloos binnen het gebied te verplaatsen en zijn mede mogelijk gemaakt door het Europese subsidieproject JIVE1. In het centrum van de Schotse plaats is een waterstoftankstation geplaatst. Nu JIVE1 ten einde loopt is het tijd voor een evaluatie. De initiatiefnemers zijn tevreden, het vervoersbedrijf heeft besloten om 10 extra bussen aan te schaffen. De gemeente gaat een waterstofhub voor nog meer voertuigen te realiseren.

De 15 waterstofbussen rijden in Aberdeen sinds januari 2021. In totaal hebben ze inmiddels 2.150.927 kilometer afgelegd. Het waterstofverbruik is relatief laag, de bussen verbruiken 6,29 kilo H2 per 100 km.

De algemene doelstellingen van de projecten JIVE1 en JIVE 2 zijn om Europa-breed de aankoopprijs van bussen op waterstof te laten dalen tot 625.000 tot 650.000 euro door schaalvoordelen bij de productie. Samen met de bussen komen er door heel Europa meerdere H2-tankstations met hoge capaciteit. De tankstations moeten zeer betrouwbaar zijn om de uitval van de bussen te minimaliseren. Uiteindelijk moet worden aangetoond dat bussen met een brandstofcel een volwaardig alternatief zijn van bussen op fossiele brandstof.

In Aberdeen zijn de partners na enkele jaren zeer tevreden. De 15 bestaande FC-bussen blijven rijden, daarnaast worden er nog 10 nieuwe waterstofbussen aangeschaft. En er komt een nieuwe waterstofhub. BP Aberdeen Hydrogen Energy Limited – de joint venture tussen bp en de gemeenteraad van Aberdeen – heeft aangekondigd dat het definitieve investeringsbesluit hiervoor is genomen. Dit ondersteunt de ambities van de regio op het gebied van energietransitie en haar streven om een ​​leider te worden op het gebied van koolstofarme energie.

Het geplande knooppunt zal bestaan ​​uit een waterstofproductie-, opslag- en distributiefaciliteit aan Hareness Road in Aberdeen. De faciliteit zal worden aangedreven door elektriciteit die wordt opgewekt door een zonnepark dat op de voormalige vuilstortplaats van Ness wordt geïnstalleerd.

Raadslid Ian Yuill, co-leider van de gemeenteraad van Aberdeen, is enthousiast over deze nieuwe ontwikkeling: "Deze investering door de raad en bp is een belangrijke stap in de richting van de realisatie van het Aberdeen Hydrogen Hub-project. Aberdeen is een leider onder steden in het op de markt brengen van waterstof voor openbaar vervoer. Dit project staat centraal in onze visie om het aanbod en de vraag naar waterstof als brandstof te vergroten ter ondersteuning van de klimaatdoelstellingen van de stad."

Raadslid Christian Allard, co-leider van de gemeenteraad van Aberdeen, voegde toe: " Wie had gedacht dat we een zonnepark zouden hebben dat zou helpen bij het produceren van groene waterstof hier in Aberdeen? Het project zal de stad bekendheid geven als de netto-nulhoofdstad van Europa."

Ook bij partner bp zijn ze tevreden. Louise Kingham, Senior Vice President Europe bij bp, laat weten: "De gemeenteraad van Aberdeen verdient enorm veel lof voor het tonen van leiderschap bij het uitvoeren van hun plannen om koolstofarme energieoplossingen te leveren. Voor bp is dit verder bewijs van hoe we Groot-Brittannië steunen door te investeren in de energiebehoeften van vandaag en morgen."

Na dit besluit wil de joint venture overgaan tot de start van de bouwactiviteiten, die naar verwachting vóór eind 2024 van start gaan. De waterstofproductie start vanaf 2026 en zodra de hub operationeel is, kan deze in de beginfase van het project jaarlijks zo'n 300 ton groene waterstof leveren. Dit is genoeg om 25 bussen en een vergelijkbaar aantal andere voertuigen van het wagenpark per dag van brandstof te voorzien.

Lees ook: waterstof-aggregaten-zorgen-voor-groene-stroom-tijdens-grand-prix-formule-1

De Belgische leverancier van stroomaggregaten e-power was afgelopen weekend actief bij de Formule 1 tijdens de Grand Prix van België. Tijdens het evenement leverden de waterstofgeneratoren van e-power probleemloos de benodigde energie voor de elektrische shuttlewagens van VIP-gasten en van de F1-coureurs. Dankzij de groene stroom van e-power pendelden de F1-coureurs tussen de verschillende circuitgebieden en werden de VIP-gasten probleemloos van parkeerplaats naar circuit vervoerd.

Christophe Inzé, General Manager bij e-power is trots op de prestaties van het bedrijf uit Nieuwerkerken. “De samenwerking met e-power is goed ontvangen door VIP-gasten. De innovatieve waterstof-technologie werd voor het eerst toegepast tijdens de Grand Prix van België. Ons bedrijf is enthousiast over de bijdrage en gaat kijken naar verdere mogelijkheden in de toekomst.”

De stroomaggregaten van e-power werken niet met een brandstofcel, maar met een waterstof-verbrandingsmotor. Voor e-power een weloverwogen keuze. “Met onze waterstofgenerator vertrouwen we op de bekende en betrouwbare technologie van de verbrandingsmotor. Door onze opstelling op deze technologie te baseren, kunnen we deze generatoren betaalbaar houden,” zegt Jens Fets, Business Support Director bij e-power. “Met een paar aanpassingen aan de motor kunnen we deze verbrandingsmotor 100% op waterstof laten draaien. Zelfs de zuiverheid van de waterstof kan aanzienlijk lager zijn dan de zuiverheid die nodig is voor brandstofcellen. We zijn er erg trots op dat we de organisatie bij dit project hebben kunnen ondersteunen.”

e-power leverde vier 45kVA waterstofgeneratoren voor het evenement in de Ardennen. De generatoren zijn gevoed met 220 kg waterstof. Hiermee werd het mogelijk om 2400kWh aan elektriciteit op te wekken, wat overeenkomt met 35 volledige batterij-ladingen. Deze 35 ladingen waren voldoende om de elektrische shuttles vier dagen te laten rijden.

e-power blijft zich inzetten voor de ontwikkeling en inzet van oplossingen voor hernieuwbare energie. Het succes van deze inzet tijdens het Formule 1-evenement onderstreept het potentieel van waterstof als een levensvatbare en milieuvriendelijke energiebron voor grootschalige evenementen, aldus het bedrijf.

Lees ook: nederland-1-miljard-subsidie-voor-opschaling-productie-van-groene-h2-via-electrolyse

Goed nieuws voor Nederlandse initiatieven voor de productie van groene waterstof. Er wordt bijna 1 miljard euro subsidie beschikbaar gesteld om initiatieven bestaanszekerheid te geven. Deze is verdeeld in een ondersteuning van maximaal 80% in de operationele kosten en een variabel bedrag per geproduceerde kilo. De Europese Commissie heeft op grond van de EU-staatssteunregels een Nederlandse regeling van €998 miljoen goedgekeurd om de productie van hernieuwbare waterstof te ondersteunen. De maatregel draagt bij tot de ontwikkeling van hernieuwbare waterstof in overeenstemming met de doelstellingen van de EU-waterstofstrategie en de Europese Green Deal. De regeling draagt ook bij tot de doelstellingen van het REPowerEU-plan om de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen te verminderen en de groene transitie te versnellen.

Nederland heeft de Commissie van het voornemen om een regeling van €998 miljoen in te voeren om de elektrolysecapaciteit te vergroten en de productie van hernieuwbare waterstof te ondersteunen. De regeling zal de bouw van minstens 200 MW elektrolysecapaciteit ondersteunen. De steun wordt toegekend via een concurrerende biedprocedure die naar verwachting in 2024 zal worden afgerond.

De aanbesteding staat open voor projecten met een capaciteit van minstens 0,5 MW. Het gaat om steun in de vorm van een rechtstreekse subsidie waarbij een initiële investeringssubsidie tot 80% van de investeringskosten en een variabele premie over een periode van vijf tot tien jaar worden gecombineerd. Begunstigden moeten aantonen dat ze voldoen aan de EU-criteria voor de productie van hernieuwbare brandstoffen van niet-biologische oorsprong. Die zijn bepaald in de gedelegeerde handelingen over hernieuwbare waterstof.

De regeling zal bijdragen tot de inspanningen van Nederland om 500 MW elektrolysecapaciteit te bereiken in 2025 en 3-4 GW tegen 2030. Ze ondersteunt ook de ambities van de EU om uiterlijk 2024 ten minste 6 GW aan elektrolyse-installaties voor hernieuwbare waterstof te installeren en uiterlijk 2030 ten minste 40 GW. Nederland verwacht dat de regeling ertoe zal leiden dat er tot 2030 per jaar een equivalent van ongeveer 55 kiloton CO2 wordt vermeden. Dat draagt bij tot de klimaatdoelstellingen van Nederland en de EU. Beoordeling door de Commissie De Commissie heeft de maatregel getoetst aan de staatssteunregels van de EU, deze is toegestaan.

De Commissie heeft met name het volgende geconstateerd:

• De regeling is noodzakelijk en passend om de productie van hernieuwbare waterstof te vergemakkelijken. Ze ondersteunt tevens de doelstellingen van belangrijke EU-beleidsinitiatieven, zoals de Europese Green Deal, de EU-waterstofstrategie en het REPowerEU-plan.
• De maatregel heeft een stimulerend effect, aangezien de begunstigden de betrokken investeringen zonder overheidssteun niet zouden uitvoeren.
• Nederland heeft voldoende waarborgen ingevoerd om ervoor te zorgen dat de regeling een beperkte impact op de mededinging en het handelsverkeer binnen de EU heeft. De begunstigden zullen met name worden geselecteerd volgens een open, transparante en niet-discriminerende biedprocedure en de steun zal beperkt worden tot het minimum dat nodig is om de projecten uit te voeren.
• De steun zal positieve effecten hebben die groter zijn dan eventuele concurrentieverstoring.

Op basis hiervan heeft de Commissie, op grond van de EU-staatssteunregels, de Nederlandse regeling goedgekeurd.

Afbeelding: Artist impression van de nieuwe waterstoffabriek van VoltH2 in Vlissingen (Nederland)

Lees ook: primeur-voor-visserijschool-op-corsica-eerste-emissievrije-opleidingsboot-op-waterstof

Een waterstofprimeur voor Corsica. De middelbare school Bastia Maririem Lycee heeft vanaf het komende schooljaar de beschikking over het opleidingsschip de Alba, een boot op waterstof. Het schip is het afgelopen jaar gebouwd op de Gatto scheepswerf in Martiques in Zuid-Frankrijk en de waterstofsystemen zijn de afgelopen maand getest in Fos-sur-Mer. Als deze zijn afgerond vaart de boot naar de stad Bastia op Corsica.

Alba is een boot van 19,95 meter lang, 5,6 meter breed en een diepgang van 1,53 meter. De romp is geoptimaliseerd om zo min mogelijk te verbruiken en een goede zeewaardigheid te bieden onder lokale omstandigheden (korte deining) met anti-rolkielen en trimvlakken. De boot is gebouwd van doordrenkte composietmaterialen met planken van sandwichmateriaal om het gewicht te optimaliseren. De materialen voor het dak van de bovenbouw en het stuurhuis zijn van biologische oorsprong.

