Oostenrijk: zorgen om watervraag van grootste waterstoffabriek in Zurndorf, Burgenland

Het gebouw moet er bijna gaan uitzien als een modern kantoor: met een grote glazen gevel, een parkeerplaats bedekt met zonne-energiesystemen, te midden van enorme zonnevelden en tientallen windturbines. De komende jaren zal in de gemeente Zurndorf in het noorden van Burgenland een van de grootste waterstofprojecten in Oostenrijk worden gebouwd. Een fabriek die vanaf 2031 40.000 ton groene waterstof per jaar zal produceren. De elektrolyser moet de behoefte van een derde van de Oostenrijk produceren. Met waterstof kan energie afkomstig uit wind en zon seizoensgebonden worden opgeslagen. Via een nieuwe pijplijn wordt hat bedrijfsleven tot aan Wenen van schoon gas zal voorzien. De enige vereiste voor de productie: voldoende elektriciteit en water om via elektrolyse waterstof uit water te produceren.

Er staan ​​veel windturbines en dus groene stroom in Burgenland, in het uiterste oosten van Oostenrijk, dicht bij de grens met Slowakije en Hongarije. Maar er is op bepaalde plekken en op bepaalde tijden minder water. Zo’n grote waterstoffabriek zou kunnen leiden tot nieuwe gebruiksconflicten in een steeds droger wordende regio, vrezen enkele boeren in de regio. Maar ook in andere landen in de wereld stuit de groeiende waterstofproductie herhaaldelijk op kritiek dat er te veel water wordt verbruikt. Het probleem: vooral daar waar veel zon en wind is voor schone elektriciteit, is er vaak een gebrek aan water. Kan de vraag naar water naast schone elektriciteit ook een obstakel worden voor de productie van groene waterstof?

Als het om het waterstofproject in Zurndorf gaat, is het vooral de geplande locatie, niet ver van het Neusiedler Meer, die sommigen verontrust. Water is daar al jaren een gevoelig onderwerp. De afgelopen zomers is het meer herhaaldelijk tot een laag niveau gedaald, wat heeft geleid tot veel discussies over watergebruik en irrigatie in de regio. Onderzoekers waarschuwen dat klimaatverandering de droogte en het waterverbruik in Oost-Oostenrijk kan doen toenemen.

“De waterstanden zien er momenteel goed uit, maar wie weet hoe lang dit zal duren”, zegt Werner Falb-Meixner, voorzitter van de boerenvereniging voor het district Neusiedl am See. Een paar droge weken zijn voldoende, daarna begint de strijd om water. Hij vindt het zorgelijk dat het waterstofproject dat Burgenland Energie samen met Verbund in de regio plant, er straks voor zal zorgen dat nog meer grondwater wordt onttrokken. “Water is hier niet in deze mate beschikbaar.”

Burgenland Energie en de Waterleidingvereniging Noord-Burgenland, die verantwoordelijk is voor de watervoorziening in de regio, zijn van mening dat zorgen over het waterverbruik van de centrale ongegrond zijn. “Vergeleken met de hoeveelheid water die de landbouw nodig heeft voor irrigatie, is het verbruik zeer beperkt”, zegt Helmut Herlicska, technisch manager bij de Waterleidingvereniging Noord-Burgenland. Met 500.000 kubieke meter water per jaar heeft het systeem slechts twee procent nodig van de hoeveelheid water die boeren mogen gebruiken voor irrigatie uit de ongeveer 6.000 goedgekeurde veldputten in het noorden van Burgenland.

Falb-Meixner is niet overtuigd door de argumenten over het waterverbruik. “Het hangt altijd af van de relatie waar je naar kijkt”, zegt hij. “Over het geheel genomen is er mogelijk voldoende water in de regio voor het project. Maar lokaal kunnen er snel knelpunten ontstaan ​​in individuele putten. In plaats daarvan moet de elektriciteit worden getransporteerd naar plekken waar voldoende water is, zoals de Donau, en daar moet waterstof worden geproduceerd.”

Herlicska acht het zeer onwaarschijnlijk dat het systeem lokaal waterknelpunten zal veroorzaken. “Dit alles moet goedgekeurd worden volgens de waterwet. Dit zorgt ervoor dat water duurzaam beschikbaar blijft”, zegt hij. Uitgebreid vooronderzoek heeft bovendien uitgewezen dat de watervoorziening duurzaam is. In de laatste uitbreidingsfase van het project, die naar verwachting in 2031 voltooid zal zijn, zal het systeem gemiddeld zo’n 16 liter water per seconde nodig hebben. Eén enkele veldput kan tussen de 20 en 40 liter per seconde onttrekken. Bovendien ontvangt het systeem geen drinkwater, maar ruw water, dat verder verwerkt zou moeten worden om drinkwater te leveren.

Voor de productie van één kilogram waterstof door middel van elektrolyse is negen liter water nodig. “Maar dat kan alleen als ik al zeer zuiver, schoon water heb”, zegt Viktor Hacker, die onderzoek doet naar groene waterstof aan de Technische Universiteit van Graz. “Want onbehandeld zeewater of kraanwater is geen optie voor elektrolyse. Als je rekening houdt met de behandeling van het water, heb je per kilogram waterstof doorgaans ruim 20 liter water nodig, en voor de ontzilting van zeewater aanzienlijk meer.” Volgens de onderzoekers is in het gebied voldoende water beschikbaar voor zowel de boeren als de nieuwe waterstoffabriek.