De komende 25 jaar werkt Nederland aan de klimaatneutrale energievoorziening van de toekomst. De Nederlandse regering presenteert nu een ruimteplan om plekken te reserveren voor de productie van groene waterstof en voor elektriciteitscentrales die straks kunnen bijspringen als er even geen groene stroom uit zon of wind beschikbaar is. Om die reden is het Programma Energiehoofdstructuur (PEH) gemaakt. Met dit programma is voor het eerst de totale benodigde ruimte en de effecten hiervan op de samenleving in kaart gebracht.

Het Programma Energiehoofdstructuur richt zich op nationale infrastructuur, zoals waterstoffabrieken, ondergrondse waterstofopslag en hoogspanningslijnen. Minister Jetten, Klimaat en Energie vindt dat er in een vroeg stadium ruimte moet worden gereserveerd voor groene energiesystemen. Deze nemen meer plaats in dan de huidige fossiele.

“Nederland staat aan het begin van een grote verbouwing van de infrastructuur, zeker waar het gaat om het energiesysteem”, zegt Jetten. “We kunnen niet meer project-voor-project over elkaar heen plannen zonder dat hier systematisch over is nagedacht. Door vooruit te denken en tijdig ruimte vrij te maken zijn er meer mogelijkheden om locaties te vinden die vanuit maatschappelijk oogpunt wenselijk zijn. We plaatsen fabrieken voor de productie van waterstof dichtbij plekken waar windenergie van zee op land komt. Hierdoor zijn er minder kabels en buizen nodig en is de waterstofproductie dichtbij de industrie, die de waterstof gaat gebruiken.”

Een waterstoffabriek is een grote installatie, waar waterstof en zuurstof als restproduct wordt geproduceerd. Om 4 gigawatt capaciteit in 2030 te hebben, zijn zo’n 80 voetbalvelden aan ruimte nodig, heeft het ministerie berekend. Er zijn scenario’s waar in 2050 50 gigawatt elektrolyse wordt voorspeld, dus 1000 voetbalvelden. Deze oppervlakte moet vroegtijdig worden gereserveerd. Daarnaast wordt er zo’n 350  kilometer aan hoogspanningsverbindingen 380/220KV aangelegd, inclusief tientallen elektriciteitsstations. Ook deze vragen ruimte.

Op basis van deze inzichten zijn de benodigde ruimte, kansen en knelpunten vroegtijdig in kaart gebracht. Ook is al bijeengebracht hoe die ruimte voor toekomstige projecten alvast kan worden voorbereid. Ruimte voor energie wordt sturend voor andere ruimtelijke ambities, niet meer als sluitstuk zoals nu vaak het geval is. Het Programma Energiehoofdstructuur zal vierjaarlijks worden geactualiseerd.

Afbeelding: Shell bouwt op de Masvlakte bij Rotterdam inmiddels een fabriek voor groene waterstof

Lees ook: eneco-vraag-vergunning-aan-voor-bouw-van-giga-waterstoffabriek