Het schip is uitgerust met twee EODev REXH2-brandstofcellen van 70 kW en negen waterstoftanks aan dek. De brandstofcellen laden twee accubanken van elk 177 kWh op, die de twee Danfoss-elektromotoren van 200 kW, gekoppeld aan twee aslijnen, aandrijven. Het geheel levert de nodige kracht om aan de behoeften van het schip te voldoen, zowel bij het manoeuvreren als bij het vissen. Bij navigatie heeft het schip bij 10 knopen een autonomie van 180 mijl.

Tankstations voor waterstof zijn er nog niet op Corsica en al helemaal niet voor schepen. Maar daaraan wordt gewerkt. Voor het tanken zal Alba vanaf begin 2025 gebruikmaken van groene waterstof die wordt geproduceerd door groene stroom van een zonnepark enkele tientallen kilometers ten zuiden van Bastia. Hier wordt de waterstof in flessen geperst en per bundel richting het schip vervoerd.

Het waterstofschip is bedoeld om studenten op te leiden in visserijberoepen en zal worden uitgerust met sonar, een vogelradar en diverse apparatuur voor de mediterrane visserij, zoals een kraan, lieren en filets.  

“De uitrusting die nodig is voor elke opleiding is geïnstalleerd. De boot voldoet aan alle beroepsvoorschriften, zodat al onze studenten aan het einde van hun opleiding klaar zijn om de arbeidsmarkt te betreden”, benadrukt Julien Commetto van de maritieme opleiding in de lokale pers. “We vinden het zeer belangrijk dat onze studenten kennis kunnen maken met de modernste installaties. Dit type boot is een echte oplossing voor de milieuproblemen. Ik denk dat het een techniek is die zich verder zal ontwikkelen. Het grootste probleem, afgezien van het bijeenbrengen van de nodige fondsen, was het vinden van een oplossing voor de waterstofvoorziening die zo ecologisch verantwoord mogelijk is. Maar dat is uiteindelijk gelukt met een zonnepark om de hoek.”

De ontwikkeling van het eerste waterstofschip heeft 4 miljoen euro gekost.

Lees ook: nederland-publieke-opinie-positief-over-rol-van-waterstof-binnen-de-energietransitie

Nederlanders hebben een ‘vrij positief’ beeld over groene waterstof en hebben vertrouwen in organisaties die dit produceren, transporteren, opslaan en gebruiken. Dat blijkt uit het onderzoek ‘The public perception of green hydrogen in the Netherlands’ van TNO. Onderzoekers drukken organisaties op het hart te investeren in het behoud van dat vertrouwen. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat de ondervraagden niet veel vertrouwen hebben in de overheid op het gebied van waterstofontwikkelingen.

TNO voerde het onderzoek uit als onderdeel van het HyScaling-project. Dat is een consortium van hightech-productiebedrijven en kennisinstellingen met het doel een Nederlandse elektrolyse-industrie en groene waterstof-economie op gang te krijgen. Het consortium, met daarin partijen als VDL Energy Systems, de TU Delft en techniekbranchevereniging FME, streeft naar een kostenreductie van 25% tot 30% ten opzichte van de huidige state of the art elektrolysers. Ruim de helft van de partners wil uiteindelijk zelf de markt betreden met nieuwe onderdelen voor elektrolyse of wil zelfs complete systemen ontwikkelen.

TNO wil met deze studie benadrukken dat het consortium oog houdt voor de maatschappelijke acceptatie van de groenewaterstof-economie, naast alle aandacht voor technologisch onderzoek. Het onderzoeksbureau denkt dat een positieve publieke perceptie essentieel is voor een succesvolle opschaling van groene waterstof.

Lees ook: deel-van-europees-budget-voor-ontwikkelingshulp-verschuift-naar-waterstofprojecten

De Europese Unie haalt een deel van het geld voor investeringen in hernieuwbare energie, waaronder waterstof, uit het potje ‘ontwikkelingshulp’. Dat meldt de Nederlandse onderzoekssite Follow the Money die de geldstromen van de EU onderzoekt. De onderzoekers komen tot de conclusie dat ontwikkelingshulp explicieter dan voorheen ook de eigen Europese agenda moet dienen. Of het nu gaat om het terugdringen van migratiestromen of het stimuleren van de energietransitie.

De onderzoekers noemen als voorbeeld het Zuid-Amerikaanse land Chili. Op de uitgestrekte rode vlaktes van de Atacama-woestijn regent het vrijwel nooit. Het gebied is zo droog dat maar weinig dieren, planten of zelfs bacteriën er kunnen overleven. Maar te midden van die bijna buitenaardse leegte schitteren de beloften van zon en wind. Chili is een mekka voor hernieuwbare energie en heeft miljoenen geïnvesteerd om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. De Europese Unie heeft vorig jaar aangekondigd hier twee waterstofprojecten te gaan ondersteunen met een bedrag van 225 miljoen euro. Met dit geld kan Chili via groene energie meer waterstof opwekken en exporteren naar Europa. Het Europese geld komt deels uit het budget voor ontwikkelingshulp.

De onderzoekers van Follow the Money melden dat Chili beslist niet tot de armste landen van Zuid-Amerika behoort. Het inkomen is het op een na hoogste van het hele continent. Chili heeft geen recht op ontwikkelingsgeld.  

Het waterstofproject in de Atacama-woestijn is illustratief voor de huidige koers van de Europese Unie. Ontwikkelingshulp moet explicieter dan voorheen ook de eigen agenda dienen. Dus helpen bij de energietransitie, of bij het terugdringen van migratiestromen. Er gaat relatief gezien minder geld naar het oorspronkelijke doel: de sociale en economische ontwikkeling van de allerarmste landen. 

Het waterstofproject in Chili is onderdeel van ‘Global Gateway’, een van de paradepaardjes van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, melden de onderzoekers. Dit in 2021 gelanceerde internationale programma geldt als het belangrijkste instrument ‘voor investeringen in de hele wereld die onze prioriteiten ondersteunen’. Die prioriteiten zijn divers: van de aanpak van klimaatverandering tot ‘het beschermen van mondiale toeleveringsketens’. Bij haar aantreden in 2019 noemde Von der Leyen haar visie op ontwikkelingshulp als volgt: ‘Ontwikkelingssamenwerking moet strategisch en effectief zijn, waarde toevoegen, en bijdragen aan onze brede politieke prioriteiten.’

Op de Global Gateway Forum 2023 in Brussel presenteerde de EU aan meer dan negentig staatshoofden en 700 vertegenwoordigers van het bedrijfsleven haar ‘flagship-projecten’: 87 investeringsdoelen variërend van de productie van groene waterstof in Barbados en lithium in Argentinië, tot de verwerking van afval in Jordanië en de aanleg van een elektriciteitskabel in de Middellandse Zee tussen Egypte, Israël en Griekenland. En hiervoor is veel geld nodig.

Om de beoogde 300 miljard euro bij elkaar te schrapen, leunt de EU zwaar op bestaande ontwikkelingsbudgetten. Ook het bedrijfsleven doet een duit in het zakje. Of eigenlijk andersom. Want het geld van de EU dient vooral de risico’s af te dekken van de Europese bedrijven die investeren in Global Gateway-projecten. 

Brussel haalt de schouders op bij huidige kritiek. Desgevraagd stelt de Commissie dat het najagen van eigenbelang niet in strijd is met de ontwikkelingsdoelen, aldus Follow the Money.

Lees ook: japan-toyota-corolla-op-vloeibare-waterstof-defect-op-tweede-dag-van-super-taikyu-in-oita

Het had een mooi weekend moeten worden voor racefans in de Japanse regio Oita. De wereldwijd unieke Toyota Corolla op vloeibare waterstof neemt deel aan de zeer populaire rally. Na een succesvolle eerste zaterdag, ging het afgelopen zondag helemaal mis, het voertuig strandde tijdens een pitstop. De oorzaak zijn technische problemen buiten het waterstofsysteem. Dat functioneerde volgens de technisch specialisten van Toyota prima.

De grootste uitdaging bij voertuigen op vloeibare waterstof is de isolatie van de tank. Vloeibare waterstof heeft een temperatuur van -253 graden Celsius. En dat moet tijdens de hele race zo blijven, anders wordt de vloeibare massa omgezet in gasvorm en kan explosiegevaar ontstaan. De waterstoftechniek is zeer gecompliceerd. Het LH2ICE-voertuig voert waterstof van -253 graden Celsius in in een verbrandingskamer van meer dan 800 graden Celsius. Hierbij moet een temperatuurverschil van ruim 1000 graden Celsius worden overbrugd. Op de eerste dag tijdens de race van 5 uur lang hebben zich geen problemen voorgedaan. Op de tweede dag werd dat anders.

Volgens Takahashi, president van GR Company, ligt een van de problemen in de nieuwe 48Volt-stroomlijn die alleen op de Corolla met vloeibaar water is geïnstalleerd. Het belangrijkste apparaat in het systeem is een pomp voor vloeibare waterstof die de druk creëert die nodig is voor directe injectie. Voor deze pomp is een 48V-voedingsleiding gebruikt. Normaal gesproken gebruiken Toyota-bedrijfsvoertuigen een 12 volt of 24 volt. De  48V is een geheel nieuwe voedingslijn die is geïnstalleerd om de waterstofpomp aan te drijven. De generator van de 48v voedingslijn was verantwoordelijk voor de storing. Hierdoor is er een probleem met de pompaandrijving ontstaan, waardoor verder rijden niet mogelijk was.

Na ongeveer een uur pitstop kon het voertuig weer de baan op, het probleem veroorzaakt door de 48V-dynamo was opgelost. Het voertuig reed weer soepel over het circuit. In de slotfase van de race stopte de Corolla op vloeibare H2 echter opnieuw. Als gevolg van een abnormaal verbrandingsverschijnsel stopte de auto in de pitlane en kon de race niet volbrengen. Toyota denkt dat de hoge temperaturen in Japan hebben bijgedragen aan de storing.

Zoals president Takahashi eerder heeft laten weten bevindt de Corolla met vloeibaar water zich in het stadium waarin waterstofgerelateerde technologie nog maar net beschikbaar begint te komen. “Om verdere uitdagingen op een stabiele manier aan te kunnen blijven gaan, moeten we de stroomvoorziening en de warmtesystemen opnieuw evalueren.”

De fans in Oita hebben uiteindelijk toch nog heel veel rondjes van het bijzondere voertuig kunnen genieten.

Lees ook: klm-en-zeroavia-gaan-emissievrij-proefvliegen-op-vloeibare-waterstof

Een indrukwekkend complex op het industrieterrein Hessenpoort aan de noordkant van Zwolle. Achter Van der Valk en meubelgigant Ikea wordt de laatste hand gelegd aan de waterstoffabriek van H2Go. Met een electrolyser van 1,2 MW wordt hier vanaf eind augustus iedere dag bijna 500 kilo groene waterstof geproduceerd.

Waterstof Magazine krijgt van initiatiefnemer en eigenaar Jan Bastiaan (links op de foto) een rondleiding over het terrein. In een grote 40 ft container wordt water extra gezuiverd voordat het in het elektrolysersysteem wordt ingevoerd. H2Go heeft een contract afgesloten met diverse windparken voor de levering van groene stroom. Na de electrolyser komt het compressiesysteem waarbij waterstof in één stap wordt opgedrukt naar maximaal 550 bar. De eerste opslag vormen een aantal bundels met stalen gasflessen. Zijn die vol dat beschikt H2Go nog over een eigen waterstofcontainer voor de opslag van H2 onder hoge druk. Alle systemen zijn weggewerkt achter dikke betonnen wanden.

Het terrein voor de waterstoffabriek is gehuurd van de rioolwaterzuivering RWZI aan de Steinfurtstraat. Daarmee heeft Bastiaans een overeenkomst getekend. De zuurstof die vrij komt bij de productie van groene waterstof wordt gebruikt voor het reinigen van water bij de naastgelegen rioolwaterzuivering. Daarmee gaat het rendement van de waterstoffabriek flink omhoog. Bastiaans voert nu gesprekken met verschillende bedrijven op het industrieterrein om warmte te kunnen leveren. Als dat lukt stijgt het rendement tot ver boven de 90 procent. Dat is een unicum in de wereld van waterstofproductie. Naast de productielocatie staat een waterstoftankstation waar voertuigen straks waterstof kunnen tanken.

Voor de groene waterstof is inmiddels veel belangstelling, maar vaak is dat nog projectmatig. “Onze zeer zuivere waterstof is geschikt voor voertuigen met een brandstofcel of waterstofverbrandingsmotor, maar wordt ook gebruikt voor stroomopwekking op de emissievrije bouwplaats of bij festivals”, zegt Bastiaans. “En ook de woningen in de waterstofwijk in Hoogeveen worden ook voorzien van waterstof uit Zwolle." Bastiaans wacht nog op bedrijven die waterstof in hun productieproces willen gebruiken. “Dat kan als vervanging van aardgas, maar ook om zelf stroom te produceren als het elektriciteitsnet niet voldoende kan leveren.”

H2Go heeft een overeenkost getekend met Kuster H2 Energy in het Gelderse Babberich. Kuster beschikt inmiddels over vier waterstoftransportcontainers en kan de groene waterstof uit Zwolle voor een scherpe prijs overal in Nederland leveren.

Lees ook: nederland-delft-hydromotion-team-vaart-succesvol-met-boot-op-waterstof-naar-engeland

De afgelopen week heeft Nexus Energy uit Krimpen aan den IJssel een test uitgevoerd met een stroomaggregaat op waterstof. Het zogenoemde powerpack, is op een ponton getakeld, samen met een transportcontainer met waterstof onder hoge druk. Het zero-emission powerpack is vervolgens direct gekoppeld aan een zeer zware dieselelektrische kraan waar van de 450kVA dieselmotor werd uitgeschakeld.

Lars Lamet, commercieel medewerker van Nexus is tevreden over de test. “Het was vooral bijzonder om te ervaren wat er gebeurt als een zware dieselmotor, die de hele dag ongelofelijk veel herrie maakt en brandstof verbruikt, plotseling wordt stilgezet en het werk vervolgens in alle stilte gewoon verder gaat. We weten natuurlijk dat de opwekking van stroom via een waterstofaggregaat muisstil is, maar de mannen op het ponton nog niet. Daarnaast zagen we duidelijk dat er brandstof bespaard werd door de systeem efficiëntie. Het was voor iedereen een bijzondere ervaring die smaakt naar meer.”

Aan het emissievrije aggregaat was tijdens de test een waterstoftransportcontainer van Kuster H2 Energy gekoppeld. Deze is van het vaste onderstel gehesen en aan boord gezet. “Door gebruik te maken van een transportcontainer kunnen we het aantal transportbewegingen op de bouwplaats flink reduceren”, meldt een woordvoerder van Kuster H2 Energy. “In onze transportcontainers kunnen we 484 kilo groene waterstof onder 381 bar opslaan. Dit houdt netto meer dan 8MWh aan bruikbare energie over als we via een toepassing als die van Nexus werken. Bij veel bouwprojecten is dan slechts één transportbeweging per week nodig. Desgewenst leveren we voor aanvang meerdere containers, zodat bij projecten die een paar weken duren helemaal geen tussentijdse waterstofleveringen nodig zijn. Dit scheelt de nodige uitstoot en de bouwplaats wordt daardoor weer een stukje veiliger. Deze test heeft aangetoond dat de systemen allemaal werken, we kunnen vanaf vandaag al aan de slag.”

Kuster H2 Energy heeft inmiddels vier transportcontainers voor waterstof beschikbaar die direct kunnen worden ingezet op festivals, bouwplaatsen of op andere plekken waar tijdelijk een grote hoeveelheid elektriciteit nodig is. De waterstof die wordt geleverd is 100% groen, geproduceerd uit Nederlandse wind en zon.

Lees ook: nederland-tu-delft-hydro-motion-team-test-zeer-innovatieve-waterstofboot-bij-drimmelen

De Deense waterstofleverancier Everfuel heeft een nieuw waterstoftankstation ontwikkeld voor bussen binnen het openbaar vervoer in de regio Frankfurt, Duitsland. Bij het tankstation dat eigendom is van de gemeentelijke busmaatschappij In-der-City-Bus (ICB) gaan in eerste instantie 23 H2-bussen tanken. Het komende jaar komen daar nog eens negen extra lange geledebussen van 18 meter bij. Alle voertuigen zijn afkomstig van de Poolse busfabrikant Solaris.

Het tankstation is uitgerust met twee H2-dispensers, elk met een werkdruk van 350 bar en een totale capaciteit van 1000 kilo waterstof per dag. Desgewenst kan de capaciteit in de toekomst moeiteloos worden uitgebreid. De waterstof wordt geproduceerd door Everfuel in Denemarken en worden met eigen vrachtauto’s aan ICB geleverd. Het leveringscontract is getekend voor een periode van minimaal drie jaar.

“We zijn blij om de inhuldiging van het tankstation van ICB te vieren. De opening is een belangrijke stap in de ambitie van Everfuel om waterstof beschikbaar te maken voor zware mobiliteitsvloten, te beginnen in Duitsland”, zegt Lars Jakobsen, Sales Director van Everfuel. “ICB loopt voorop en pioniert in de transitie. Ik wil graag mijn dank betuigen aan ICB, die een gewaardeerde partner is geweest bij de ontwikkeling van het tankstation en ik kijk uit naar de verdere samenwerking.”  

Lees ook: waterstoftrein-coradia-ilint-van-alstom-valt-in-de-prijzen-in-noord-amerika

Energiebedrijf Shell heeft met Hyundai Korea Shipbuilding & Marine Engineering en Hyundai Heavy Industries een overeenkomst getekend voor de ontwikkeling van maritieme transporttechnologie voor vloeibaar waterstof. Daarmee geven de bedrijven aan goede mogelijkheden te zien voor het ontwikkelen van tankers voor LH2. Deze week is de overeenkomst voor technologische samenwerking in het Hyundai Global R&D center in Zuid-Korea ondertekend. Twee maanden geleden tekende Hyundai al een overeenkomst met 3M voor de ontwikkeling van zeer goed geïsoleerde tanks.

Hyundai Korea Shipbuilding & Offshore Engineering ontwikkelt de kerntechnologie zoals grote tanks, terwijl HD Hyundai Heavy Industries verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van waterstofmotoren en het ontwerpen van vervoerssystemen voor vloeibare waterstof. Shell gaat kennis leveren op het gebied van de exploitatie van tankers en de haalbaarheid van het transport van vloeibare waterstof beoordelen. De gezamenlijke bedrijven zijn van plan een eerste grote tanker voor vloeibare waterstof te ontwikkelen met als doel deze in 2030 op de markt te brengen en het voortouw te nemen op de markt voor maritiem transport van vloeibare waterstof, die naar verwachting in de toekomst enorm zal groeien.

Hyundai ziet veel kansen binnen het internationale transport van vloeibare waterstof. Seongjun Kim, CEO van HD Korea Shipbuilding & Offshore Engineering, laat bij de presentatie van de plannen weten: “We zullen een leider worden in de milieuvriendelijke energiemarkt van de volgende generatie, door onze samenwerking met Shell als mondiaal energiebedrijf.”

Twee maanden geleden lieten Hyundai Korea Shipbuilding & Marine Engineering en  3M weten een gezamenlijke onderzoeksprojectovereenkomst te hebben getekend voor de ontwikkeling van grote opslagtanks voor vloeibare waterstof met behulp van ‘Glass Bubbles’ van 3M. Dit zijn zeer sterke holle glazen microbolletjes met lage dichtheid. Het gezamenlijke onderzoek zal zich richten op de ontwikkeling van een krachtig vacuümisolatiesysteem. "We zijn vereerd om samen met 3M onderzoek te doen naar isolatiematerialen voor waterstofopslagtanks", liet Hyundai toen weten.

Waterstoftechnologie is een belangrijke factor voor de toekomst van schone energie, maar het succes van de opslag en het transport van vloeibare waterstof is de sleutel tot de levensvatbaarheid ervan. Waterstof moet bij voorkeur als vloeistof worden getransporteerd en niet als gas, omdat het kan worden teruggebracht tot 1/800ste van het volume bij normale atmosferische druk. Waterstof wordt vloeibaar bij een temperatuur van min 253 graden Celsius, een hoogwaardig isolatiesysteem voor de tanks en de belangrijkste betrokken materialen is daarom van cruciaal belang.

Lees ook: nederland-gouden-waterstofmedaille-voor-waterstofinspirator-han-feenstra-van-ezk

In de Duitse stad Heidelberg is afgelopen week een groot nieuwe waterstoftankstation geopend. Het tankstation is gebouwd voor gelede-bussen op H2 die vanaf de komende zomer emissievrij door de regio gaan rijden. Het nieuwe openbare waterstoftankstation, dichtbij autosnelweg 5, biedt een capaciteit van ruim 1.000 kg waterstof per dag en heeft drie dispensers voor de afgifte van waterstof aan voertuigen. Eigenaar is H2-Mobility.

De grootste kant van het H2-station wordt de regionale vervoerder Rhein-Neckar-Verkehr GmbH, dat het openbaar vervoer in het gebied verzorgt. Vanaf volgende maand kunnen ook personenauto’s en andere waterstofrijders van het openbare waterstoftankstation aan de Wieblinger Weg 92 gebruik maken. Het waterstoftankstation zal dan ook gebruikt worden door de Heidelbergse afvalinzamelingsindustrie, die sinds maart 2023 een emissievrij voertuig met brandstofcelaandrijving in haar wagenpark heeft. Door de directe nabijheid van de A5 en de stad is het waterstoftankstation gunstig gelegen. 

Bij het busdepot staan ​​inmiddels 27 gelede bussen H2-eCitaro, die Rhein-Neckar-Verkehr GmbH heeft aangeschaft in het kader van het H2Rhein-Neckar-project. Het openbare waterstoftankstation en delen van de infrastructuur worden gefinancierd door het Ministerie van Milieu, Klimaat en Energie via het waterstofdemonstratieproject H2Rhein-Neckar.
Voor Frank Fronzke, Managing Director van H2 Mobility is het een belangrijke mijlpaal: “Een van de belangrijkste tankstationprojecten van het jaar gaat vandaag officieel van start in Heidelberg. Het waterstoftankstation vertegenwoordigt een reeks nieuwe H2-openingen en is het eerste van onze vier nieuwe stations in de regio Rijn-Neckar. Andere openbare waterstoftankstations die H2 Mobility in de regio zal bouwen en exploiteren, gaan tegen de zomer van 2024 open in Mannheim, eind 2024 in Frankenthal en begin 2025 in Ludwigshafen. De omvang en prestaties van de nieuwe stations vertegenwoordigen een nieuwe generatie H2-tankstations. Met behulp van krachtige technologie tanken verschillende voertuigtypes van 350 en 700 bar op dezelfde locatie: bussen, vrachtwagens, lichte bedrijfsvoertuigen en auto's."

De waterstof-bussen van Mercedes-Benz van het type H2 eCitaros gebruiken zowel de accu als de brandstofcel als aandrijving, wat een groter bereik en dus emissievrij busvervoer mogelijk maakt, zelfs op langere en heuvelachtige trajecten, zoals die veel voorkomen in Heidelberg. Voor de ingebruikname worden het brandstofsysteem, de voertuigen en de processen op het nieuwe depot uitgebreid getest en wordt het personeel de komende weken getraind. Het grote waterstoftankstation is samen met de aanschaf van waterstofbussen voor Heidelberg, Ludwigshafen en Mannheim een ​​belangrijke mijlpaal op weg naar klimaatneutraal lokaal openbaar vervoer.

“In Heidelberg hebben we relatief lange buslijnen, in een sterk glooiend landschap”, zegt Christian Volz, commercieel directeur van rnv. “Bovendien gebruiken we om capaciteitsredenen veel gelede bussen in Heidelberg, waar het gebruik van een brandstofcel alleen al vanwege hun gewicht zinvol is. Daarom zal het leeuwendeel van onze nieuwe H2 eCitaros hier worden gebruikt. Om deze reden ben ik blij dat we nu na ruim anderhalf jaar bouwen ons nieuwe depot kunnen openen. Vooral omdat de bouw niet eenvoudig was door de combinatie van twee verschillende infrastructuren en de lastige marktsituatie.”

De bussen voor het openbaar vervoer op waterstof gaan ook rijden in Mannheim en Ludwichshafen.

Lees ook: eerste-retrofitters-van-mercedes-gaan-over-van-diesel-naar-waterstof

KWS Infra heeft in samenwerking met de Gemeente Amsterdam een primeur met een eerste bouwkeet met modulair waterstofsysteem. Door de inzet van waterstof als energiedrager vindt er geen luchtvervuiling plaats en vermindert de geluidsoverlast. Met de pilot ‘emissieloze bouwplaats’ waar de keet onderdeel vanuit maakt, wil KWS samen met de gemeente Amsterdam de eerste wetenschappelijk onderbouwde, volledig emissieloze bouwplaats ontwikkelen.

Pepijn Kok, bedrijfsleider KWS: “Bij KWS zijn wij ervan overtuigd dat de infrasector er met kleine stappen alleen niet gaat komen. Om grote stappen in de verduurzaming te kunnen zetten hebben wij ook onze opdrachtgevers nodig. Wij zijn dan ook blij met opdrachtgevers zoals gemeente Amsterdam die ons de ruimte geven om deze initiatieven te ontwikkelen. Deze ontwikkelingen zijn niet alleen cruciaal voor het verminderen van de milieueffecten, maar dragen ook bij aan een innovatieve en toekomstbestendige wegenbouw.’

De innovatieve bouwkeet werkt met een brandstofcelsysteem op basis van waterstof. De inzet van dit systeem zorgt samen met zonnepanelen voor de energie van de emissieloze keet. Door daarnaast ook alle systemen in de keet slim met elkaar te laten communiceren gaat KWS effectief en duurzaam met de energie om. Een ander voordeel van het systeem is dat het volledig zelfvoorzienend draait en niet het Amsterdamse stroomnet belast.

Michiel Stam, assetmanager Wegen bij Stedelijk beheer Amsterdam is positief over het project. “De afgelopen jaren hebben we ingezet op innovatie bij diverse uitvoeringsprojecten. Dit heeft al zijn vruchten afgeworpen, want er zijn grote stappen gemaakt in het verlagen van uitstoot op zowel materialen als op materieel. En dankzij de subsidie van het Nationaal Groeifonds kunnen we nu nog meer innovaties ontwikkelen en testen op het gebied van data gedreven beheer en onderhoud, levensduurverlenging en toekomstbestendige vervanging.’

In Nederland zijn al verschillende bedrijven actief die emissievrije stroom kunnen leveren via waterstofaggregaten op tijdelijke locaties als bouwterreinen en festivals. Waterstof wordt daarbij aangevoerd in bundels met flessen of in hogedrukcontainers.

Lees ook: nederland-kuster-en-nexus-energy-testen-waterstof-aggregaat-op-de-bouwplaats

Joost Hooghiem is directeur Waterstofnetwerk Nederland bij Gasunie. Samen met zijn projectmanagement team regelt hij de uitrol van het waterstofnetwerk in Nederland en stoomt hij Gasunie intern klaar voor waterstof. “We kunnen niet zeggen: sorry we lopen uit”.
 
“Als ik vroeger vanuit Groningen naar de Randstad ging en vertelde waar ik werkte, had niemand een idee wat Gasunie deed. Dat is nu anders. We spelen een belangrijke rol in de energietransitie. Tot 2030 leggen we bijvoorbeeld ons waterstofnetwerk aan: we verbinden vijf industriële clusters met elkaar, met grenspunten in Duitsland en België, en met opslagplaatsen voor waterstof.
 
Maandelijks starten bij Gasunie zo’n honderd nieuwe medewerkers. Al die nieuwelingen willen bijdragen aan de energietransitie. Ze zijn hard nodig. Voor ons project alleen al werken we samen met driehonderd collega’s. Ik verwacht dat er de komende jaren nog zo’n honderd bijkomen. Het zijn engineers, business developers, maar ook omgevingsmanagers, juristen en ICT’ers. Soms werken ze tijdelijk fulltime voor ons, de andere keer maar een paar uur per week.
 
Als management team zoeken we naar een gezonde mix van ervaren en nieuwe mensen. Waarom? Innoveren is belangrijk, maar we willen ook behouden wat goed gaat. Voor ons netwerk leggen we leidingen aan rondom dorpen en steden, en in agrarisch gebied. Die ervaring hebben we al, met aardgas. We staan erom bekend dat we dit zonder al te veel reuring doen. Dat moet vooral zo blijven.
 
Neem een boer. Voordat we op zijn land aan de slag gaan, moeten we een zakelijke overeenkomst tekenen. We sturen dan liever geen jurist, maar een ervaren omgevingsmanager grondzaken. Veel van die collega’s komen zelf van een boerderij en weten wat een boer doormaakt. We starten bijvoorbeeld nooit zomaar met graven. We schrapen eerst de teelaarde af en we leggen die apart. En als we klaar zijn, laten we alles opgeruimd achter en zorgen we voor een passende compensatie. Het is een werkwijze die bij ons hoort, maar die de nieuwe medewerkers niet altijd kennen. Daarom zijn onze ervaren collega’s zo belangrijk, zodat ze nieuwe collega’s onze best practices leren.
 
De aanleg van ons netwerk door het land is een megaklus. Ik denk dat weinig mensen kunnen voorstellen hoe groot het project is. Het is moeilijk om het met een ander project te vergelijken, al geven de aanleg van de Afsluitdijk of de bouw van de Deltawerken enigszins een indicatie. Er staat ook veel tijdsdruk op. We kunnen niet zeggen: ‘sorry, we lopen uit.’ Andere partijen rekenen op de komst van het netwerk: ze bouwen fabrieken om of ze investeren in waterstofproductieprojecten. De komende jaren zijn dus spannend. Gelukkig ervaar ik geen stress. Ik vind het fantastisch om leiding te geven aan het team. Samen bouwen we aan de Gasunie van de toekomst.”

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met MissieH2
Lees ook: versnelling-in-zoektocht-naar-witte-waterstof-op-verschillende-continenten

Groene waterstof is duurder dan grijze waterstof, maar hoe lang nog? Naarmate de technologie en de markt zich ontwikkelen, wordt groene waterstof goedkoper en krijgt de industrie een alternatief om de productie te verduurzamen. De snelheid waarmee dat gebeurt is afhankelijk van veel factoren en daarom onzeker.  Gevraagd naar de prijsontwikkeling van groene waterstof, reageren experts terughoudend. Niemand weet het, of kan het voorspellen. Onze partner MissieH2 ging op onderzoek uit.

De kostprijs van grijze waterstof wordt bepaald door de prijs van aardgas, de afschrijving en operationele kosten van de SMR, de opslag en het transport van de waterstof, en de kosten van de rechten om CO2 uit te stoten. Een vuistregel in de industrie was lange tijd dat de productiekosten van 1 kilo grijze waterstof op ongeveer 1 euro liggen. Maar door de hoge aardgasprijs is het bedrag de laatste jaren waarschijnlijk meer dan verdubbeld.

Voor de verduurzaming van de chemie, de industrie en het zwaar transport zal de komende jaren eerst naar blauwe waterstof worden gekeken. Net als grijze waterstof wordt blauwe waterstof van aardgas gemaakt. Alleen wordt de CO2 afgevangen en ondergronds opgeslagen.

De productie van groene waterstof een compleet ander procedé, en daarbij hoort ook een ander kostprijsplaatje. Groene waterstof wordt gemaakt door met groene stroom watermoleculen (H2O) te splitsen in waterstof (H2) en zuurstof (O2). Voor de grootschalige productie van groene waterstof worden windparken op zee gepland, inclusief stroomkabels die de windstroom transporteren naar de elektrolysers op land of op zee. Een kostbare aangelegenheid.

Wilt u weten hoe de prijs van grijze, blauwe, roze en groene waterstof is opgebouwd en zich de komende jaren gaat ontwikkelen?

Het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid (NIPV) heeft twee rapporten gepubliceerd over veiligheid rond waterstof. Hulpverleners in Nederland zullen in de toekomst in de gebouwde omgeving vaker waterstof tegenkomen. Waterstofaggregaten zijn hier een voorbeeld van: ze worden op bouwterreinen en festivals gebruikt om op een duurzame manier stroom te leveren. Maar dit brengt ook risico’s met zich mee. Het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) is het publiek kennisinstituut voor crisisbeheersing en brandweerzorg.

Het eerste rapport gaat over waterstofaggregaten en beschrijft de wet- en regelgeving, de risico’s en de mogelijke maatregelen. Het tweede rapport gaat over waterstofincidenten en beschrijft de lessen die hulpverleningsdiensten hieruit kunnen leren.

Bij de inzet van waterstofaggregaten is ook sprake van de opslag van waterstof. En deze opslag brengt risico’s met zich mee. Het NIPV heeft beschreven waaraan waterstofaggregaten moeten voldoen en welke risico’s hieraan verbonden zijn. Zo geeft het rapport aan wanneer een informatieplicht, meldingsplicht of vergunningplicht geldt en zijn verkennende berekeningen gedaan aan waterstofexplosies in een 20 ft. container. Veiligheidsregio’s en omgevingsdiensten kunnen het rapport gebruiken bij hun advisering aan het bevoegd gezag over vergunningaanvragen.

Het tweede rapport gaat over leren van ongelukken. Als een waterstofincident zich voordoet, is een belangrijke vraag hoe het incident heeft kunnen gebeuren. Met die kennis kunnen in de toekomst risico’s beperkt worden en mogelijk andere incidenten voorkomen worden. Maar een aspect dat vaak onderbelicht blijft, is welke lessen hulpdiensten kunnen leren van de inzet bij waterstofincidenten. Een belangrijke les is bijvoorbeeld dat een waterstofincident uit meerdere fasen bestaat en dat de inzet in iedere fase anders is. Het rapport beschrijft de resultaten van het onderzoek dat het NIPV heeft gedaan naar de ervaringen van hulpdiensten bij verschillende waterstofincidenten.

De rapporten kunt u lezen en downloaden via de onderstaande linken:

• Handreiking veilige leefomgeving: waterstofaggregaten
• Lessen uit waterstofincidenten

Foto: op donderdag 25 april 2013 raken op de N49 bij Vrasene (België) twee vrachtwagens bij een ongeval betrokken. Een van de vrachtauto’s vervoerde tubes met waterstof.  

Lees ook: waterstofschip-h2barge-vervoert-containers-naar-duitsland

De Duitse regering heeft nieuw beleid aangekondigd voor de energietransitie. Nu de emissievrije kerncentrales zijn gesloten wordt het komende decennium overgeschakeld op nieuw te bouwen gascentrales. In eerste instantie gaan deze draaien op aardgas, om later te worden overgezet naar waterstof.

Bondskanselier Olaf Scholz (SPD), minister van Economische Zaken Robert Habeck (Groenen) en minister van Financiën Christian Lindner (FDP) zijn het eens geworden over de essentiële elementen van de energiestrategie.

De nieuwe energiecentrales zijn bedoeld om ook in tijden met weinig zon en wind de levering van klimaatvriendelijke elektriciteit te garanderen . Volgens de informatie is het de bedoeling dat de centrales in eerste instantie op aardgas gaan draaien en later zullen worden omgebouwd naar klimaatvriendelijke waterstof. Daarbij wordt rekening gehouden dat deze H2 waarschijnlijk nog lange tijd aanzienlijk duurder is dan aardgas. 

Er is ook een zogenaamd capaciteitsmechanisme gepland. Daarin wordt bepaald dat exploitanten over een paar jaar beloond kunnen worden voor het op peil houden van de capaciteit van de elektriciteitscentrale, bijvoorbeeld op momenten dat er geen elektriciteit uit hernieuwbare bronnen beschikbaar is.

De financiering moet worden betaald uit het Climate and Transformation Fund, een speciaal landelijk energiefonds. Volgens informatie uit coalitiekringen bedragen de kosten de komende twintig jaar zo'n 16 miljard euro. Volgens informatie van opinieblad Der Spiegel zullen de aanbestedingen ter ondersteuning van de nieuwe energiecentrales in de komende drie tot vier maanden worden opgesteld.

Over de gepresenteerde strategie is de energiesector tevreden. “De Gordiaanse knoop in de energiecentralestrategie is nu doorgesneden”, zegt Stefan Kapferer, hoofd van de transmissienetbeheerder 50Hertz . De netbeheerder is een van de vier bedrijven in Duitsland die elektriciteit transporteren via het zogenaamde hoogspanningsnet. Kapferer noemde het akkoord ‘goed nieuws voor de energietransitie en voor een betrouwbare stroomvoorziening voor de toekomst’. De netbeheerder wil wel inspraak bij de locatie-toewijzing van de nieuwe energiecentrales. Door ze op de juiste plekken te plaatsen hoeft het hoogspanningsnet niet overal drastisch te worden uitgebreid.

Het genationaliseerde energiebedrijf Uniper zal naar verwachting deelnemen aan de bouw van de nieuwe energiecentrales. CEO Michael Lewis meldt dat ze “zeer opgelucht” zijn over de overeenkomst. Snelle actie is dringend nodig omdat het goedkeuringsproces en de daadwerkelijke bouw van energiecentrales en opslagfaciliteiten meerdere jaren zullen duren. Uniper gaat ervan uit dat zij een deel van de nieuwe capaciteit voor Duitsland gaat bouwen, aldus Lewis. "Zodra we de details hebben kunnen onderzoeken, beslissen we of en met welke investeringen we meedoen."

De Duitse regering heeft maandenlang moeizaam onderhandeld om tot een akkoord te komen. De FDP, SPD en de Groenen konden het niet eens worden over de strategie richting emissievrij.

Foto: een van de twee turbines van de Maxima Centrale in Lelystad (Nederland) is inmiddels geschikt voor een mengsel van 50% aardgas en 50% waterstof.

Lees ook: toyota-test-waterstofverbrandingsmotor-in-australie-en-japan

Reedyk B.V. heeft een kraan van het type Liebherr LR1200 omgebouwd van diesel naar 100% waterstof. De ombouw heeft een jaar geduurd en is uitgevoerd in samenwerking met de Adrighem Group, wereldleider op het gebied van verhuur en verkoop van zwaar en mobiel materieel. De crawler crane van ca. 210 ton, heeft al een aantal jaren ervaring en is in perfecte staat. Maar de dieselmotor voldeed niet meer aan de huidige uitstootnormen.

De partners hebben de oude verbrandingsmotor in zijn geheel verwijderd en een brandstofcel met alle toebehoren ingebouwd. Eigen software-engineers hebben vervolgens de software ontwikkeld waardoor deze naadloos aansluit op de besturing van de kraan. De crawler crane wordt nu volledig aangedreven met waterstof zonder ook maar enige concessie te doen aan kracht, snelheid of veiligheid. Met 200 ton hefvermogen, markeert dit project een krachtige stap voorwaarts. Met de transitie van deze kraan bewijzen Reedyk en Adrighem dat duurzaamheid hand in hand kan gaan met kracht, efficiëntie en betrouwbaarheid.

De benodigde waterstof kan op iedere locatie geleverd worden in bundels van 16 cilinders. Deze kan de machinist zelf eenvoudig wisselen. Na de ombouw werkt de kraan 100% zero emissie. Er is geen sprake van uitstoot van CO2, fijnstof of stikstof. Er is geen stroom nodig op locatie en de machine werkt zeer stil.

De innovatieve en schaalbare ombouw-technologie is toepasbaar op een grote verscheidenheid zware en mobiele machines.

Lees ook: dats-24-opent-twee-nieuwe-waterstoftankstations-aantal-staat-nu-op-vijf

Met de nodige trots en feestelijkheden heeft de Belgische keten van tankstations DATS 24 twee nieuwe waterstofstations in Erpe-Mere en Herve geopend. Met de twee nieuwkomers staat de teller nu op vijf publieke waterstoftankstations en baat de keten het grootste netwerk van België uit.

Het waterstoftankstation Erpe-Mere ligt op een strategische locatie tussen Brussel en Gent en H2-station Herve ligt vlakbij de snelweg tussen Luik en Aken. De tanklocaties vallen binnen het @H2Benelux-project van WaterstofNet, onderdeel van het Connecting Europe Facility-programma dat als doel heeft  om de bestaande openbare infrastructuur voor het tanken van waterstof en het waterstofvoertuigenpark in de Benelux aanzienlijk uit te breiden.

DATS 24 is een Belgisch bedrijf uit de Colruyt Group, met een onbemand tankstationsnetwerk van 129 stations verspreid over België en zevenendertig in Frankrijk. De naam DATS is een afkorting voor Discount Automatic Tanking Service

• Adres waterstoftankstation Erpe-Mere: Gentsesteenweg 239
• Adres waterstoftankstation Herve: Outre-Cour 37

Een opmerkelijke verschuiving binnen het rijden op waterstof. Het dure en gecompliceerde brandstofcelsysteem krijgt er een gedegen concurrent bij. Het afgelopen jaar maakten een flink aantal vrachtautofabrikanten bekend dat ze zich niet alleen maar concentreren op een brandstofcel, de waterstofverbrandingsmotor is een goed alternatief, schrijft Paul Bombeld, hoofdredacteur van Waterstof Magazine.

De Toyota Corolla-raceauto die momenteel wordt getest tijdens de  Super Taikyu Race evalueert snel, meldt de Japanse autofabrikant. De Corolla is een van de eerste personenauto’s ter wereld die rijdt op vloeibare waterstof en de eerste die meedoet met autoraces. Het afgelopen weekend kwam de nieuwste versie in actie tijdens Round 7 S Endurance Final Fuji 4 Hour Race, de afsluitende race van het seizoen 2023. Toyota gebruikt de zeer populaire race als proeftuin voor nieuwe ontwikkelingen en om waterstof onder de aandacht te brengen van een groot publiek.

De unieke Corolla werd in mei voor het eerst gepresenteerd. Sindsdien is het rendement van het voertuig flink verhoogd. Om een ​​hoog rendement te bereiken moet de vloeibare waterstofpomp een stabiele en hoge brandstofdruk genereren. Door de drukprestaties en de duurzaamheid van de pomp voor vloeibare waterstof te verbeteren heeft Toyota inmiddels hetzelfde niveau bereikt als wanneer de auto was uitgerust met een benzinemotor of met gasvormige waterstof.

Tijdens de eerste Fuji 24 Hour Race die in mei werd gehouden, bedroeg het maximale aantal ronden dat kon worden afgelegd op één tankbeurt nog 16 ronden. Tussentijds zijn er verbeteringen aangebracht, zoals het verbeteren van de nauwkeurigheid waarmee wordt bepaald wanneer de tank vol is tijdens het tanken, is de de warmte-inbreng bij het tanken verminderd en is het verbruik van de hoeveelheid brandstofinjectie wanneer het gaspedaal niet wordt ingedrukt verminderd. Hierbij is 25% efficiëntie behaald en hoeft er minder vaak te worden getankt. Niet meer om de 16 rondes, maar om de 20.

Zonder de focus op veiligheid en beveiliging te veranderen is het gelukt om verschillende onderdelen lichter uit te voeren. Door het gewicht van de tank, veiligheidsklep/boil-off gasklep, rolkooi en hogedrukwaterstofonderdelen te verminderen, is het voertuig 50 kilo lichter geworden en weegt nu 1860 kilo.

Toyota richt zich niet alleen op zero-emissie, maar wil ook koolstof uit de atmosfeer halen. De waterstofmotor van de Corolla maakt daarbij gebruik van de eigenschappen van de verbrandingsmotor, namelijk dat deze een grote hoeveelheid lucht aanzuigt en warmte die wordt gegenereerd door de verbranding. In het motorblok is een CO2-terugwinningsapparaat geïnstalleerd. Concreet wordt er bij de inlaat van het luchtfilter een apparaat geïnstalleerd dat CO2 absorbeert. Deze wordt opgevangen in een kleine tank gevuld met adsorptieoplossing.

Toyota verwacht de komende jaren het waterstofverbrandingssysteem verder te optimaliseren.

Lees ook: acht-woningen-in-wolfheze-krijgen-eigen-energiesysteem-met-waterstof

Er gaan drie nieuwe bestelwagens op waterstof van Renault rijden in Noord-Holland. GP Groot groep, eigenaar van het plaatselijke waterstoftankstation, kondigt aan dat GP Groot inzameling, HB Adviesbureau en NXT Mobility elk een innovatieve Renault Master in gebruik gaan nemen. Deze drie voertuigen markeren een belangrijke stap in de energietransitie van de regio Alkmaar.

De Renault Master Van H2-TECH is een grote bedrijfswagen met een laadvolume van 12 m³ die is uitgerust met een 30 kW brandstofcel, een 33 kWh-batterij en vier tanks voor in totaal 6 kg waterstof. GP Groot behoort tot de eerste groep Nederlandse ondernemingen die de innovatieve voertuigen inzet.

Een waterstofvoertuig is een elektrisch voertuig dat waterstof gebruikt als energiebron in combinatie met een batterij en stoot geen luchtvervuilende emissies of broeikasgassen uit. Het enige restproduct is waterdamp. Waterstofvoertuigen hebben een grotere actieradius dan batterij-elektrische voertuigen en kunnen binnen enkele minuten worden volgetankt.

De auto’s worden voor verschillende doeleinden ingezet. GP Groot inzameling zet het voertuig in voor de doorontwikkeling van een bijzondere dienstverlening: het sorteren van chemisch afval bij en voor klanten. Gonny Schoonhoven, bedrijfsleider Gevaarlijk afval van GP Groot inzameling: “Er bellen regelmatig klanten met de vraag: “Wij hebben chemisch afval, kunnen jullie het ophalen?”. Veel mensen hebben geen idee aan welke wet- en regelgeving het transport en verpakken ervan moet voldoen. Wij sturen dan een ADR-chauffeur naar de klant om het specifieke afval te sorteren en te verpakken. Soms kan het gelijk meegenomen worden en in andere gevallen moet een andere wagen het  komen ophalen. De nieuwe Renault is uitermate geschikt voor dit werk.”

NXT Mobility gebruikt het voertuig als servicebus van haar technische dienst en HB Adviesbureau zet de waterstofbus in bij werkzaamheden in de openbare ruimte zoals veldwerkzaamheden voor (water-)bodemonderzoek en saneringen, het uitvoeren van inspecties en landmeetkundige werkzaamheden. Martijn Burgers, commercieel manager bij HB Adviesbureau: “De specialisten van HB Adviesbureau voegen waarde toe aan elk project op het gebied van biodiversiteit, leefbaarheid, beeldkwaliteit, circulariteit en klimaatbestendigheid. De inzet van een waterstofbus sluit hierbij perfect aan.”

De voertuigen tanken bij de nieuwe waterstof tankinstallatie van de NXT Energy Hub op bedrijventerrein De Boekelermeer in Alkmaar. De tankinstallatie  is gerealiseerd onder de regeling DKTI-transport van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De Renaults maken deel uit van een pilot om ervaring op te doen met het rijden op waterstof, de pilot vormt de laatste fase voor de publieke openstelling van het nieuwe waterstoftankstation.

Erik Metselaar, directeur van NXT Mobility, licht toe: “Rijden op waterstof is nog volop in ontwikkeling. Daarom testen we met de nieuwe voertuigen wat rijden op waterstof in de praktijk inhoudt. Op die manier openen we de deur naar meer waterstofvoertuigen op de weg. Niet alleen doordat we straks praktijkervaring hebben met rijden op waterstof en onze klanten daarover kunnen adviseren, maar ook doordat we het kip-en-ei probleem rondom rijden op waterstof oplossen.” Metselaar vervolgt: “Zolang er geen waterstoftankstations zijn, worden er geen waterstofvoertuigen verkocht. En als er geen waterstofvoertuigen worden verkocht, worden er geen waterstoftankstations gebouwd. Door de ontwikkeling van ons eerste waterstoftankstation geven we bedrijven in de regio Alkmaar de mogelijkheid om te starten met rijden op waterstof en stimuleren we de transitie naar duurzame mobiliteit.”

Binnenkort kunnen zowel personenauto’s (700 bar) als vrachtwagens (350 bar) waterstof tanken bij de NXT Energy Hub in Alkmaar. De tanklokatie zal binnenkort ook worden uitgebreid met hoogvermogen snelladers voor elektrische vrachtwagens.

Foto: Erik Boschman Fotografie

Lees ook: australie-toyota-en-hyundai-gaan-gezamenlijk-de-waterstofmarkt-ontwikkelen

Het was te verwachten en het is geheel terecht. Professor Ad van Wijk is tijdens zijn afscheidssymposium van de Technische Universiteit van Delft beloond met een waterstofmedaille. Zijn afscheidsrede als professor van het toekomstige energiesysteem legt hij er de nadruk op dat het voor iedereen vooral betaalbaar moet zijn. Van Wijk heeft zich vele jaren ingezet voor de belangrijke rol die waterstof in de toekomst gaat innemen.

In het volle besef dat hij zeer terecht al menig ondernemers- én wetenschapsprijs in ontvangst mocht nemen, is de jury volmondig van mening dat waterstofprofessor Ad van Wijk de Missie H2 Waterstofmedaille ten volle verdient. Van Wijk nam afgelopen vrijdag welliswaar afscheid van de universiteit, maar dat betekent nog niet dat hij de waterstofontwikkelingen aan zich voorbij laat gaan. Missie H2, de organisatie achter de waterstofmedaille ziet de medaille vooral als aanmoediging om door te gaan met het waterstoftraject naar een emissievrije waterstof-samenleving.

Tijdens zijn afscheid werd ook het boek ‘Groene energie voor iedereen’ gepresenteerd. Het boek geeft een nieuw perspectief op een duurzame energievoorziening en is verkrijgbaar in het Nederlands en Engels via de website profadvanwijk.com

Lees ook: ms-antonie-het-binnenvaartschip-op-waterstof-maakt-proefvaart-op-het-haringvliet

In de stad Schwäbisch Gmünd in Baden-Württemberg is het Franse bedrijf Lhyfe begonnen met de bouw van een nieuwe fabriek voor groene waterstof. De productiefaciliteit kan maximaal 4000 kilo waterstof per dag produceren en 1000 ton per jaar, op basis van een geïnstalleerd vermogen van 10 MW. De fabriek wordt de grootste productie-eenheid van Lhyfe buiten Frankrijk en volgens het bedrijf de eerste echte groene waterstoffabriek van Duitsland.

De initiatiefnemers spreken over een belangrijke stap voor de ontwikkeling van de groene waterstofmarkt in Duitsland en demonstreert de toenemende integratie van dit hernieuwbare gas in lokale ecosystemen. De installatie, die zal worden aangedreven door hernieuwbare energie uit waterkracht, wind en zon, moet over een jaar in gebruik moeten worden genomen. De waterstof zal met name bestemd zijn voor industriële afnemers en waterstoftankstations in de regio.  Begin dit jaar tekenden Lhyfe en de joint venture JET H2 een overeenkomst voor de bouw van een nieuw waterstoftankstation in Schwäbisch Gmünd. 

Het waterstofproject in project in Schwäbisch Gmünd wordt gefinancierd door de deelstaat Baden-Württemberg en de Europese Unie en moet een duurzame oplossing bieden voor de industrie. Het groene initiatief krijgt 6,4 miljoen euro subsidie van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

“We zijn erg blij dat de deelstaat en de gemeente Schwäbisch Gmünd een start hebben gemaakt met de ambitieuze doelstellingen voor een waterstofeconomie op basis van hernieuwbare energiebronnen en dat Lhyfe hen in deze dynamiek mag ondersteunen” zegt Luc Graré, hoofd Centraal- en Oost-Europa bij Lhyfe. “Met de bouw van deze waterstofproductie-installatie leveren we een belangrijke bijdrage aan de doelstellingen van de Duitse federale overheid.”

“Met dit soort samenwerking wordt Schwäbisch Gmünd een voorbeeldstad voor de landelijke uitrol van een waterstofnetwerk en tankstations via een regionale waterstofproductiefaciliteit die in staat is om meerdere spelers te bevoorraden”, vult Richard Arnold, burgemeester van Schwäbisch Gmünd aan . “Onze stad maakt al deel uit van de modelregio van de deelstaat Baden-Württemberg en met de voltooiing van deze locatie zal de stad ook de grootste waterstofproducent in de deelstaat zijn. We creëren zo een positieve dynamiek voor de commercialisering van het Aspen-land, waardoor bedrijven kunnen blijven produceren, terwijl ze hun uitstoot en hun impact op het klimaat beperken”.

In 2021 opende Lhyfe de eerste industriële site voor de productie van groene waterstof ter wereld in directe verbinding met een windpark in Frankrijk. In 2022 werd in de haven van de Franse stad Saint-Nazaire het eerste offshore proefplatform ter wereld voor de productie van groene waterstof ingehuldigd. Lhyfe is daarmee het eerste bedrijf ter wereld dat al is begonnen met de productie van waterstof op zee, op basis van een productiecapaciteit tot 400 kg/dag. Het bedrijf heeft in verschillende landen inmiddels meerdere projecten in portefeuille, met een totale opwekcapaciteit van 10,3 GW.

Lees ook: australie-afvalinzamelaar-remondis-presenteert-eerste-vuilniswagen-op-waterstof

De Nederlandse organisatie MissieH2 heeft donderdagmiddag een waterstofmedaille uitgereikt aan Pierre Devillers CEO Engie Nederland. Devillers wordt geëerd voor zijn enorme inzet voor versnelling van de energietransitie. Als voorloper heeft Engie inmiddels een van de twee terminals van de Maxima-centrale in Lelystad omgebouwd naar geschiktheid voor waterstof. Engie ontwikkelt in Eemshaven in Groningen een grote elektrolyser voor de productie van groene waterstof en het bedrijf is met tal van andere projecten koploper binnen de energietransitie. Pierre Devillers ontving de prijs uit handen van drievoudig olympisch zwemkampioen Ranomi Kromowidjojo.

Pierre Devillers’ loopbaan is een internationale Engie-loopbaan, die nadrukkelijk in het teken staat van energie en energietransitie. Het mag dan ook niet verbazen dat Pierre als Country Manager Engie Nederland tevens Vicepresident Group Transformation Office werd bij Engie Group. Waar menig “fossiel bedrijf” zich graag tooit met groene veren, durft Engie het aan de transitiekar vlot te trekken en met lef voorop te gaan in de transitiestrijd. Hierbij bewijst Pierre dat een succesvolle energietransitie alleen slaagt als ambitieuze woorden gepaard gaan met dito daden. De ambitieuze corporate claim ‘Zero Carbon Champion’ past daarmee zowel Pierre, Engie Nederland als ook Engie Group als een jas.

Het eremetaal werd gistermiddag uitgereikt in een bomvolle Martinikerk in de stad Groningen tijdens het internationale waterstofevent Wind meets Gas.

Lees ook: twee-fabrikanten-presenteren-bussen-op-waterstof-met-een-rijbereik-van-1000-km

Plannen voor de bouw van groene waterstoffabrieken volgen elkaar in hoog tempo op. Daarnaast sluit het ministerie van Economische Zaken & Klimaat de ene na de andere deal voor de toekomstige import van groene waterstof. Maar wie gaat die klimaatneutrale brandstof en grondstof straks gebruiken? Welke kansen biedt groene waterstof voor ondernemers om te verduurzamen? In een rondgang zoomen we in op de plannen van drie bedrijven. Welke ideeën en plannen hebben ze met groene waterstof? Welke dilemma’s spelen er en welke obstakels moeten nog overwonnen worden?

Lampen, korfbalmandjes, bakfietsbakken en pizzabezorgkoffers. Het zijn allemaal producten die bij Roto-Art in Tilburg worden gemaakt door middel van ‘rotatiegieten’. Dit leggen we even nader uit. Een holle matrijs wordt gevuld met kunststofpoeder, die in een oven ronddraait totdat het product in de juiste vorm gesmolten is. Na afkoeling buiten de oven is het grote voordeel van rotatiegieten zichtbaar: een product kan in één keer gegoten worden en er zijn dus geen naden zichtbaar. Zo rollen er ieder jaar tegen de 200.000 producten uit de fabriek van Roto-Art, waar 45 mensen werken.

Het productieproces heeft ook een nadeel, namelijk dat de elf ovens warm gestookt worden met aardgas. Cas Oerlemans, eigenaar en directeur van Roto-Art, vertelt dat hij jaarlijks ettelijke honderdduizenden kubieke meters gas nodig heeft. Nog wel, want hij is actief bezig om een duurzaam alternatief te ontwikkelen. Oerlemans heeft 1.600 zonnepanelen op het dak van zijn bedrijfspand liggen. “Als de zon lekker schijnt leveren die 4 tot 5 megawattuur per dag”, vertelt hij.

In theorie zou Roto-Art de ovens, die tot 250 tot 300 graden worden gestookt, ook elektrisch kunnen verwarmen. “Maar dan voldoet mijn huidige aansluiting van 700 kilowatt niet. De ovens moeten snel regelbaar zijn en dat vraagt om hele grote vermogens. Dan heb ik een aansluiting van 4 miljoen kilowatt nodig. Als ik het netwerkbedrijf om zo’n aansluiting vraag, dan ben ik over 5 of 10 jaar aan de beurt, dus dat schiet niet op.”

De chronische filevorming op het elektriciteitsnet, waardoor bedrijven nauwelijks nieuwe of grotere aansluiting kunnen krijgen, is volgens de netwerkbedrijven niet voor 2030 opgelost. Het klimaatdoel om in 2030 55 procent minder CO2 uit te stoten is wettelijk vastgelegd, maar er moet nog veel gebeuren om dat voor elkaar te krijgen. Veel bedrijven kunnen niet wachten totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid, en kijken naar groene waterstof in plaats van elektriciteit als alternatief om te verduurzamen.

Oerlemans gebruikt de zonnestroom daarom op een andere manier: hij maakt er groene waterstof van. Roto-Art is nu in het bezit van een eigen elektrolyser, geleverd door het Nederlandse bedrijf Adsensys, met een vermogen van een kleine 20 kilowatt, die water met behulp van de eigen zonnestroom splitst in groene waterstof en zuurstof. Dat stelt het bedrijf in staat om bij één oven 20 procent waterstof bij te mengen.

Dat levert een bescheiden besparing op aardgas en dus CO2-uitstoot op. Investering: 200-duizend euro. “Dat is volgens geen enkele maatstaf rendabel”, zegt Oerlemans. “Als dat het criterium was, had ik er vorige week mee moeten stoppen. Maar ik ga ermee door, want ik wil met de toekomst bezig zijn.”

Nu is het nog behelpen, ook omdat Roto-Art zelf geen waterstof mag opslaan. “Als ik tegen de omgevingsdienst zeg dat ik mijn eigen waterstof maak én het wil opslaan, dan zien ze mij als producent, en dan gelden er strengere eisen.” Dus de zonnestroom die Roto-Art in het weekend opwekt, als de fabriek stilligt, gaat niet naar de productie van waterstof.
In de toekomst, die Oerlemans voor ogen heeft, worden al zijn ovens gevoed met 100 procent waterstof. Maar daarvoor heeft hij elektrolysecapaciteit nodig van meer dan 1 megawatt. Zulke schaalvergroting vereist dan wel een lagere prijs dan wat hij voor de eerste elektrolyser heeft betaald. “Over 3 à 4 jaar zijn de prijzen met 80 procent gedaald, zeggen ze nu. Dan wordt het interessant.”

Een alternatief is dat Roto-Art op termijn een aansluiting krijgt op het waterstofnetwerk dat Gasunie in Nederland gaat aanleggen. “Maar de grootverbruikers zullen eerst een aansluiting krijgen”, verwacht de ondernemer. “Misschien dat we hier op het bedrijventerrein de vraag naar waterstof kunnen bundelen, zodat we eerder aan de beurt komen”, filosofeert hij.

Wat Oerlemans zou helpen is meer duidelijkheid vanuit de overheid en advies over wat wel en niet is toegestaan. “Waar moet je precies aan voldoen als je waterstof wil opslaan? De regelgeving is onduidelijk. De omgevingsdienst weet ook niet hoe ze daar mee om moeten gaan. Die zeggen alleen ja of nee tegen een uiteindelijk voorstel. Ik zou graag aan de voorkant helderheid willen hebben.”

Tekst: Roy op 't veld  |   MissieH2 / Waterstof Magazine

Foto links: Het Nederlandse bedrijf Adsensys heeft het waterstofsysteem geleverd waarmee Roto-Art zelf waterstof produceert

De provincie Noord-Holland heeft er weer een nieuw waterstoftankstation bij. Op het bedrijventerrein De Boekelermeer in Alkmaar is het bestaande tankstation van NXT uitgebreid met een waterstoftankinstallatie. Daarmee is dit het tweede waterstoftankstation in de provincie boven het Noorzeekanaal. Eerder opende Avia Marees in de gemeente Kolhorn een klein waterstoftankstation.

De komende maanden wordt de nieuwe tankinstallatie uitvoerig met eigen voertuigen getest. Na de zomer staat de officiële opening op het programma. Vanaf dan kunnen alle waterstofvoertuigen, zowel vrachtwagens en bussen onder 350 bar als personenauto’s  onder 700 bar waterstof tanken.

De opening van het eerste waterstoftankstation is een belangrijke mijlpaal voor NXT Mobility, dat  onderdeel is van GP Groot, meldt directeur Erik Metselaar. “Hoewel er in Nederland op dit moment ruim 4.100 tankstations zijn, is het aantal plekken waar waterstof getankt kan worden nog zeer beperkt. De realisatie van deze waterstoflocatie is dan ook een belangrijke stap, niet alleen voor ons eigen NXT-concept, maar ook voor de hele regio. Ons doel is om op onze tankstations een verscheidenheid aan duurzame brandstoffen en energie aan te bieden. In die mix speelt waterstof een belangrijke rol.”

Uit recente cijfers van BOVAG (Tankstation in Cijfers 2023) blijkt dat er in Nederland slechts 15 waterstoflocaties operationeel zijn. Het doel van het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat is om in 2025 minimaal 50 waterstoftankstations in Nederland te hebben. Vooral voor zwaar transport – waaronder voor trucks en bussen – is waterstof een interessante optie. Waterstofvoertuigen stoten geen luchtvervuilende emissies of broeikasgassen uit. Het enige restproduct is waterdamp. De actieradius van de trucks en bussen is bovendien aanzienlijk groter dan van batterij-elektrische alternatieven. En het tanken neemt niet meer dan een paar minuten in beslag, wat een aanzienlijke tijdsbesparing oplevert in vergelijking met het opladen van batterijen.

Bij NXT Energy Hub Alkmaar wordt op termijn in de regio geproduceerde waterstof verkocht. Daarvoor heeft NXT Mobility de handen ineengeslagen met HYGRO, dat in de Wieringermeer met behulp van een windturbine groene waterstof gaat produceren.

“Zolang er geen waterstoftankstations zijn, worden er geen waterstofvoertuigen verkocht”, zegt directeur Erik Metselaar. “En als er geen waterstofvoertuigen worden verkocht, worden er geen waterstoftankstations gebouwd. Daarom ontwikkelen wij ons eigen waterstofnetwerk. Zo geven we bedrijven de mogelijkheid om te starten met rijden op waterstof en stimuleren we de transitie naar duurzame mobiliteit.”

Op de tanklocatie zijn naast waterstof onder meer (bio-)LNG en het CO2-arme dieselalternatief Neste MY Renewable Diesel verkrijgbaar. Er komen binnenkort ook snelladers voor elektrische trucks, waarmee het aanbod verder wordt uitgebreid. Het waterstoftankstation is gevestigd op het adres Diamantweg 32, 1812 RC Alkmaar

Foto: de koel- en compressiecontainers worden op hun plek getakeld in Alkmaar

Lees ook: nieuwe-europese-afspraken-over-verduurzaming-luchtvaart-met-waterstof

De Franse producent van groene waterstof Lhyfe begint vandaag met de bouw van een nieuwe fabriek voor groene waterstof in zuidwest Frankrijk. In de plaats Bessières, 20 kilometer ten noorden van Toulouse, wordt een fabriek van 5 MW gebouwd. Via het naastgelegen distributieplein wordt waterstof per vrachtauto de regio ingebracht. De fabriek en het distributieplein komen op een terrein van 8000m2. De waterstofhub moet een belangrijke bijdrage gaan leveren aan het verduurzamen van de mobiliteit.

De nieuwe waterstoffabriek is een belangrijk onderdeel van het H2-Corridor-project van de Franse regio Occitanië, dat is gericht op het verduurzamen van het goederen- en personenvervoer. Occitanië stelt € 5,9 miljoen ter beschikking om de oprichting van de site te ondersteunen, waarvan € 4,1 miljoen als lening en € 1,89 miljoen in de vorm van subsidies. De locatie van Lhyfe Occitanië krijgt een capaciteit van twee ton groene en hernieuwbare waterstof per dag. Dit is gelijk aan een opwekkingscapaciteit van 5 MW. De productielocatie is modulair opschaalbaar.

De Occitanië H2 Corridor maakt deel uit van een groter Noord-Zuid-Europees waterstofproject, dat tot doel heeft het goederen- en personenvervoer op de as tussen de Middellandse Zee en de Noordzee koolstofarm te maken.

Het doel van de regio voor de Occitanië H2 Corridor is om tegen eind 2024 twee installaties voor de productie van hernieuwbare waterstof te hebben, goed voor een totale productie van zes ton per dag. Er moeten zeven waterstoftankstations gebouwd worden die tussen de 600 en 1 200 kg per dag kunnen leveren aan 40 vrachtwagens op waterstof, 62 koelopleggers/-units en 15 regionale streekbussen.  

Carole Delga, President, Region of Occitanië is blij met de start van de werkzaamheden: “Groene waterstof tot een van de energieën van de toekomst. Vandaag de dag is zware mobiliteit een van de grootste uitdagingen van de energietransitie. Daarom heeft het gewest het project Occitanië H2 Corridor opgestart, waarbij industrie en mobiliteit op Europees niveau worden geïntegreerd. Ik ben er trots op dat dit project hier in Occitanië wordt ontwikkeld en dat Lhyfe bijdraagt ​​aan decarbonisatie van onze streek.”

De nieuwe fabriek van Lhyfe in zuidwest Frankrijk moet eind 2023 operationeel zijn.

Lees ook: siemens-heeft-veel-vertrouwen-in-waterstoftreinen-maar-starten-is-moeilijk

Onder de nieuwe Toyota-baas Koji Sato gaat de Japanse autofabrikant Toyota zich steeds meer op batterij-elektrische auto's richten, maar ook waterstoftechnologie blijft een van de speerpunten. Sato wil op het gebied van waterstof vooral breed gaan samenwerken met partners die waterstof produceren, transporteren en verbruiken. De focus ligt op het uitbreiden van de waterstofinfrastructuur en het uitbreiden van industrieën die de brandstof gebruiken. "We willen ervoor zorgen dat waterstof een haalbare optie blijft", aldus Sato.

Koij Sato zal vanaf april de grootste autofabrikant ter wereld leiden. Hij wil de groep meer focussen op batterij-elektrische auto's, maar houdt met meerdere technologieën vast aan Toyota's eerdere strategie. Het bedrijf blijft op grote schaal inzetten op hybride auto's, vergezeld van een offensief met puur elektrische voertuigen en de uitbreiding van de waterstofactiviteiten.

Sato wilde niet in detail ingaan op de doelen met waterstof. "We hebben op dit moment geen specifiek zakelijk doel". Van de waterstofauto Toyota Mirai heeft het bedrijf tot nu toe 22.000 exemplaren verkocht.

Foto: Het Japanse Kumamoto Ziekenhuis en Toyota Motor Corporation hebben de afgelopen jaren succesvol een ambulance op waterstof ontwikkeld. De brandstofcel in het voertuig kan ook stroom leveren aan apparaten in de omgeving.

Lees ook: transporteur-samskip-koopt-eerste-twee-containerschepen-op-waterstof

De gemeenteraad in Den Haag heeft gisteravond (donderdagavond) een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof opnieuw toe te laten bij het vervoer van doelgroepen. De afgelopen jaren werd daarvoor de grootste waterstofvloot van Nederland ingezet. In en rond de hofstad reden meer dan vijftig taxi’s op waterstof. Bij de nieuwe aanbesteding kwam het college met de mededeling dat waterstof niet emissievrij is, omdat er veelvuldig grijze waterstof gebruikt wordt. Batterij-elektrisch was volgens de toenmalige wethouder milieuvriendelijker.

Na hevige protesten en een lobby-campagne van het H2Platform, OR (Orange Gas), waterstofpompstationhouder Kerkhof en de Stichting Bevordering Waterstofinfrastructuur (i.o.) wordt er opnieuw naar de keuze gekeken. Gisteravond heeft de gemeenteraad van Den Haag een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof wederom in de aanbesteding doelgroepenvervoer te overwegen.

De inzet van waterstof bij de CO2-vrije energievoorziening in Nederland is zeer actueel nu deze week is gebleken dat de stroomvoorziening in steeds groteren delen van het land tegen zijn grenzen aanloopt. Dit wordt mede veroorzaakt door de vele oplaadpalen voor elektrische voertuigen die veel stroom vragen. Grote tankstations langs de snelweg die in de toekomst de complete fossiele energiestroom willen vervangen door elektriciteit hebben straks een 25MW elektriciteitsaansluiting nodig.

Het Duits, Thais en Italiaanse waterstofbedrijf Enapter heeft gisteravond in Londen de Earthshot Prize gewonnen. De milieuprijs, een initiatief van ZKH Prins William en The Royal Foundation, heeft tot doel de wereldwijde zoektocht naar de meest inspirerende en innovatieve oplossingen voor de grootste milieu-uitdagingen te stimuleren. In totaal vijf projecten over de hele wereld vielen in de prijzen. Prins William en zijn vrouw Catherine waren aanwezig, net als tal van beroemdheden als voetballer Mo Salah van Liverpool, actrice Emma Thompson en David Oyelowo. Er waren optredens van Coldplay, Yemi Alade, Shawn Mendes en Ed Sheeran. De ceremonie vond plaats in het Alexandra Palace. Enapter ging naar huis met 1,2 miljoen Euro.

Enapter Mede-oprichter Vaitea Cowan (foto rechts) was bij het bekendmaken van de shortlist, medio september, al zeer verrast. "We zijn dolgelukkig om erkend te worden door de EarthShot-prijs. De steun die we krijgen bij het opschalen van de productie van onze AEM-elektrolysers voor groene waterstof zal ons in staat stellen een nog grotere rol te spelen in het groene proces. Onze missie  is om groene waterstof voor iedereen betaalbaar en toegankelijk te maken door de kosten van AEM-waterelektrolyse te verlagen zodat waterstof kan concurreren met fossiele brandstoffen.”

“Onze elektrolysers zijn compacte modules die probleemloos geschakeld kunnen worden om op elke schaal groene waterstof te produceren. Ze zijn eenvoudig te installeren en, belangrijker nog, ze zijn gestandaardiseerd. Deze standaardisatie maakt ze perfect geschikt voor massaproductie, wat schaalvoordelen zal creëren om de kosten van elektrolysers enorm te verlagen en zijn daarmee toegankelijk voor iedere investeerder.”

Enapter bouwt momenteel een campus bij de Duitse stad Münster waar over twee jaar 10-duizend compacte elektrolysers per maand kunnen worden geproduceerd, schreef Waterstof Magazine eerder.

Deze week is HyDelta, een Nederlands onderzoeksprogramma gericht op het veilig inpassen van waterstof in de bestaande infrastructuur voor gastransport en distributie, officieel van start gegaan. De verschillende partners willen barrières voor innovatieve waterstofprojecten wegnemen. Het project loopt tot januari 2022 met een eventuele uitloop naar april. Innovaties die het dichtst bij markintroductie zijn worden als eerste aangepakt.

Veel partijen lopen bij de ontwikkeling in praktijk aan tegen obstakels op het terrein van vergunningen, infrastructuur of veiligheidsvoorschriften. Hierdoor komen innovatieve projecten niet van de grond of er treedt vertraging op. Het HyDelta-programma wil deze obstakels inventariseren en bezwaren wegnemen door vraagstukken te onderzoeken. De verschillende partijen binnen HyDelta richten zich op de financiering, het onderzoek en de uitvoering. De financiering wordt geregeld door de Gasunie, Netbeheer NL en TKI Nieuw Gas. Voor onderzoek en uitvoering zijn DNV GL, Kiwa, TNO en de New Energy Coalition aangesloten. Deze laatste partij zal ook als coördinator optreden.

Geselecteerde onderwerpen zijn: technische aanpassingen in het aardgasnetwerk, veiligheid bij gebruik, metering van waterstof, geur en zichtbaarheid, standaardisering/normering, ontwikkelen van educatietrajecten, de werking van bijmengverplichtingen en de economie van de waterstofwaardeketen. Voor al deze onderwerpen wordt zoveel mogelijk aangesloten bij, of voortgeborduurd op, lopende en geplande internationale onderzoeken en initiatieven.

‘Dit programma is de wegbereider naar de daadwerkelijke toepassing van groene waterstof in de praktijk. Deze stap is noodzakelijk en dringend, om de vele innovaties die zich nu ontwikkelen, te kunnen versnellen en verder te brengen,’ aldus Jörg Gigler van TKI Nieuw Gas, onderdeel van de Topsector Energie.

Ondanks de vele initiatieven bevindt de ontwikkeling van een waterstofeconomie zich nog in een beginfase. Zo staan nog talloze vragen open, variërend van technische vragen rond de productie en de inpasbaarheid van waterstof in het transport- en opslagsysteem, tot vragen rond de economische en juridische aspecten ervan. HyDelta wil deze vraagstukken oplossen.

In Brussel hebben politieke leiders en hoge ambtenaren uit Portugal en Nederland verder gesproken over de realisatie van een enorme waterstoffabriek in Sines. Nabij deze Portugese havenplaats moeten grote zonnevelden komen met miljoenen zonnepanelen voor de productie van groene waterstof. Onder andere de Nederlandse Waterstofgezant Noé van Hulst en Bart Biebuyck, executive director van Fuel Cells and Hydrogen joint undertaking, zitten aan de overlegtafel. ‘We doen echter geen mededelingen over welke bedrijven bij dit initiatief betrokken zijn, dat laten we aan de bedrijven zelf over,’ meldt Van Hulst aan Waterstof Magazine

‘Het doel van de gesprekken in Brussel was om te praten over de vervolgstappen en de wijze waarop dit plan zou kunnen passen binnen de regels van de Europese Unie. Maar het is op dit moment te vroeg om daarover meer te zeggen,' aldus Van Hulst, die daar nog wel aan toevoegt dat een groep bedrijven in Portugal en Nederland al geruime tijd samengewerkt aan het creëren van een waardeketen en handelsroute. De beide regeringen hebben het initiatief verwelkomd.

‘Nederland beschouwt groene waterstof als een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en energie-efficiëntie met het oog op het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen voor 2050,’ zegt van Hulst. ‘Onze berekeningen tonen echter aan dat we enorme hoeveelheden waterstof nodig hebben om te verduurzamen. En dan hebben we het over hoeveelheden die onze eigen binnenlandse productiecapaciteit de komende 10 jaar zullen overtreffen, vandaar onze belangstelling voor import,’ laat Van Hulst aan onze redactie weten. De Portugese Minister van Milieu João Matos Fernandes zegt in de media in Portugal dat het plan voor de waterstoffabriek in Sines in april zal worden ingediend. Hij garandeert dat het Portugese bedrijven het project zullen ontwerpen en bouwen.

Na afloop van de gesprekken in Brussel plaatste de Portugese staatssecretaris van Energie João Galamba de bovenstaande foto op social media. Hij staat voor de banier, met rechts naast hem Noé van Hulst en links Bart Biebuyck.

Onder grote belangstelling is woensdagmorgen in Stad aan ’t Haringvliet de eerste waterstofwoning van Nederland officieel geopend. Het hart van het waterstofsysteem is een Solenco Powerbox met een Italiaans design die is opgesteld in de garage. In de Powerbox zit een brandstofcel gecombineerd met een elektrolyser. Deze wordt gebruikt om van stroom -uit de 30 zonnepanelen op het dak- waterstof te maken en op een later tijdstip van dit waterstof weer stroom. De waterstofopslag bevindt zich in de tuin. In een grijze metalen kast ligt in 24 cilinders onder 30 bar maximaal 1200 liter waterstof opgeslagen. Waterstof Magazine was ter plaatse. Meer informatie over dit innovatieve project vindt u hier.